Naczelna Izba Lekarska, NIL – samorząd lekarski zrzeszający i reprezentujący lekarzy, w tym lekarzy dentystów (daw. lekarzy stomatologów). Zajmuje się nadzorem nad należytym wykonaniem zawodów lekarza. Działa ona w Polsce od roku 1921.
Obecnie obowiązująca ustawa regulująca jej działanie, to ustawa z 2 grudnia 2009 roku o izbach lekarskich
(zastąpiła ona ustawę z 17 maja 1989 roku o izbach lekarskich). Od 2018 r. prezesem Naczelnej Rady Lekarskiej jest Andrzej Matyja.
Światowa Organizacja Zdrowia, WHO (ang. World Health Organization) – jedna z organizacji działających w ramach ONZ, zajmująca się ochroną zdrowia. Jej siedzibą jest Genewa.Andrzej Matyja (ur. 5 lipca 1953) – polski lekarz, chirurg ogólny, profesor nauk medycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego, działacz samorządu lekarzy, od 2018 prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.
Głównymi zadaniami izb lekarskich są:
ustanawianie obowiązujących lekarzy i lekarzy dentystów zasad etyki i deontologii zawodowej oraz dbanie o ich przestrzeganie;
współdziałanie w sprawach doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów;
sprawowanie pieczy nad sumiennym i zgodnym z aktualną wiedzą medyczną wykonywaniem zawodów lekarza i lekarza dentysty;
prowadzenie postępowań w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy poprzez dwa organy – Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i Sąd Lekarski;
przyznawanie prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty i prowadzenie ich rejestrów;
reprezentowanie interesów lekarzy i lekarzy dentystów (także dotyczących warunków pracy i wynagrodzeń);
zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowotności społeczeństwa, polityki zdrowotnej państwa oraz organizacji ochrony zdrowia w celu budowania bezpiecznego dla pacjentów i przyjaznego dla pracowników systemu ochrony zdrowia.
Pierwsza polska organizacja samorządowa lekarzy – Collegium Medicorum Gedanensis – powstała na początku XVII w. w Gdańsku. Powołali ją lekarze w celu ograniczenia działalności znachorów i szarlatanów. Ówczesny król polski Władysław IV w 1636 roku odpowiednim aktem prawnym nadał lekarzom szereg uprawnień i przywilejów.
Kodeks Etyki Lekarskiej (w skrócie: KEL) – uchwała Nadzwyczajnego II Krajowego Zjazdu Lekarzy z 14 grudnia 1991 z późniejszymi zmianami. Dokument, który ustanawia etyczne zasady postępowania lekarzy i lekarzy dentystów w Polsce, określający priorytety, jakim winni się oni kierować w pracy zawodowej, wskazujący zasady, jakie winni brać pod uwagę w stosunkach z pacjentami, z innymi lekarzami oraz resztą społeczeństwa. Był on dwukrotnie zmieniany przez kolejne Krajowe Zjazdy Lekarzy, a po każdej zmianie ujednolicany obwieszczeniami Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej, które również wprowadzały zmiany do jego tekstu. Na podstawie art. 8 pkt 1 w zw. z art. 38 pkt 1 i art. 53 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (Dz. U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1708), lekarze i lekarze dentyści podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami lekarskimi za postępowanie sprzeczne z postanowieniami KEL.International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji
obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji.
Przed rokiem 1918 polski samorząd lekarski działał na terenie zaboru austriackiego i pruskiego. Po okresie niewoli, w odrodzonej Polsce w 1921 roku ustawą sejmową powołano izby lekarskie. Naczelna Izba lekarska była wówczas znaczącą instytucją opiniodawczą. W roku 1934 znowelizowano ustawę, a w roku 1938 powołano izby lekarsko-dentystyczne.
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Władysław IV Waza (ur. 9 czerwca 1595 w Łobzowie, zm. 20 maja 1648 w Mereczu) – syn Zygmunta III Wazy i Anny Habsburżanki, król Polski w latach 1632–1648, tytularny król Szwecji 1632–1648, tytularny car Rosji do 1634.
