• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Montana

    Przeczytaj także...
    Billings – największe miasto stanu Montana, w hrabstwie Yellowstone, w dolinie rzeki Yellowstone. Jest głownym miastem obszaru metropolitalnego o nazwie Billings Metropolitan Area.Max Sieben Baucus (ur. 11 grudnia 1941) – polityk amerykański, senator ze stanu Montana (wybrany w 1978 i ponownie w 1984, 1990, 1996 i 2002), członek Partii Demokratycznej. Wcześniej, w latach 1975–1978 był przedstawicielem Montany w Izbie Reprezentantów Stanów Zjednoczonych.
    Partia Demokratyczna (ang. Democratic Party) – jedna z dwóch głównych sił politycznych w Stanach Zjednoczonych, obok Partii Republikańskiej. Jest to partia łącząca amerykańskie środowiska centrowe i centrolewicowe. W wyborach prezydenckich jej kandydatów popierają małe ugrupowania lewicowe. Jest najstarszą partią amerykańską i drugą najstarszą na świecie.
    Piramida wieku

    Montana (wymowa:/mɒnˈtænə/ ) – stan w zachodniej części Stanów Zjednoczonych, przy granicy z Kanadą.

    Nazwa prawdopodobnie pochodzi od hiszpańskiego słowa „montaña”, które znaczy „góra”. Chociaż Montana kojarzona jest przede wszystkim z położonymi na jej obszarze górami, około 60% terytorium stanu pokrywa preria, wchodząca w skład Wielkich Równin. Region nazywany jest Stanem Skarbów, Krainą lśniących gór i Krainą wielkiego nieba. Montana jest czwartym co do wielkości stanem USA, co w połączeniu ze stosunkowo małym zaludnieniem plasuje ją wśród regionów o wyjątkowo niskiej gęstości zaludnienia. Gospodarka Montany bazuje na rolnictwie, górnictwie i przemyśle drzewnym. Duże znaczenie ma także rozwinięta turystyka. W Montanie znajduje się Park Narodowy Glacier i duża część Parku Narodowego Yellowstone.

    Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.Anaconda – miasto w hrabstwie Deer Lodge, w stanie Montana, w Stanach Zjednoczonych, położone we wschodniej części Gór Skalistych. W 2007 roku miasto liczyło 7626 mieszkańców.

    Geografia[edytuj kod]

    Jezioro St. Mary’s Lake w Parku Narodowym Glacier
    Mapa Montany

    Z powierzchnią równą 376 978 km², Montana jest czwartym co do wielkości stanem USA (po Alasce, Teksasie i Kalifornii). Montana graniczy od północy z kanadyjskimi prowincjami Kolumbia Brytyjska, Alberta oraz Saskatchewan, od wschodu z Północną Dakotą i Południową Dakotą, od południa z Wyoming, od południowego zachodu i zachodu z Idaho.

    Ewangelikalizm, chrześcijaństwo ewangelikalne, pot. chrześcijaństwo ewangeliczne – jest nurtem pobożnościowym w protestantyzmie, opartym na specyficznej duchowości. W większości protestantyzm ewangelikalny jest nurtem konserwatywnym i sprzeciwia się tendencjom liberalnego chrześcijaństwa, które zaznaczają się w głównym nurcie protestantyzmu. Powstał na gruncie purytanizmu, ortodoksji protestanckiej i pietyzmu. Niektóre jego elementy pobożnościowe w 2. połowie XX wieku przyjęły się także poza protestantyzmem.Kościół katolicki – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu. Kościół katolicki jest jednym z trzech głównych nurtów chrześcijaństwa, obok Cerkwi prawosławnej i Kościołów protestanckich.

    Na zachodzie prowincji dominują wysokie, skaliste góry, zaś na wschodzie rozległe równiny. Główne rzeki Montany to Missouri, Milk, Flathead i Yellowstone

    W Montanie znajduje się kilka rezerwatów indiańskich:

  • Fort Peck Indian Reservation
  • Northern Cheyenne Indian Reservation
  • Crow Indian Reservation
  • Rocky Boys Indian Reservation
  • Blackfeet Indian Reservation
  • Flathead Indian Reservation

    • Historia[edytuj kod]

    Montana stała się integralną częścią Stanów zjednoczonych 26 maja 1864.

    Montana była ostatnim silnym punktem oporu Indian przed kolonizatorami z Europy.

    Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – "Nauka Przebudzonego") – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcą jego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z państw-miast w północnych Indiach. Buddyzm bywa zaliczany do religii dharmicznych oraz do religii nieteistycznych.Great Falls - miasto w USA, w środkowej części stanu Montana, w hrabstwie Cascade, nad rzeką Missouri. Około 56,7 tys. mieszkańców.

    Ludność[edytuj kod]

    Populacja Montany w 2005 roku wynosiła 928 670 osób.

