• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Merkuriusz Polski Ordynaryjny

    Przeczytaj także...
    Italik, italika – obecnie jest to w polskim języku potocznym synonim kursywy, czyli każdej pochyłej odmiany pisma w postaci czcionki lub fontu, natomiast w terminologii profesjonalnej słowo to jest stosowane dość rzadko, gdyż tylko w swoim podstawowym znaczeniu dotyczącym historii typografii lub estetyki typograficznej.Merkury (łac. Mercurius) – rzymski bóg handlu, zysku i kupiectwa; także złodziei i celników, posłaniec bogów. Jego imię pochodzi prawdopodobnie od łacińskiego merx, lub też mercator, co oznacza "kupiec". Za jego odpowiednika w mitologii greckiej można uznać Hermesa, zaś w panteonie etruskim – Turmsa.
    Szwabacha (niem. Schwabacher) – pismo gotyckie, przez wielu paleografów uznawane za odmianę bastardy. Szwabacha dała początek narodowemu pismu niemieckiemu stosowanemu do naszych czasów, zwłaszcza jako tzw. Schreibschrift, czyli niemiecka kursywa. Warto zauważyć, że szwabacha była pierwszym pismem od początku posiadającym własne litery majuskulne; pisma wcześniejsze adoptowały litery majuskulne najczęściej z kapitały i uncjały.

    Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykający dla informacji pospolitej – najstarsza zachowana polska, periodyczna gazeta, drukowana mieszaną czcionką italiką oraz szwabachą, wydana po raz pierwszy w Krakowie 3 stycznia 1661.

    Kraków (łac. Cracovia, niem. Krakau) – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, siedziba władz województwa małopolskiego, drugie w kraju pod względem liczby mieszkańców i pod względem powierzchni.Gazeta – rodzaj wydawnictwa ciągłego, czasopismo ukazujące się częściej niż raz w tygodniu, najczęściej codziennie (dziennik) – w rozumieniu wszystkich dni roboczych.

    Nazwa[edytuj kod]

    Nazwa pochodzi od rzymskiego boga Merkurego, patrona kupców i kurierów. Nadano ją według XVII wiecznego zwyczaju nazywania druków zawierających bieżące oraz aktualne wiadomości Merkuriuszami (od Merkurego patrona zawodów zajmujących się przewozem listów oraz wieści pomiędzy różnymi regionami i państwami). Istniało wówczas w Europie kilka gazet o takim tytule np. szkocka Mercurius Caledonius - Comprising The Affairs now in Agitation in Scotland With A Survey of Forraign Intelligence, angielskie Mercurius Aulicus oraz Mercurius - Britannicus communicating the affaires of great Britaine: For the better information of the People.

    Merkuriusz Polski Nowy, ale Dawnemu Wielce Podobny – emigracyjny miesięcznik kulturalno-literacki wydawany w Londynie w latach 1955–58. W skład redakcji wchodzili m.in.: Bogdan Czaykowski, Adam Czerniawski, Zygmunt Ławrynowicz, Bolesław Taborski. Po 1958 pismo istniało pod nowym tytułem "Kontynenty – Nowy Merkuriusz". Z pismem współpracowali blisko inni młodzi poeci i prozaicy polscy zamieszkali w Anglii, m.in. Florian Śmieja i Andrzej Busza.Jan II Kazimierz Waza (ur. 22 marca 1609 w Krakowie, zm. 16 grudnia 1672 w Nevers) – król Polski w latach 1648-1668, tytularny król Szwecji do 1660 z dynastii Wazów. Syn króla Polski i Szwecji Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki, arcyksiężniczki austriackiej. Przyrodni brat Władysława IV Wazy. Kawaler Orderu Złotego Runa. Abdykował w 1668 roku, przerywając ciągłość dynastyczną. Był ostatnim członkiem rodu Wazów blisko spokrewnionym z Jagiellonami.

