Merkuriusz Polski Ordynaryjny
Italik, italika – obecnie jest to w polskim języku potocznym synonim kursywy, czyli każdej pochyłej odmiany pisma w postaci czcionki lub fontu, natomiast w terminologii profesjonalnej słowo to jest stosowane dość rzadko, gdyż tylko w swoim podstawowym znaczeniu dotyczącym historii typografii lub estetyki typograficznej.Merkury (łac. Mercurius) – rzymski bóg handlu, zysku i kupiectwa; także złodziei i celników, posłaniec bogów. Jego imię pochodzi prawdopodobnie od łacińskiego merx, lub też mercator, co oznacza "kupiec". Za jego odpowiednika w mitologii greckiej można uznać Hermesa, zaś w panteonie etruskim – Turmsa.
Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.
{{Czasopismo infobox}} Nieznane pola: "wznowiony_w".

Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej – najstarsza zachowana polska, periodyczna gazeta, drukowana mieszaną czcionką italiką oraz szwabachą, wydana po raz pierwszy w Krakowie 3 stycznia 1661.
Nazwa[ | edytuj kod]
Nazwa pochodzi od rzymskiego boga Merkurego, patrona kupców i kurierów. Nadano ją według XVII-wiecznego zwyczaju nazywania druków zawierających bieżące oraz aktualne wiadomości Merkuriuszami (od Merkurego patrona zawodów zajmujących się przewozem listów oraz wieści pomiędzy różnymi regionami i państwami). Istniało wówczas w Europie kilka gazet o takim tytule np. szkocka Mercurius Caledonius – Comprising The Affairs now in Agitation in Scotland With A Survey of Forraign Intelligence, angielskie Mercurius Aulicus oraz Mercurius – Britannicus communicating the affaires of great Britaine: For the better information of the People.
Pierwszy numer gazety nosił tytuł Merkuriusz Polski dopiero w drugim dodano rozszerzoną nazwę Merkuriusz Polski Ordynaryjny. Kilka numerów pisma nosiło nazwę Merkuriusz Polski Extraordynaryjny najczęściej zawierających dodatkowe materiały w postaci treści listów lub druków urzędowych. Ostatni numer z dnia 15 lipca 1661 roku nosił nazwę Merkuriusz Ordynaryjny To Jest Nowiny Z Różnych Krajów.
Historia[ | edytuj kod]
Wydawanie Merkuriusza zainicjowała królowa Ludwika Maria Gonzaga, żona Jana II Kazimierza.
Merkuriusz ukazywał się 1-2 razy w tygodniu w nakładzie 100-200 egzemplarzy i 8-12 stron. Kosztował 10 groszy. Powstawał w Krakowie, ale od 38 numeru jego redakcję przeniesiono do Warszawy. Autorami tekstów byli Polak włoskiego pochodzenia, Hieronim Pinocci i Jan Aleksander Gorczyn (drukarz krakowski). Artykuł wstępny pierwszego numeru zaczynał się od słów:
W pierwszym wydaniu najwięcej pisze się o rodach panujących, wojnach, traktatach, politycznych planach. Merkuriusza przestano wydawać w roku jego powstania. Ostatni, 41. numer, ukazał się 22 lipca 1661. Wraz z Merkuriuszem wychodziła gazeta przekazująca informacje z Polski za granicę pt. Continuazione del Mercurio Polacco. Treść jej odbiegała jednak od zawartości Merkuriusza.
Wznowienia[ | edytuj kod]
Tytuł wznowił w latach 1933–1939 w Warszawie w formie tygodnika politycznego Władysław Zambrzycki. W 1978 roku „Merkuriusz” wydany został w formie książki przez Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Włodzimierz Kalicki: Zdarzyło się. Kraków: Znak Horyzont, 2014, s. 14. ISBN 978-83-240-3029-3.
- Jerzy Łojek, Prasa dawnej Rzeczypospolitej [w:] Dzieje prasy polskiej, red. Jerzy łojek, Jerzy Myśliński, Wiesław Władyka, Warszawa 1988, s. 15.
- „Merkuriusz Polski Ordynaryjny”, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1978.