Okupacja niemiecka, a po niej sowiecka, zdegradowały działalność samorządową kraju.
W 1945 roku wznowiono działalność izb, ale poprzez wprowadzenie zarządców komisarycznych w 1946 roku przez ówczesny resort zdrowia – próba ta powiodła się w ograniczonym stopniu. W roku 1952 korporacje zawodowe przestały istnieć.
Lata osiemdziesiąte przyniosły jednak polityczne zaangażowanie ogromnej części społeczeństwa i związane z tym wielkie nadzieje. Do odradzania się samorządności przyczynili się lekarze i lekarze dentyści z różnych środowisk opozycyjnych, naukowych, politycznych: lekarze i lekarze dentyści ze związku zawodowego "Solidarność", działacze Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, lekarze-posłowie na Sejm RP.
Jan Witalis Bączkiewicz (ur. 28 kwietnia 1862 w Olszowcu, zm. 9 kwietnia 1932 w Warszawie) – polski lekarz otolaryngolog.Mieczysław Jan Michałowicz (ur. 10 września 1876 w Petersburgu, zm. 22 grudnia 1965 w Warszawie) – polski działacz polityczny i społeczny, lekarz, wolnomularz, założyciel Towarzystwa Pediatrycznego, senator IV kadencji w II RP w latach 1935–1938, poseł w latach 1945–1952 (do Krajowej Rady Narodowej, potem na Sejm Ustawodawczy).
17 maja 1989 roku uchwalono ustawę o izbach lekarskich i reaktywowano samorząd lekarski.
W Zeszytach Niezależnej Myśli Lekarskiej z tegoż roku napisano: „Sejm zatwierdził ustawę o Izbach Lekarskich. […] Nie udało się do niej wprowadzić wielu zamierzonych przez nas poprawek, lecz w zasadniczych zarysach należy uznać ją za zadowalającą. Co najważniejsze – zapewnia Izbom dużą autonomię i niezależność od czynników politycznych i administracyjnych […].”
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.Lekarz dentysta, stomatolog, pot. dentysta – osoba uprawniona do praktycznego stosowania wiedzy z zakresu stomatologii.
W roku 2009 ustawę z 1989 roku zastąpiono nową, w znacznej mierze przygotowaną przez samorząd lekarski.
Organizacja samorządu zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów w Polsce[ | edytuj kod]
Jednostkami lekarskiego samorządu zawodowego są Naczelna Izba Lekarska oraz okręgowe izby lekarskie. Każdy lekarz i lekarz dentysta, który ma prawo wykonywania zawodu w Polsce, jest członkiem okręgowej izby z mocy ustawy.
Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Etyka (z stgr. ἦθος ethos – "zwyczaj") – dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne. Etyka bywa też nazywana filozofią moralną.
Obecnie funkcjonują 23 izby okręgowe oraz Wojskowa Izba Lekarska w Warszawie, która ma status prawny izby okręgowej, ale działa na terenie całego kraju.
Najwięcej lekarzy i lekarzy dentystów wykonujących zawód zarejestrowanych jest w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Warszawie – ponad 28 tysięcy, a najmniej w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Gorzowie Wielkopolskim – ponad tysiąc.
Naczelna Izba Lekarska oraz izby okręgowe mają osobowość prawną i są niezależnymi jednostkami samorządu lekarskiego, które podlegają jedynie przepisom prawa.
Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej – niezależny posiadający osobowość prawną organ Naczelnej Izby Lekarskiej (Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej), Okręgowej Izby Lekarskiej (Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej) prowadzący postępowanie wyjaśniające w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy za czyny sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej. Zgodnie z art. 31 Ustawy z dn. 2 grudnia 2009 o izbach lekarskich (Dz. U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1708): Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej lekarzy wykonuje czynności sprawdzające i prowadzi postępowanie wyjaśniające w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej - ze skargi, zawiadomienia innych organów i instytucji lub z urzędu - w stosunku do lekarzy będących członkami izby, której jest rzecznikiem. Sprawuje również funkcję oskarżyciela przed właściwym sądem lekarskim.Tadeusz Lesław Chruściel ur. 26 stycznia 1926 we Lwowie, zm. 11 lutego 2010) – polski lekarz, specjalista farmakologii klinicznej i doświadczalnej, działacz społeczny, znawca farmakoekonomiki.
