Metropolita
Przeczytaj także...
Metropolita warszawski i całej Polski, w pełnym brzmieniu Wielce Błogosławiony Prawosławny Arcybiskup Warszawski i Metropolita całej Polski, cs. mitropolit warszawskij i wsieja Polszi – tytuł przysługujący zwierzchnikom Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Metropolici warszawscy i całej Polski są równocześnie ordynariuszami diecezji warszawsko-bielskiej oraz honorowymi zwierzchnikami monasteru św. Onufrego w Jabłecznej (stauropigia).Kazimierz Nycz (ur. 1 lutego 1950 w Starej Wsi) – polski biskup rzymskokatolicki, doktor teologii w zakresie katechetyki, biskup pomocniczy krakowski w latach 1988–2004, biskup diecezjalny koszalińsko-kołobrzeski w latach 2004–2007, arcybiskup metropolita warszawski od 2007, ordynariusz wiernych obrządku wschodniego w Polsce od 2007, kardynał prezbiter od 2010.
Stanisław Benedykt Budzik (ur. 25 kwietnia 1952 w Łękawicy) – polski biskup rzymskokatolicki, doktor habilitowany nauk teologicznych, biskup pomocniczy tarnowski w latach 2004–2011, arcybiskup metropolita lubelski od 2011, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski w latach 2007–2011.
Metropolita warszawski i całej Polski, w pełnym brzmieniu Wielce Błogosławiony Prawosławny Arcybiskup Warszawski i Metropolita całej Polski, cs. mitropolit warszawskij i wsieja Polszi – tytuł przysługujący zwierzchnikom Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Metropolici warszawscy i całej Polski są równocześnie ordynariuszami diecezji warszawsko-bielskiej oraz honorowymi zwierzchnikami monasteru św. Onufrego w Jabłecznej (stauropigia).Kazimierz Nycz (ur. 1 lutego 1950 w Starej Wsi) – polski biskup rzymskokatolicki, doktor teologii w zakresie katechetyki, biskup pomocniczy krakowski w latach 1988–2004, biskup diecezjalny koszalińsko-kołobrzeski w latach 2004–2007, arcybiskup metropolita warszawski od 2007, ordynariusz wiernych obrządku wschodniego w Polsce od 2007, kardynał prezbiter od 2010.
Stanisław Benedykt Budzik (ur. 25 kwietnia 1952 w Łękawicy) – polski biskup rzymskokatolicki, doktor habilitowany nauk teologicznych, biskup pomocniczy tarnowski w latach 2004–2011, arcybiskup metropolita lubelski od 2011, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski w latach 2007–2011.
Metropolita – zwierzchnik metropolii (prowincji kościelnej). W jej skład wchodzi zawsze archidiecezja na czele z arcybiskupem metropolitą oraz jedna lub więcej diecezji lub archidiecezji (zwanych sufraganiami) na czele odpowiednio z biskupem lub arcybiskupem diecezjalnym, który do pomocy może mieć przydzielonych biskupów pomocniczych.
Prawo kanoniczne – w Kościołach chrześcijańskich różnych tradycji system norm prawnych określających funkcjonowanie poszczególnych Kościołów, prawa i obowiązki poszczególnych członków (duchownych i świeckich), sposób zarządzania Kościołem, jego strukturę, przestępstwa i kary za nie oraz elementarne przepisy liturgiczne.Kościelne oznaki godności - symbole umieszczane w herbach dostojników kościelnych, informujące o ich miejscu w hierarchii Kościoła.
Pierwotnie arcybiskupami metropolitami zwano biskupów chrześcijańskich, mających siedziby w stolicach prowincji Cesarstwa Rzymskiego.
Kościół rzymskokatolicki[ | edytuj kod]
Herb arcybiskupa metropolity
Zadania metropolity względem podległych mu sufraganów metropolii to:
Józef Górzyński (ur. 5 marca 1959 w Żelechowie) – polski prezbiter rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych w zakresie liturgiki, biskup pomocniczy warszawski (nominat).Arcybiskup (gr. αρχή, arché - pierwszeństwo, gr. επίσκοπος, epískopos - nadzorca, biskup) – tytuł honorowy lub urząd nadawany biskupom ważniejszych diecezji (archidiecezja), a także jako wyróżnienie samej osoby biskupa ("ad personam").
