• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Mandat Niebios

    Przeczytaj także...
    Ery chińskie (chiń. upr.: 年号; chiń. trad.: 年號; pinyin: niánhào; dosł. „zawołanie roczne”) - chiński system pomiaru czasu, dzielący panowanie konkretnego władcy na kilkuletnie okresy o różnych nazwach, czyli właśnie ery.Dynastia Yuan (chiń.: 元朝; pinyin: Yuán Cháo) – mongolska dynastia władająca imperium chińsko-mongolskim w latach 1279 – 1368, a następnie jako dynastia północnych Yuan do 1635 w Mongolii.
    Dynastia Ming (1368–1644) (chiń.: 明朝; pinyin: Míng Cháo; Wade-Giles: Ming Ch’ao; IPA: [mǐŋ tʂʰɑ̌ʊ̯]) – dynastia cesarska Chin, panująca po upadku mongolskiej dynastii Yuan. Była to ostatnia narodowa dynastia chińska.

    Mandat Niebios (chiń. 天命; pinyin Tiānmìng) – tradycyjna teoria filozoficzna w Chinach, według której władca musi mieć poparcie Niebios (天), by rządzić. Mandat zyskują władcy sprawiedliwi, postępujący moralnie i obyczajnie, którzy dbają o swój lud. Jeżeli na tronie zasiada despota, Niebiosa mogą wycofać swój mandat, co sygnalizują poprzez np. zaćmienia, pojawienie się komety, klęski głodu, powodzie, trzęsienia ziemi, wojny itd. W takiej sytuacji sprawiedliwie jest wszcząć bunt przeciw władcy.

    Hanyu pinyin – oficjalna transkrypcja standardowego języka mandaryńskiego (putonghua) – urzędowego języka Chin – na alfabet łaciński.Dynastia Zhou (chiń.: 周朝; pinyin: Zhōu Cháo; pol.: czou) – dynastia rządząca Chinami w latach od ok. 1045 do 256 r. p.n.e., po okresie Shang, a przed powstaniem cesarstwa Qin. Była to najdłużej panująca dynastia w historii Chin, aczkolwiek realną władzę sprawowała tylko w pierwszym okresie tzw. Zachodniej Dynastii Zhou, tj. do 770 r. p.n.e. W drugim okresie, tzw. Wschodniej dynastii Zhou, jej rządy cechowała rosnąca rola feudałów, którzy w Okresie Wiosen i Jesieni doprowadzili do rozbicia dzielnicowego na ponad 100 małych państewek. W końcowych latach panowania Zhou nasiliły się tendencje unifikacyjne, które doprowadziły do zjednoczenia Chin na drodze podboju przez państwo Qin.

    Mandat mógł dotyczyć zarówno pojedynczego władcy, jak i całej dynastii. Nie miał ograniczeń czasowych, ani klasowych, gdyż zakładał ciągłość instytucji cesarstwa bez względu na zmianę rodziny panującej. Dwa razy w historii Chin zdarzyło się, że założycielami dynastii były osoby wywodzące się z ludu (Han i Ming). Do tej koncepcji musieli się odwoływać także rządzący Chinami cudzoziemcy, Mongołowie z dynastii Yuan czy Mandżurowie z dynastii Qing.

    Wang – chiński tytuł feudalny odpowiadający pierwotnie królowi. W okresie dynastii Zhou używany był jako oficjalny tytuł władców. Od czasów Qin Shi Huangdi przywódcy zjednoczonych Chin zaczęli używać tytułu huangdi (cesarz). Odtąd terminu "wang" używano na określenie krewnych cesarza lub jego lenników; posługiwali się nim również władcy różnych państewek w okresach rozbicia kraju. Odpowiadał wówczas europejskiemu terminowi "książę".Język chiński (chiń. upr. 汉语, chiń. trad. 漢語, pinyin Hànyǔ; lub chiń. upr./chiń. trad. 中文, pinyin Zhōngwén) – język lub grupa spokrewnionych języków (tzw. makrojęzyk), należących do rodziny chińsko-tybetańskiej.

    Pojęcie mandatu Niebios zostało po raz pierwszy użyte w XI wieku p.n.e. przez królów dynastii Zhou jako ideologiczne uzasadnienie obalenia dynastii Shang. Na niwie teoretycznej pojęcie to rozwinął Mencjusz. Nazwę 天命 nosiła również pierwsza era panowania dynastii Qing.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Encyklopedia historyczna świata. Tom III. Kraków: Wyd. Opres, 2000, s. 276. ISBN 83-85909-61-3.

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
    • Dynastia Han (206 p.n.e.–220 n.e.) (chiń. upr.: 汉朝; chiń. trad.: 漢朝; pinyin: Hàn Cháo; Wade-Giles: Han Ch’ao; IPA: [xân tʂʰɑ̌ʊ̯]) była drugą dynastią cesarską Chin, po dynastii Qin (221–206 p.n.e.) i przed Epoką Trzech Królestw (220-280 n.e.).Dynastia Shang (chiń.: 商朝; pinyin: Shāng Cháo) lub Yin (殷) – pierwsza historycznie potwierdzona dynastia panująca w Chinach, która panowała na północnym wschodzie Chin właściwych w dolinie Rzeki Żółtej od 1600 p.n.e. do 1046 p.n.e. Była następczynią na wpół legendarnej dynastii Xia i poprzedzała dynastię Zhou.




    Reklama

    Czas generowania strony: 1.057 sek.