Naczelna Izba Lekarska reprezentuje samorząd lekarzy i lekarzy dentystów na szczeblu państwowym, a rady okręgowe na szczeblu władz regionalnych.
Najwyższym organem Naczelnej Izby Lekarskiej jest Krajowy Zjazd Lekarzy, natomiast okręgowych izb lekarskich – okręgowe izby lekarzy. W okresie między krajowymi zjazdami lekarzy działalnością Naczelnej Izby Lekarskiej kieruje Naczelna Rada Lekarska, a w okręgowych izbach lekarskich – okręgowe rady lekarskie.
Delegaci na okręgowe zjazdy lekarzy wybierani są w rejonach wyborczych, do których należą wszyscy polscy lekarze i lekarze dentyści. Zjazdy okręgowe wybierają prezesa i członków okręgowej rady lekarskiej, okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej, członków sądów lekarskich oraz delegatów na Krajowy Zjazd Lekarzy.
Lekarz – osoba posiadająca właściwe kwalifikacje, potwierdzone wymaganymi dokumentami, do udzielania świadczeń zdrowotnych, w szczególności do: badania stanu zdrowia, rozpoznawania chorób i zapobiegania im, leczenia i rehabilitacji chorych, udzielania porad lekarskich, a także wydawania opinii i orzeczeń lekarskich, w zakresie swojej specjalizacji (art. 2 ustawy opublikowanej w Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz. 1943).Ustawa – akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe.
Podczas Krajowego Zjazdu Lekarzy wybierany jest Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, członkowie Naczelnej Rady Lekarskiej, Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej i jego zastępcy, członkowie Naczelnego Sądu Lekarskiego, Naczelnej Komisji Rewizyjnej i Krajowej Komisji Wyborczej.
We wspólnym samorządzie lekarze i lekarze dentyści mają równe prawa. Lekarze dentyści swoją reprezentację na wszystkich szczeblach organizacyjnych izb okręgowych, a ich liczba w organach samorządowych izb okręgowych jest proporcjonalna do liczby lekarzy, również w Naczelnej Radzie Lekarskiej. Lekarz dentysta może być wybrany na stanowisko prezesa rady lekarskiej. Co najmniej jedne z wiceprezesów rady lekarskiej i co najmniej jeden z wiceprzewodniczących w innych organach musi być lekarzem dentystą.
Solidarność Walcząca – polska, antykomunistyczna organizacja podziemna założona we Wrocławiu w czerwcu 1982 przez Kornela Morawieckiego wspólnie m.in. z Pawłem Falickim.Maciej Hamankiewicz – polski lekarz internista, działacz samorządu lekarzy, od 2010 prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.
Za sprawy związane szczególnie z wykonywaniem zawodu lekarza dentysty oraz z funkcjonowaniem systemu opieki stomatologicznej odpowiadają komisje stomatologiczne okręgowych rad lekarskich oraz Naczelnej Rady Lekarskiej, która także zajmuje się współpracą międzynarodową w dziedzinie stomatologii.
Kadencja organów izb wynosi 4 lata. Obecna kadencja jest siódmą od momentu reaktywacji izb lekarskich w Polsce w 1989 roku.
Krzysztof Madej – polski lekarz, chirurg ogólny, działacz samorządu lekarzy, od 1993 do 2001 r. prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.
Język polski (polszczyzna) – język naturalny należący do grupy zachodniosłowiańskich (do których należą również czeski, słowacki, kaszubski, dolnołużycki, górnołużycki i wymarły połabski), stanowiących część rodziny indoeuropejskiej.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]
