Monocyt
Przeczytaj także...
Makrofag – komórka tkanki łącznej, wywodząca się z komórek prekursorowych pochodzących ze szpiku kostnego. Bezpośrednio wywodzi się z monocytów, które opuściły krew.Diapedeza (łac. diapedesis) – jest to proces przechodzenia leukocytów przez śródbłonek naczyń z udziałem cząsteczek adhezyjnych do płynu śródmiąższowego tkanek, w których wystąpiło zapalenie. Zjawisko to występuje tylko w żyłkach. W błonie komórkowej leukocytów znajdują się glikoproteiny integryny i selektyny nazwane ogólnie cząsteczkami adhezyjnymi. Za pomocą selektyny płynące z krwią leukocyty najpierw wiążą się słabo z glikoproteinami komórek śródbłonka (np. z adresyną lub glikoproteiną podobną do immunoglobuliny), co doprowadza do toczenia się po powierzchni śródbłonka. Następnie za pomocą integryn wiążą się mocniej z tą powierzchnią, zatrzymują się i przechodzą przez ścianę naczynia.
Błona komórkowa, plazmolema, plazmolemma (cytolemma, plasmolemma) – półprzepuszczalna błona biologiczna oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego. Jest ona złożona z dwóch warstw fosfolipidów oraz białek, z których niektóre są luźno związane z powierzchnią błony (białka peryferyjne), a inne przebijają błonę lub są w niej mocno osadzone białkowym lub niebiałkowym motywem (białka błonowe).
Makrofag – komórka tkanki łącznej, wywodząca się z komórek prekursorowych pochodzących ze szpiku kostnego. Bezpośrednio wywodzi się z monocytów, które opuściły krew.Diapedeza (łac. diapedesis) – jest to proces przechodzenia leukocytów przez śródbłonek naczyń z udziałem cząsteczek adhezyjnych do płynu śródmiąższowego tkanek, w których wystąpiło zapalenie. Zjawisko to występuje tylko w żyłkach. W błonie komórkowej leukocytów znajdują się glikoproteiny integryny i selektyny nazwane ogólnie cząsteczkami adhezyjnymi. Za pomocą selektyny płynące z krwią leukocyty najpierw wiążą się słabo z glikoproteinami komórek śródbłonka (np. z adresyną lub glikoproteiną podobną do immunoglobuliny), co doprowadza do toczenia się po powierzchni śródbłonka. Następnie za pomocą integryn wiążą się mocniej z tą powierzchnią, zatrzymują się i przechodzą przez ścianę naczynia.
Błona komórkowa, plazmolema, plazmolemma (cytolemma, plasmolemma) – półprzepuszczalna błona biologiczna oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego. Jest ona złożona z dwóch warstw fosfolipidów oraz białek, z których niektóre są luźno związane z powierzchnią błony (białka peryferyjne), a inne przebijają błonę lub są w niej mocno osadzone białkowym lub niebiałkowym motywem (białka błonowe).
Monocyt wśród erytrocytów – zdjęcie mikroskopowe.
Monocyty – populacja leukocytów stanowiąca 3-8% wszystkich leukocytów obecnych we krwi). Komórki te, poza dużym rozmiarem, charakteryzują się występowaniem w błonie komórkowej takich markerów, jak: CD45 (charakterystyczny dla wszystkich leukocytów), CD11c, CD14, CD31, CD34 i inne, przy czym jedynie CD14 jest markerem specyficznym dla monocytów i makrofagów. Dojrzałe monocyty, po migracji z krwi do tkanek obwodowych przekształcają się w makrofagi, natomiast nieliczne tego typu komórki posiadają właściwości komórek macierzystych i mogą różnicować się w inne populacje komórek krwi lub nawet innych tkanek.
Tkanka (łac. textum, l. m. textus; gr. histos – utkanie, tkanka) – zespół komórek (wraz z istotą międzykomórkową) o podobnej budowie, określonych czynnościach, podobnym pochodzeniu, przemianie materii i przystosowanych do wykonywania określonej funkcji na rzecz całego organizmu. Tkanki są elementami składowymi narządów i ich układów. Dział biologii zajmujący się tkankami to histologia.Monocytopenia to forma leukopenii objawiająca się obniżeniem liczby monocytów (należących do grupy leukocytów) we krwi.
Budowa[]
Są największe wśród leukocytów – osiągają 9-20 μm, czasem do 40 μm. Mają najczęściej nerkowate (czasem owalne) jądro, zasadochłonną cytoplazmę, bogatą w lizosomy. Posiadają liczne mitochondria i rozbudowany aparat Golgiego.
Funkcje[]
Po wydostaniu się ze szpiku przebywają 2-3 dni we krwi. Mają zdolność wydostawania się poza światło naczyń układu krążenia (diapedeza) w miejscach zapalnych gdzie trafiają dzięki chemotaksji oraz szybkiego ruchu pełzakowatego. Są fagocytami, które oczyszczają krew ze skrawków obumarłych tkanek oraz bakterii. Produkują interferon, leukotrieny i interleukiny.
Leukotrieny - lipidy związane z układem immunologicznym. Biorą udział w mechanizmach odpornościowych i procesach zapalnych, m.in. związanych z astmą i alergicznym nieżytem nosa. Przewodzą sygnały na drodze autokrynnej (sygnalizując w ten sposób do tej samej komórki, które je wyprodukowały) i parakrynnej (przekazując sygnał do niewielkiej liczby sąsiadujących komórek).Komórki macierzyste (dosłowny przekład z innych języków: komórki pnia) – komórki mające jednocześnie dwie zdolności:
Rozwój[]
Powstają przeważnie w szpiku kostnym, czasem w układzie siateczkowo-śródbłonkowym (szczególnie w śledzionie). W organizmie powinno się mieć min 3% max 8% monocytów u dzieci jak i dorosłych. Zbyt niski poziom monocytów we krwi to monocytopenia a zbyt wysoki to monocytoza.
