Muzea w Polsce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Świątynia Sybilli w Puławach
Dama z gronostajem, Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki
Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

Pierwsze muzeum w Polsce zostało założone z inicjatywy Izabeli Czartoryskiej w 1801 w Świątyni Sybilli w Puławach i gromadziło pamiątki narodowe. Po upadku powstania listopadowego puławskie zbiory Czartoryskich zostały ewakuowane do Paryża, gdzie znalazły schronienie w hôtelu Lambert i powróciły do kraju w 1876 do Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. W 1805 prywatne zbiory sztuki i starożytności gromadzone w pałacu w Wilanowie udostępnił społeczeństwu Stanisław Kostka Potocki, dając w ten sposób początek najstarszemu istniejącemu polskiemu muzeum. W 1823 we Lwowie założono Muzeum Książąt Lubomirskich, w 1855 Eustachy Tyszkiewicz utworzył Muzeum Starożytności w Wilnie, a Włodzimierz Dzieduszycki w latach 1855–1880 Muzeum Przyrodnicze we Lwowie.

Muzeum Skansen Zagroda w miejscowości Markowa w województwie podkarpackim prowadzone przez Towarzystwo Przyjaciół Markowej. W zbiorach posiada zabytkowe budynki oraz narzędzia i urządzenia z okresu XIX i XX wieku.Ekspozycja Przyrodnicza Ojcowskiego Parku Narodowego w Ojcowie, dawniej Muzeum Przyrodnicze im. Władysława Szafera – muzeum, działające w ramach Ojcowskiego Parku Narodowego, położone w Ojcowie

Tradycje gromadzenia zbiorów są dużo starsze i sięgają końca XVI wieku, kiedy tworzono tzw. gabinety osobliwości. Jeden z nich, tzw. Musaeum, otwarto w 1594 w Toruniu przy bibliotece Gimnazjum Akademickiego w Toruniu.

W Polsce w 2016 działało 519 muzeów o statucie lub regulaminie uzgodnionym z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wykaz tych muzeów prowadzony jest przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

Najważniejsze polskie muzea wpisane są do Państwowego Rejestru Muzeów. Są to muzea rejestrowane. O rejestrację mogą ubiegać się jedynie muzea gromadzące zbiory o wyjątkowym znaczeniu dla kultury narodowej, zatrudniające wykwalifikowanych pracowników naukowych, posiadające odpowiednią infrastrukturę oraz stałe źródło finansowania.

Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie, dawny Skansen Parowozownia Kościerzyna – znajduje się w Kościerzynie przy ulicy Towarowej, w bezpośrednim sąsiedztwie dworca kolejowego. Parowozownia zaprzestała działalności operacyjnej z dniem 1 stycznia 1991, kiedy to straciła samodzielność i stała się częścią lokomotywowni w Gdyni. Otwarcie skansenu nastąpiło w listopadzie 1992. W dniu 24 lipca 2009 spółka PKP Cargo przekazała placówkę muzealną Muzeum Ziemi Kościerskiej, jako oddział pod nazwą Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie. Skansen odwiedzany jest przez ponad 30 tysięcy osób rocznie.Pobiedziska (niem. Pudewitz) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie poznańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pobiedziska. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.
 Osobny artykuł: Państwowy Rejestr Muzeów.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi działalność muzeów ministerialnych, np. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Muzea ministerialne finansowane są w całości z budżetu państwa. Razem z organami samorządu terytorialnego lub organizacjami pozarządowymi ministerstwo współprowadzi i współfinansuje działalność innych muzeów, np. Muzeum Narodowe w Lublinie, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.

Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu – jedna z dwóch placówek muzealnictwa rolniczego w Polsce (druga znajduje się w Szreniawie). Liczące około 30 000 eksponatów zbiory prezentowane są w kilkudziesięciu ekspozycjach stałych. Tokarnia – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Chęciny, na południe od Chęcin, na trasie z Warszawy do Krakowa.

Ministerstwo sprawuje także bezpośredni nadzór nad muzeami okręgowymi, które z kolei sprawują nadzór nad merytoryczną działalnością pozostałych muzeów samorządowych i społecznych działających na terenie okręgu: w województwie, np. Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu lub w regionie, np. Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu. Muzea okręgowe prowadzone są i finansowane przez samorząd województwa.