    Religia[edytuj kod]

    Dane z 2008 roku:

  • ewangelikalizm – 26%
  • katolicyzm – 23%
  • protestantyzm – 21%
  • bez religii – 20%
  • mormoni – 5%
  • Świadkowie Jehowy – 2%
  • buddyzm – 1%
  • pozostali – 2%

    • Największymi grupami religijnymi w 2010 roku, były:

  • Kościół katolicki: 127,612
  • Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich: 46,484
  • Kościół Ewangelicko-Luterański w Ameryce: 38,665
  • Protestantyzm bezdenominacyjny: 38,665
  • Zbory Boże: 16,577
  • Zjednoczony Kościół Metodystyczny: 16,244
  • Kościół Luterański Synodu Missouri: 14,087
  • Południowa Konwencja Baptystów: 13,537

    • Prawo i administracja[edytuj kod]

    Stolicą stanu Montana jest Helena. Obecnie funkcję gubernatora pełni demokrata Brian Schweitzer. Stan posiada dwóch przedstawicieli w senacie – demokratę Maxa Baucusa oraz republikanina Conrada Burnsa. Przedstawicielem Montany w kongresie USA jest Denny Rehberg (Partia Republikańska).

    Katolicyzm – doktryna Kościoła chrześcijańskiego – jedna z dwóch grup Kościołów, obok Kościoła prawosławnego, powstałych w wyniku rozłamu w Kościele chrześcijańskim w 1054 (tzw. schizmy wschodniej). Jedna z największych grup wyznań chrześcijańskich, obok prawosławia i protestantyzmu oraz ogół zasad wiary i życia religijnego do których odwołuje się Kościół Kościół katolicki wraz z Kościołami wschodnimi pozostającymi z nim w pełnej jedności, wspólnoty tradycjonalistyczne, starokatolickie oraz część anglikańskich, liberalnych i niezależnych.Preria - rozległe obszary porośnięte roślinnością trawiastą, w Ameryce Północnej. Preria jest podobna do występującego w Azji stepu.

    Główne miasta[edytuj kod]

    Najważniejsze miasta Montany to:

  • Helena – stolica.
  • Billings – największe miasto.
  • Missoula
  • Great Falls
  • Butte
  • Bozeman
  • Kalispell
  • Glasgow
  • Havre
  • Anaconda
  • Miles City

    • Informacje dodatkowe[edytuj kod]

  • W Montanie występuje największa w Stanach Zjednoczonych populacja niedźwiedzi grizzly.
  • W Montanie została wybrana pierwsza kobieta-kongresmen – Jannette Rankin.
  • Montana posiada najkrótszą rzekę świata – Roe.
  • Symbole Montany:
  • Gatunek drzew: sosna
  • Gatunek zwierząt: niedźwiedź grizzly
  • Gatunek ptaków: skowronek
  • Gatunek ryb: pstrąg

    • Przypisy

    1. Religious Affi liation by State in the U.S. str.100.
    2. thearda.com.

    Linki zewnętrzne[edytuj kod]

  • Witryna internetowa stanu Montana
    • Południowa Konwencja Baptystów (ang. Southern Baptist Convention, SBC) – największa protestancka grupa wyznaniowa w Stanach Zjednoczonych skupiająca zbory i lokalne kościoły baptystyczne głównie w południowej części kraju. Łącznie do Południowej Konwencji Baptystów należy blisko 16,2 milionów członków zrzeszonych w ponad 45.010 zborach.Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którą składają się wyznania religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Helena – miasto na północy Stanów Zjednoczonych, stolica stanu Montana i siedziba hrabstwa Lewis and Clark. W 2010 roku miasto zamieszkiwało 28 190 osób. Helena jest głównym miastem Obszaru Mikropolitalnego Helena obejmującego hrabstwa Lewis and Clark i Jefferson.
    Sosna (Pinus L. 1753) – rodzaj roślin z rodziny sosnowatych (Pinaceae Lindl.) obejmujący niemal 115 gatunków drzew i krzewów. Występują przeważnie w strefie klimatu umiarkowanego półkuli północnej, choć niektóre gatunki rosną również w strefach cieplejszych (tu jednak zwykle w górach). W Ameryce Środkowej najdalej na południe sięgają do Gwatemali, Salwadoru i Nikaragui, zaś w Azji do Archipelagu Malajskiego. Jedyne naturalne stanowisko na półkuli południowej znajduje się na Sumatrze (P. merkusii).
    Park Narodowy Yellowstone (ang. Yellowstone National Park) – park narodowy położony w Stanach Zjednoczonych, na terenie stanów Wyoming, Montana i Idaho. Park narodowy Yellowstone jest najstarszym parkiem narodowym na świecie. Na terenie parku znajdują się słynne gejzery, gorące źródła, wulkany błotne, fumarole i wodospady.
    Bozeman - miasto w USA, w stanie Montana, w hrabstwie Gallatin. Według danych z 2000 roku, miasto miało 27509 mieszkańców.
    Zbory Boże (ang. Assemblies of God, dosłownie: Zgromadzenia Boże) – największa spośród zielonoświątkowych denominacji na świecie. W Stanach Zjednoczonych pierwsza lub druga (różne szacunki) co do ilości zrzeszonych w niej zielonoświątkowców.
    Skowronek zwyczajny, skowronek polny, skowronek, rolak (Alauda arvensis) – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).
    Kościół Ewangelicko-Luterański w Ameryce (ang. Evangelical Lutheran Church in America, w skrócie ELCA) – największy Kościół luterański w Stanach Zjednoczonych, liczący według danych za 2011 rok 4 059 785 członków. Powstał w 1988 roku z połączenia trzech działających na obszarze USA Kościołów luterańskich. Jest członkiem Światowej Federacji Luterańskiej i Światowej Rady Kościołów. Od 2013 roku zwierzchnikiem Kościoła jest biskup Elizabeth Eaton.

    Reklama