Chemotaksja – reakcja ruchowa całego organizmu lub zdolnych do samodzielnego ruchu komórek na kierunkowe chemiczne bodźce. Często nie jest łatwo określić, co jest właściwą taksją, a co kinezą. Podobnie, chemotaksja zbliżona jest do chemonastii, która jednak dotyczy tylko fragmentów ciała, a nie całego organizmu (np. ruch czułków rosiczek zamykających ofiarę jest kombinacją haptonastii i chemonastii, a nie chemotaksją). Służy m.in. do odnalezienia pokarmu lub partnera seksualnego (poprzez feromony), a także znajdywaniu się gamet. W zależności od kierunku ruchu w stosunku do kierunku działania bodźca wyróżniane są:PMID (ang. PubMed Identifier, PubMed Unique Identifier) – unikatowy identyfikator przypisany do każdego artykułu naukowego bazy PubMed.
Dojrzewanie monocytów w szpiku:
komórka macierzysta hemopoezy → CFU-GEMM → CFU-GM → monoblast (CFU-M) → promonocyt → monocyt → makrofag
Przypisy
- Wojciech Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 203. ISBN 978-83-200-4103-3.
- J. Favre, N. Terborg, AJ. Horrevoets. The diverse identity of angiogenic monocytes.. „Eur J Clin Invest”. 43 (1), s. 100-7, Jan 2013. DOI: 10.1111/eci.12009. PMID: 23083351.
- ↑ Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa: Immunologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 90-91. ISBN 978-83-01-15154-6.
- N. Seta, M. Kuwana. Derivation of multipotent progenitors from human circulating CD14+ monocytes.. „Exp Hematol”. 38 (7), s. 557-63, Jul 2010. DOI: 10.1016/j.exphem.2010.03.015. PMID: 20362030.
- ↑ Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt : podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów: praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 253. ISBN 83-09-01792-8.
- praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 3. M-R. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 167.
- ↑ Wojciech. Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 217-218. ISBN 978-83-200-4103-3.
Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć medycznych i pokrewnych w Wikipedii.
Interferon (IFN) – ogólna nazwa białka wytwarzanego i uwalnianego przez komórki ciała, jako odpowiedź na obecność patogenów (np. wirusy, bakterie, pasożyty jak również komórki nowotworowe) wewnątrz organizmu. Interferony zapewniają komunikacje pomiędzy komórkami ciała, w celu zwalczenia patogenów, poprzez uruchomienie mechanizmów obronnych systemu immunologicznego.Aparat Golgiego – organellum występujące niemal we wszystkich komórkach eukariotycznych, służące chemicznym modyfikacjom substancji zużywanych przez komórkę, bądź wydzielanych poza nią. Podstawową jednostką strukturalną aparatu Golgiego jest diktiosom.
Warto wiedzieć że... beta
Bakterie (łac. bacteria, od gr. bakterion – pałeczka) – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobne królestwo. Są to jednokomórkowce lub zespoły komórek o budowie prokariotycznej. Badaniem bakterii zajmuje się bakteriologia, gałąź mikrobiologii.
Krew (łac. sanguis, stgr. αἷμα, haima) – płyn ustrojowy, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportową oraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu. Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą w naczyniach krwionośnych (układ krwionośny zamknięty) lub w jamie ciała (układ krwionośny otwarty). W szerokiej definicji obejmuje krew obwodową i tkankę krwiotwórczą, a w wąskiej tylko tę pierwszą. Jako jedyna (wraz z limfą) występuje w stanie płynnym. Dziedzina medycyny zajmująca się krwią to hematologia.
Erytrocyt (gr. erythros czerwony + kytos komórka), krwinka czerwona, czerwone ciałko krwi – morfotyczny składnik krwi, którego głównym zadaniem jest przenoszenie tlenu z płuc do pozostałych tkanek organizmu.
Promonocyty - osiągające średnicę 10-20 μm komórki macierzyste mające zasadochłonną cytoplazmę. Charakteryzuje je wysoki stosunek objętości jądra do cytoplazmy. Po przejściu przez dwa podziały amtotycznych przekształcają się w monocyty.
Śledziona (łac. lien, gr. σπλήν - splēn) – narząd występujący u kręgowców. U człowieka jest największym narządem limfatycznym.
Zapalenie, reakcja zapalna (łac. inflammatio) – uporządkowany proces rozwijający się w tkance unaczynionej pod wpływem czynnika uszkadzającego. Zapalenie może być spowodowane czynnikami: chemicznymi, fizycznymi, biologicznymi (zakażenie drobnoustrojami chorobotwórczymi) - ogólnie czynnikami egzogennymi lub endogennymi. Celem zapalenia jest szybkie i selektywne zgromadzenie komórek zdolnych do usunięcia danego czynnika szkodliwego i rozpoczęcie naprawy powstałego uszkodzenia.
Antygen różnicowania komórkowego – określany w skrócie jako CD (ang. cluster of differentiation, gronko różnicowania) jest standardem używanym w celu identyfikacji molekuł na powierzchni komórek. CD mogą działać na wiele sposobów, spełniając często funkcje receptora bądź ligandu (związku aktywującego receptor).