Budżet państwa – najwyższej rangi plan finansowy polityki państwa oraz narzędzie polityki społecznej, uwzględniające planowane dochody i wydatki państwa w okresie roku budżetowego. Jako dochody uwzględnia się m.in.: wpływy z podatków pośrednich i bezpośrednich, dochody niepodatkowe (np. cła), dochody z prywatyzacji oraz dochody zagraniczne. Mianem wydatków określa się m.in. koszty dotacji, obsługi długu publicznego, obsługi strefy budżetowej, rozliczeń z bankami, subwencji dla gmin oraz rezerw ogólnych. Termin „budżet” pochodzi z łacińskiego bulga, oznaczającego skórzany mieszek przeznaczony do zbierania dochodów. Słowo to przyjęło się następnie w wielu językach (ang. budget, starofr. bougette, fr. le budget]. Dla historycznego rozwoju instytucji budżetu znaczenie miało kilka zdarzeń, które rozstrzygnęły o jej współczesnym kształcie, wśród których – poza oddzieleniem majątku publicznego od majątku królewskiego – wymienić należy rozwijanie stosunków towarowo-pieniężnych, parlamentaryzmu, funkcji socjalnych i gospodarczych państwa, rozwój międzynarodowych stosunków gospodarczych i finansowych oraz procesy integracyjne zachodzące we współczesnym świecie.Stała Wystawa Pomorskich Kolei Wąskotorowych w Gryficach – wystawa, która powstała w 1993 z dawnego muzeum i skansenu kolei wąskotorowych Pomorza Zachodniego, funkcjonującego od 1973. Zlokalizowana jest przy ul. Błonie 2 i obejmuje 5,5 tys. m² powierzchni.

Obok muzeów finansowanych z budżetu państwa lub województwa istnieją także:

  • muzea powiatowe, np. Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu
  • muzea gminne, np. Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego
  • muzea społeczne, np. Społeczne Muzeum Ziemi Tłuszczańskiej w Tłuszczu
  • muzea prywatne, np. Prywatne Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach
  • muzea kościelne, np. Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu.

    • Korzystają one niekiedy z subwencji ministerialnych lub wojewódzkich, ale główny ciężar utrzymania placówek spoczywa na jednostkach prowadzących.

    Muzeum Twierdzy Toruń – dawne Koszary Bramy Chełmińskiej, zwane także schronem lub fortem B-66, obecnie adaptowane na jeden z pięciu oddziałów Muzeum Okręgowego w Toruniu. Muzeum Koronki – Izba Pamięci Marii Gwarek w Koniakowie – muzeum położone w Koniakowie, na terenie przysiółka Szańce. Poświęcone jest osobie Marii Gwarek – wybitnej koniakowskiej koronkarki.

    Muzea narodowe[ | edytuj kod]

    Muzea regionalne[ | edytuj kod]

     Osobny artykuł: Lista muzeów regionalnych w Polsce.

    Zgodnie z definicją, stosowaną przez Główny Urząd Statystyczny, muzeum regionalne „gromadzi zbiory o znaczeniu historycznym dla regionu z zakresu sztuki, archeologii, etnografii, techniki, przyrody i innych dyscyplin, z uwzględnieniem zbiorów regionalnych pamiątek historycznych”.
    W Polsce muzea regionalne pozostają pod mecenatem państwowym (muzea okręgowe), bądź jednostek samorządu terytorialnego (województwa, powiatu, gminy/miasta). Niektóre z nich są prowadzone przez stowarzyszenia. Istnieją także placówki prowadzone przez osoby prywatne oraz parafie.

    Wałbrzych (niem. Waldenburg, śl-niem. Walmbrig, Walmbrich, czes. Valdenburk, Valbřich) – miasto na prawach powiatu na południowym zachodzie Polski, w województwie dolnośląskim, siedziba powiatu wałbrzyskiego. Miasto leży na Pogórzu Zachodniosudeckim i w Sudetach Środkowych, nad rzeką Pełcznicą, historycznie na Dolnym Śląsku. Dawna stolica województwa wałbrzyskiego. Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto miało 119 955 mieszkańców.Lista muzeów regionalnych w Polsce zawiera spis muzeów regionalnych na terenie Polski, podzieloną według lokalizacji (województwa).


    Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]




    Warto wiedzieć że... beta

    Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach – ekspozycja etnograficzna w Maurzycach, wsi położonej w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Zduny. W skansenie prezentowane są budynki dawnej wsi łowickiej, w dwóch układach przestrzennych.
    Muzeum 2 Korpusu Polskiego w Józefowie – muzeum z siedzibą w Józefowie (powiat otwocki). Placówka jest prywatnym przedsięwzięciem Mariusza Niewiedzielskiego i stanowi część kompleksu „Czerwone Maki”.
    Muzeum Piernika w Toruniu – muzeum piernika założone przez Elżbietę Olszewską w 2006 roku, pierwsze tego typu w Europie.
    Ożarów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie wieluńskim, w gminie Mokrsko. Znajduje się w odległości 12 km od Wielunia.
    Kaszczorek - część miasta Torunia położona we wschodniej części miasta, przy jego południowo-wschodniej granicy administracyjnej. Od południa (przez rzekę Drwęca) graniczy z wsią Złotoria.
    Muzeum Lachów Sądeckich im. Zofii i Stanisława Chrząstowskich – oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, mieszczący się w budynku Gminnego Ośrodka Kultury w Podegrodziu. Jest największą na Sądecczyźnie regionalną placówką, powstałą ze zbiorów prywatnej kolekcji.
    Zdbice – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie wałeckim, w gminie Wałcz, nad jeziorem Zdbiczno.

    Reklama