Metropolici rzymskokatoliccy w Polsce[ | edytuj kod]
- Stanisław Budzik – arcybiskup metropolita lubelski
- Wacław Depo - arcybiskup metropolita częstochowski
- Andrzej Dzięga – arcybiskup metropolita szczecińsko-kamieński
- Stanisław Gądecki – arcybiskup metropolita poznański, przewodniczący KEP
- Tadeusz Wojda – arcybiskup metropolita gdański
- Józef Górzyński – arcybiskup metropolita warmiński
- Marek Jędraszewski – arcybiskup metropolita krakowski, wiceprzewodniczący KEP
- Józef Kupny – arcybiskup metropolita wrocławski
- Kazimierz Nycz – arcybiskup metropolita warszawski (kardynał)
- Wojciech Polak – arcybiskup metropolita gnieźnieński, prymas Polski
- Grzegorz Ryś - arcybiskup metropolita łódzki
- Wiktor Skworc – arcybiskup metropolita katowicki
- Adam Szal – arcybiskup metropolita przemyski
- sede vacante – arcybiskup metropolita białostocki
Katolickie Kościoły wschodnie[ | edytuj kod]
W Katolickich Kościołach wschodnich archidiecezja metropolitarna nazywana jest często archieparchią.
Stolica Apostolska, Stolica Święta (łac. Sancta Sedes, wł. Santa Sede) – siedziba papieży (także papiestwo, władza zwierzchnia papieża w Kościele katolickim wraz z jej instancjami wykonawczymi, stanowiąca suwerenny podmiot prawa międzynarodowego) mieszcząca się w państwie Watykan, który jest z nią połączony unią personalną i funkcjonalną i nad którym sprawuje ona wyłączne zwierzchnictwo oraz suwerenną władzę i jurysdykcję.Tadeusz Wojda SAC (ur. 29 stycznia 1957 w Kowali) – polski duchowny katolicki, podsekretarz Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów od 2012.
Metropolita grekokatolicki w Polsce[ | edytuj kod]
Eugeniusz Popowicz - arcybiskup metropolita przemysko-warszawski
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny[ | edytuj kod]
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny jest Kościołem metropolitarnym. Metropolita warszawski i całej Polski, jako przewodniczący Soboru Biskupów PAKP, jest przedstawicielem Kościoła w jego relacjach wewnętrznych i zewnętrznych. Metropolici warszawscy i całej Polski są równocześnie ordynariuszami diecezji warszawsko-bielskiej oraz honorowymi zwierzchnikami monasteru św. Onufrego w Jabłecznej (stauropigia). Urząd pełniony jest dożywotnio.
Stauropigia (z grec. stauropegia) – zgodnie z prawem Kanonicznym Kościołów Wschodnich (Kan. 486 § 1-2) prawo egzempcji zarezerwowanej samemu Patriarsze.Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny – jeden z kanonicznych Kościołów prawosławnych, obejmujący swoją jurysdykcją wszystkie parafie prawosławne na terenie Polski. W dyptychu lokalnych autokefalicznych cerkwi prawosławnych wymieniany na miejscu 12 według dyptychu greckiego, a na miejscu 13 według dyptychu rosyjskiego. Spowodowane jest to różnymi terminami nadania autokefalii przez Konstantynopol i Moskwę. Według danych GUS, Kościół liczy 504 150 wiernych i jest drugim pod względem liczebności Kościołem w Polsce. Opiece tego kościoła podlega także jedna diecezja prawosławna w Brazylii.
Warto wiedzieć że... beta
Papież (Ojciec Święty) (łac. Summus Pontifex, od staroż. Pontifex Maximus; wł. papa, gr. pappas; forma funkcjonująca w języku polskim pochodzi od czeskiego papež) – biskup Rzymu, zwierzchnik Kościoła katolickiego, głowa Stolicy Apostolskiej oraz Suweren Państwa Miasto Watykan. Obecnym papieżem jest Franciszek.
Archieparchia (z gr. "arche" - pierwszeństwo) - jednostka terytorialna administracji kościelnej we wschodnim chrześcijaństwie, wyższej rangi niż eparchia, podległa metropolicie (odpowiednik zachodniej archidiecezji). Polski Kościół prawosławny używa nazwy archidiecezja.
Archidiecezja (z gr. arche – pierwszeństwo), arcybiskupstwo – jednostka terytorialna wyższej administracji kościelnej. Istnieją ich cztery rodzaje:
Kardynał (łac. cardinalis – główny, zasadniczy, mocno z czymś związany), formalnie - Kardynał Świętego Kościoła Rzymskiego (łac. Cardinalis Sanctae Romanae Ecclesiae ), potocznie nazywany purpuratem z racji koloru noszonego mucetu – najwyższa po papieżu godność kościelna w Kościele katolickim. Wszyscy kardynałowie razem tworzą Kolegium Kardynałów.
Biskup pomocniczy - wyświęcony na biskupa duchowny katolicki, którego zadaniem jest pomoc biskupowi diecezjalnemu w zarządzaniu diecezją zazwyczaj jako wikariusz generalny lub biskupi.
Prymas Polski – tytuł przysługujący urzędującym arcybiskupom gnieźnieńskim od 1417, podkreślający ich pierwszeństwo w polskim episkopacie.
Diecezja warszawsko-bielska (metropolitalna) – jedna z 6 diecezji kościoła prawosławnego w Polsce, utworzona w 1948. Graniczy z diecezjami: białostocko-gdańską, lubelsko-chełmską i łódzko-poznańską.