    Pierwszy numer gazety nosił tytuł Merkuriusz Polski dopiero w drugim dodano rozszerzoną nazwę Merkuriusz Polski Ordynaryjny. Kilka numerów pisma nosiło nazwę Merkuriusz Polski Extraordynaryjny najczęściej zawierających dodatkowe materiały w postaci treści listów lub druków urzędowych. Ostatni numer z dnia 15 lipca 1661 roku nosił nazwę Merkuriusz Ordynaryjny To Jest Nowiny Z Różnych Krajów.

    Warszawa; miasto stołeczne Warszawa, w skrócie m.st. Warszawa – stolica i największe miasto Polski, położone w środkowo-wschodniej części kraju, na Nizinie Środkowomazowieckiej, na Mazowszu, nad Wisłą. Od 2002 r. miasto stołeczne Warszawa jest gminą miejską mającą status miasta na prawach powiatu.Władysław Zambrzycki (ur. 14 listopada 1891 w Radomiu, zm. 28 kwietnia 1962 w Warszawie) – polski pisarz i dziennikarz.

    Historia[edytuj kod]

    Wydawanie Merkuriusza zainicjowała królowa Ludwika Maria Gonzaga, żona Jana II Kazimierza.

    Merkuriusz ukazywał się 1-2 razy w tygodniu w nakładzie 100-200 egzemplarzy i 8-12 stron. Kosztował 10 groszy. Powstawał w Krakowie, ale od 38 numeru jego redakcję przeniesiono do Warszawy. Autorami tekstów byli Polak włoskiego pochodzenia, Hieronim Pinocci i Jan Aleksander Gorczyn (drukarz krakowski). Artykuł wstępny pierwszego numeru zaczynał się od słów:

    Ludwika Maria Gonzaga de Nevers (ur. 18 sierpnia 1611 w Nevers lub Paryżu, zm. 10 maja 1667 w Warszawie) – królowa Polski, żona dwóch polskich królów: Władysława IV i Jana II Kazimierza.Jan Aleksander Gorczyn znany także jako Gorczyński (ur. ok. 1618 w Krakowie, zm. po 1695) – polski drukarz, wydawca, rytownik, sztycharz, pisarz dewocyjno-religijny, matematyk, heraldyk i kompozytor.
    „Ten jest, że tak rzekę, jedyny pokarm dowcipu ludzkiego, umieć i wiedzieć jak najwięcej: tym się karmi, tym się cieszy, tym się kontentuje.”

    W pierwszym wydaniu najwięcej pisze się o rodach panujących, wojnach, traktatach, politycznych planach. Merkuriusza przestano wydawać w roku jego powstania. Ostatni, 41. numer, ukazał się 22 lipca 1661. Wraz z Merkuriuszem wychodziła gazeta przekazująca informacje z Polski za granicę pt. Continuazione del Mercurio Polacco. Treść jej odbiegała jednak od zawartości Merkuriusza.

    Wznowienia[edytuj kod]

    Tytuł wznowił w latach 1933–1939 w Warszawie w formie tygodnika politycznego Władysław Zambrzycki. W 1978 roku „Merkuriusz” wydany został w formie książki przez Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.

    Zobacz też[edytuj kod]

  • Merkuriusz Polski Nowy, ale Dawnemu Wielce Podobny

    • Przypisy

    1. ↑ Włodzimierz Kalicki: Zdarzyło się. Kraków: Znak Horyzont, 2014, s. 14. ISBN 978-83-240-3029-3.
    2. Jerzy Łojek, Prasa dawnej Rzeczypospolitej [w:] Dzieje prasy polskiej, red. Jerzy łojek, Jerzy Myśliński, Wiesław Władyka, Warszawa 1988, s. 15.
    3. „Merkuriusz Polski Ordynaryjny”, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1978.

    Linki zewnętrzne[edytuj kod]

  • Merkuriusz online



    • w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.02 sek.