Molise
Przeczytaj także...
Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.Arboresze (inne rzadziej używane w języku polskim nazwy: Arbaresze i Arberesze), alb. Arbëreshë – grupa etniczna zamieszkująca głównie Kalabrię we Włoszech. Uważają się za potomków Albańczyków, którzy począwszy od schyłku średniowiecza migrowali z Bałkanów do Italii. Są grekokatolikami (Kościół italo-albański).
Dialekt molizańsko-chorwacki – etnolekt z rodziny zachodniej języków południowosłowiańskich zwykle klasyfikowany jako odmiana języka chorwackiego, używany we włoskim regionie Molise, w prowincji Campobasso (Chorwaci molizańscy) oraz w australijskim regionie Perth i w Argentynie.
Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.Arboresze (inne rzadziej używane w języku polskim nazwy: Arbaresze i Arberesze), alb. Arbëreshë – grupa etniczna zamieszkująca głównie Kalabrię we Włoszech. Uważają się za potomków Albańczyków, którzy począwszy od schyłku średniowiecza migrowali z Bałkanów do Italii. Są grekokatolikami (Kościół italo-albański).
Dialekt molizańsko-chorwacki – etnolekt z rodziny zachodniej języków południowosłowiańskich zwykle klasyfikowany jako odmiana języka chorwackiego, używany we włoskim regionie Molise, w prowincji Campobasso (Chorwaci molizańscy) oraz w australijskim regionie Perth i w Argentynie.
Molise – region administracyjny we Włoszech, leżący w centralnej części Półwyspu Apenińskiego, o powierzchni 4 438 km² i 322 tys. mieszkańców ze stolicą w Campobasso (52 tys. mieszkańców). Gęstość zaludnienia 75 os./km². Graniczy z następującymi regionami: Abruzja, Lacjum, Kampania i Apulia.
<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||><|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>
W powincji Campobasso zamieszkują Arboresze (ludność pochodzenia albańskiego), z kolei część południowo-wschodnią potomkowie Chorwatów mieszkający w wioskach San Felice del Molise, Acquaviva Collecroce i Montemitro, a posługujący się niekiedy jeszcze dialektem molizańsko-chorwackim (około 3500 mówiących). Osadnicy ze wschodniego wybrzeża Morza Adriatyckiego przybywali tu w XV i XVI w.
Półwysep Apeniński – półwysep w Europie Południowej, otoczony przez akweny Morza Śródziemnego: Morze Liguryjskie i Tyrreńskie od zachodu, Jońskie od południa oraz Adriatyckie od wschodu.Abruzja (wł. Abruzzo) – region administracyjny w centralnych Włoszech nad Morzem Adriatyckim. Graniczy z regionami Marche, Lacjum i Molise.
Samnici byli jednymi z pierwszych mieszkańców regionu Molise. Dzielili się na pięć plemion: Caraceni, Irpini, Caudini, Pentri i Frentani; byli narodem wielkich wojowników. Pentri zamieszkiwali obecną prowincję Iserni i ich stolica była zwana Pentria, dzisiejsza Isernia.
Samnici, łacińskie Samnites, oskijskie Safinim – jeden z ludów italskich zamieszkujących Samnium, część środkowej Italii, leżącą na wschód od Lacjum. W okresie walk o panowanie nad Italią w IV wieku p.n.e. utworzyli Związek Samnicki, który obejmował większy obszar niż podporządkowany Rzymowi Związek Latyński. Rywalizacja ta doprowadziła do trzech wojen samnickich, z których, mimo wielu zwycięstw Samnici ostatecznie wyszli pokonani i podporządkowali się Rzymowi uzyskując ograniczone obywatelstwo, bez prawa głosu. Jeszcze do I wieku p.n.e. termin Samnita i gladiator znaczyły to samo. Później tym terminem określano występujących na arenie specjalnych gladiatorów.Apeniny (wł. Appennini) – łańcuch górski we Włoszech, rozciągający się na długości 1350 km z północy na południe wzdłuż całego Półwyspu Apenińskiego i na szerokość od 40 do 200 km. Wyróżnia się Apeniny Północne (w tym Apenin Liguryjski, i Toskański i Umbryjski), Środkowe i Południowe.
W skrócie[]
Prowincje[]
W skład regionu wchodzą 2 prowincje:
Gospodarka[]
Polityka[]
Prezydentem regionu jest Paolo Di Laura Frattura (PD).
Kampania (wł. Campania) – region administracyjny w południowych Włoszech, o powierzchni 13 595 km²; 5,7 miliona mieszkańców ze stolicą w Neapolu (1,2 miliona mieszkańców). Gęstość zaludnienia 419 os./km². Graniczy z Lacjum, Molise, Apulią i Basilicatą.Lacjum (wł. Lazio) – region administracyjny w centralnych Włoszech, o powierzchni 17 203 km²; 5,2 mln mieszkańców ze stolicą w Rzymie (2,5 mln mieszkańców). Gęstość zaludnienia 302 os./km². Graniczy z regionami: Toskania, Umbria, Marche, Abruzja, Molise i Kampania.
Przypisy
- Molise. W: Encyklopedia [on-line]. PWN. [dostęp 2015-05-21].
- Krzysztof Feruga, Socjolingwistyczne uwarunkowania języka molizańskich Chorwatów
Linki zewnętrzne[]
Chorwaci molizańscy (chorw. Moliški Hrvati, wł. Slavomolisani) – określenie ludności pochodzenia chorwackiego zamieszkującej włoski region Molise.Partia Demokratyczna (wł. Partito Democratico, PD) – włoska partia polityczna o charakterze centrolewicowym, powstała 14 października 2007.
Warto wiedzieć że... beta
Volturno (w starożytności znana jako Volturnus, od łacińskiego volvere; kołysać, falować) – rzeka płynąca w środkowej części Półwspu Apenińskiego, we Włoszech. Należy do zlewiska Morza Tyrreńskiego.
Apulia (wł. Puglia) – region administracyjny w południowych Włoszech, o powierzchni 19348 km², 4 miliony mieszkańców i stolicą w Bari (362,5 tys. mieszkańców). Gęstość zaludnienia 208 osób na km². Graniczy z Molise, Kampanią i Basilicatą.
Morze Adriatyckie (alb. Det(i) Adriatik, serb. i chorw. Jadransko more, Jadran, słoweń. Jadransko morje, Jadran, wł. Mare Adriatico) – północne odgałęzienie Morza Śródziemnego. Morze Adriatyckie rozdziela Półwysep Apeniński od Bałkańskiego.
Albania (alb. Shqipëria), Republika Albanii (alb. Republika e Shqipërise) – państwo w południowo-wschodniej Europie na Bałkanach. Albania na zachodzie ma dostęp do Morza Adriatyckiego, a na południowym zachodzie do Morza Jońskiego. Od Włoch oddziela ją cieśnina Otranto o szerokości ok. 72 km. Łączna długość granic lądowych wynosi 720 km, natomiast wybrzeża morskiego – 362 km. Graniczy z:
Regiony Włoch mają zagwarantowaną regionalną autonomię na mocy konstytucji z 1948 roku. Dodatkowo, 5 spośród 20 regionów (Dolina Aosty, Friuli-Wenecja Julijska, Sardynia, Sycylia, Trydent-Górna Adyga) posiada "specjalny status autonomii", wynikający m.in. z licznej obecności mniejszości narodowych, umożliwiający im stanowienie prawa w niektórych dodatkowych sferach.