Nankin (chiń. 南京; pinyin Nánjīng ) – stolica prowincji Jiangsu, port nad dolną Jangcy, dawna stolica Chin.

Rozwinięty przemysł elektroniczny, elektrotechniczny, samochodowy, chemiczny, petrochemiczny i odzieżowy. Trzeci w kraju ośrodek naukowy (Uniwersytet Nankiński, filia Chińskiej Akademii Nauk, obserwatorium astronomiczne Zijinshan).

Geografia[ | edytuj kod]

Nankin położony jest we wschodnich Chinach, na rozległej równinie nad Jangcy w jej dolnym biegu, ok. 240 km od jej ujścia do Morza Wschodniochińskiego. Od wschodu miasto ogranicza Zijin Shan (Góra Purpurowo-Złota). Nankin leży w zasięgu północnej subtropikalnej monsunowej strefy klimatycznej. Wyraźnie zaznaczają się tu cztery pory roku. Średnia roczna temperatura wynosi 16 °C (średnia temperatura lipca to 28 °C, a stycznia –2 °C). Najwięcej opadów przypada na okres letni, a roczna suma przekracza 1100 mm.

Historia[ | edytuj kod]

Badania archeologiczne wykazały, że obszar ten zamieszkany był już ponad 5 tys. lat temu. Pierwsze pisane wzmianki o Nankinie pochodzą z Epoki Walczących Królestw (453–221 r. p.n.e.), kiedy był to strategiczny region konfliktu. Za czasów dynastii Qin (221–207 r. p.n.e.) miasto rozwinęło się w ważny ośrodek administracyjny, gospodarczy i kulturowy. Później kilkakrotnie było stolicą Chin i zmieniało nazwy: Jiànyè (建業), Jiànkāng (建康), Jīnlíng (金陵). Zniszczone w VI wieku, znów doświadczyło dobrobytu w czasach panowania dynastii Tang (618–907). Za panowania dynastii Song (960–1279) była to twierdza broniąca Chin przed najazdem Mongołów. Na początku rządów dynastii Ming i jej pierwszego władcy Zhu Yuanzhanga (Hongwu) miasto zostało po raz kolejny stolicą kraju. Nazwę Nankin w 1421 roku nadał miastu syn Zhu Yuanzhanga, Yongle, ale przeniósł on stolicę do Pekinu.

29 sierpnia 1842 roku na pokładzie brytyjskiego okrętu cumującego na Jangcy pod Nankinem podpisano traktat chińsko-brytyjski kończący I wojnę opiumową. Od 1853 do 1864 roku miasto, pod nazwą Tianjing (chiń. 天京; dosł. „Niebiańskie Miasto”), było stolicą państwa tajpingów. W 1911 roku ogłoszono tu powstanie Republiki Chińskiej. W latach 1927–1937 oraz 1945–1949 Nankin pełnił funkcję stolicy Chin kuomintangowskich. W latach 1937–1938 Japończycy dokonali masakry jego mieszkańców i obrońców. Liczbę ofiar oceniono po wojnie na 42 tysiące, ale szacunkowe dane chińskie mówią nawet o 300 tysiącach zabitych.

Obecnie[ | edytuj kod]

Współczesny Nankin to wielki ośrodek gospodarczy, dynamicznie się rozwijający. W okresie 1980-2000 zanotowano tu dwunastokrotny wzrost PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca. Nieustannie dokonuje się nowych inwestycji, w dużej mierze zagranicznych. Działa tu 9 specjalnych stref o dogodnych warunkach dla inwestorów. w 1997 r. ukończono budowę nowoczesnego, międzynarodowego portu lotniczego Lukou. Do 2010 r. planuje się wybudowanie m.in. kilku kolejnych dróg ekspresowych, mostu na Jangcy oraz przebudowę portu dla statków pasażerskich. W Nankinie reprezentowanych jest ponad 40 różnych gałęzi przemysłu. Szczególnie rozwinęła się produkcja nowoczesnych wyrobów elektrotechnicznych, zwłaszcza dla telekomunikacji. Na szeroką skalę wytwarza się sprzęt elektroniczny, artykuły gospodarstwa domowego i samochody (m.in. ciężarowe Iveco). Rozwinięty jest też przemysł materiałów budowlanych, optyczny, precyzyjny (zegarki), maszynowy i włókienniczy (brokaty, jedwab). Znajdują się tu zakłady produkcji etylenu, włókien chemicznych, opon oraz farmaceutyków. Port rzeczny na Jangcy jest dostępny także dla statków morskich. Przeładunki przekraczają 50 mln t rocznie. Pod koniec lat 90 XX w. Nankin był siedzibą ponad 1,5 tys. banków oraz instytucji finansowych i ubezpieczeniowych, giełdy towarowej i targów międzynarodowych. Wielkim osiągnięciem techniki jest otwarty w 1968 r. most na Jangcy liczący ok. 5 km długości. W XXI wieku zbudowano między innymi czterystumetrową Greenland Square Zifeng Tower i zrekonstruowano historyczną Porcelanową Wieżę.