Nagroda Akademii Filmowej (ang. Academy Award), znana też jako Oscar (ang. Oscar) – nagroda przyznawana corocznie przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej w dziedzinie filmu. Pierwsze rozdanie nagród odbyło się w 1929.

Nagradzane są wstępnie nominowane filmy, które w poprzedzającym roku kalendarzowym były wyświetlane w amerykańskich kinach. Uroczystość wręczenia Oscarów odbywa się zwykle wczesną wiosną. Oscary, z wyłączeniem jednej kategorii, przyznawane są przeważnie filmom anglojęzycznym. Ceremonia rozdania Oscarów od 2002 roku odbywa się w Teatrze Dolby w Hollywood (wcześniej teatr ten nosił nazwę Kodak Theatre-Teatr Kodaka). Nagroda ta jest uznawana za najbardziej prestiżową nagrodę filmową, pomimo że dotyczy głównie kinematografii amerykańskiej.

Oscary wraz z telewizyjnymi Emmy, muzycznymi Grammy i teatralnymi Tony tworzą czwórkę najważniejszych nagród amerykańskiego przemysłu rozrywkowego, EGOT.

Historia[ | edytuj kod]

Nagrody Akademii Filmowej ufundowano w tym samym roku (1927), co samą Akademię, skupiającą amerykańskich filmowców. Pierwsze nagrody zostały zaprezentowane w 1929 roku w Hollywood Roosevelt Hotel przy udziale 250 osób, ówczesna gala trwała zaledwie 15 minut. Początkowo Oscary budziły umiarkowane zainteresowanie, a przedstawiciele mediów opuścili pierwszą galę jeszcze przed jej zakończeniem. Do zwiększenia popularności nagród przyczyniły się media, radio, a następnie telewizja. Podczas pierwszej dekady wyniki były podawane do gazet do publikacji o godzinie 23.00 w noc gali. Przestano stosować tę metodę, gdy Los Angeles Times zapowiedział zwycięzców, zanim rozpoczęła się ceremonia. Do tego incydentu doszło w 1940 roku. W rezultacie od tego czasu Akademia stosuje zapieczętowane koperty do wyjawiania nazwisk zwycięzców. Poza kopertami zmieniło się także miejsce gali. Na początku lat 40. z hoteli uroczystość przeniesiono do teatrów. Pierwszym z teatrów, w jakich się odbyła, był Grauman’s Chinese Theatre, a odbywająca się w nim w 1944 roku ceremonia była pierwszą transmitowaną poza granice Stanów Zjednoczonych. Od 2002 roku nagrody są przyznawane w nowo zbudowanym Teatrze Dolby. Pierwsze gale wręczenia nagród Akademii miały najczęściej miejsce na przełomie marca i kwietnia. Począwszy od roku 2004 uroczystości odbywają się w ostatnią niedzielę lutego (z wyjątkiem roku 2006). Ogłaszaną z dużym wyprzedzeniem datę ceremonii przekładano w 1938 roku z powodu powodzi, jakie nawiedziły Los Angeles; w 1968 z powodu pogrzebu Martina Luthera Kinga; w 1981 z powodu próby zabójstwa Ronalda Reagana oraz w 2020 roku z powodu pandemii koronawirusa.