• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Mahasiddha

    Przeczytaj także...
    Tilopa (tyb.; sanskryt: Talika, 988-1069) – indyjski jogin, mistrz Buddyzmu Diamentowej Drogi, prekursor tybetańskiej szkoły karma kagyu.Wadżrabhajrawa (skt. यमान्तक Wadżra-przerażliwy, tybetański གཤིན་རྗེ་གཤེད་ Dzordże Shinjeshe, Transliteracja Wyliego: rDorje Gshin-rje-gshed), inna nazwa Jamantaka – gniewna forma Buddy należąca do nauk tantr Jogi Najwyższej buddyzmu tybetańskiego zwanych z sanskrytu jako Maha Anuttara Joga Tantra.
    Budda; skr. बुद्ध buddha – przebudzony, oświecony; chiń. fo (佛), fotuo (佛陀); kor. bul, pult’a; jap. butsu (仏), hotoke (仏), budda (仏陀); wiet. phật, phật-đà, Bột đà; tyb. sangdzie (སངས་རྒྱས།, Wylie: sangs.rgyas).

    Mahasiddha (tyb.: གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་པོ, Wylie: grub thob chen po, ZWPY: Chubtobqênbo), urzeczywistniony mistrz – w buddyzmie tybetańskim i hinduizmie tantrycznym termin określający oświeconych mistrzów ścieżki tantrycznej, którzy osiągnęli najwyższy poziom poznania, maha-siddhi, oznaczający najwyższą moc, osiągnięcie jedności z nienazywalną rzeczywistością, jak i również manifestujących to urzeczywistnienie (spełnienie) w wymiarze względnym, zjawiskowym.

    Trisong Decen (tyb.: ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན, Wylie: khri srong lde btsan, ZWPY: Chisong Dêzain) – władca imperium tybetańskiego w okresie od 755 do 797 lub 804 r. n.e., syn Me Agtsoma. Był on drugim z trzech „Królów Dharmicznych”, który wprowadził w Tybecie buddyzm jako religię państwową .Tybetański Region Autonomiczny, Tybet (tyb.: བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་, Wylie: Bod-rang-skyong-ljongs, ZWPY: Poi Ranggyong Jong; chiń.: 西藏自治区; pinyin: Xīzàng Zìzhìqū) – region autonomiczny Chińskiej Republiki Ludowej ze stolicą w Lhasie. Powstał w 1965 roku w wyniku połączenia dotychczasowego regionu Tybet i terytorium Qamdo. Obejmuje jednak jedynie 1,2 z 2,5 mln km² terytorium historycznego Tybetu.

    Buddyzm[ | edytuj kod]

    Tradycyjnie w buddyzmie tybetańskim mówi się o 84 mahasiddhach, mężczyznach i kobietach, dosłownie (Wielkich Zrealizowanych), doskonałych adeptach tantr Jogi Najwyższej obecnych w ostatnim okresie rozwoju Buddyzmu do ok. XII w n.e. w Indiach i terenach obecnego Pakistanu, takich jak Tilopa, Naropa, Maitripa, itd. (pełna lista tutaj). Oprócz tego znanych było tam wielu innych mahasiddhów, np. Lalita Wadżra, Padampa Sangdzie, czy tych związanych z tantrą Kalaczakra, np Chilupa/Kalachakrapada, oraz tych związanych z początkowym rozwojem nauk Dzogczen tj. Garab Dordże, Padmasambhawa, Wimalamitra. W Tybecie za czasów panowania króla Tritsong Detsen, który wprowadził tam buddyzm jako religię państwową, 25 Tybetańczyków stało się mahasiddhami za sprawą Padmasambhawy. Oprócz tego było wielu innych mistrzów tybetańskich o randze mahasiddhy np. Orgjenpa.

    Język tybetański (tyb. བོད་སྐད།, Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) to język z gałęzi tybeto-birmańskiej rodziny języków sino-tybetańskich. Jest językiem ojczystym Tybetańczyków. Używany w Tybecie, Syczuanie, Qinghai (regiony w granicach obecnej Chińskiej Republiki Ludowej) oraz w Bhutanie, Indiach, Nepalu, a także w diasporze Tybetańczyków rozproszonych m.in. w Norwegii, Szwajcarii, Republice Chińskiej i USA. Posługuje się nim ok. 6,5 mln ludzi.Dzogczen (wymowa przyjęła się z brzmienia angielskiego dzogchen, a po tybetańsku brzmi dzokcien, རྫོགས་ཆེན་, Wylie. rdzogs chen, ZWPY: Zogqên) – to fundamentalny, pierwotny stan oraz kompleksowy system nauk i praktyk prowadzących do tego stanu traktowany jako „wielki szczyt” ścieżek do oświecenia występujących w tradycji ningma buddyzmu tybetańskiego i przed-buddyjskiej religii bön. „Dzogczen nie winno rozpatrywać się jako religię, i by pytać kogokolwiek by uwierzył w cokolwiek. Wręcz przeciwnie, to nakierowuje, by każdy indywidualnie widział siebie i rozpoznał swój rzeczywisty stan”.

    Znamienne jest to, że buddyjscy mahasiddhowie uzyskiwali bezpośrednie przekazy od Buddów głównie manifestujących się im w formach Sambhogakai np. w przypadku mahasiddhy Garab Dordże od Wadżrasattwy, w przypadku Tilopy, Naropy bądź tybetańskiego Orgjenpy od Wadżrajogini (Wadżrawarahi) czy w przypadku Lalita Wadżry od Dżnianadakini Rolangma (Jamantaka).

    Lalita Wadżra – wielki buddyjski mahasiddha z Indii, który otrzymał kompletny przekaz tantry Wadźrabhajrawa, inaczej zwanej Jamantaka, od Dżnianadakini, która przechowywała tę tantrę Buddy Siakjamuniego.Oświecenie (albo samourzeczywistnienie, bodhi skr. बोधि, poch. od rdzenia budh "wiedzieć", w stronie biernej "być przebudzonym") – stan umysłu (lub raczej cały szereg stanów), jaki według większości religii i filozofii Wschodu (buddyzm, zen, joga, wedanta, dżinizm, w pewnym sensie taoizm) czasami – lub na trwałe – przytrafia się albo po długotrwałej praktyce medytacyjnej, albo z nagła, bez żadnego przygotowania (spór gradualizmu z subityzmem).




    Warto wiedzieć że... beta

    Garab Dordże (tyb.: དགའ་རབ་རྡོ་རྗེ་, Wylie: dga’ rab rdo rje; sanskryt: Prahewadżra) – był według tradycji tybetańskiej pierwszym historycznym mistrzem Dzogczen buddyzmu tybetańskiego. Urodzony w królestwie Oddijana, niedaleko Indii, na terenie dzisiejszego Pakistanu, ok. roku 184 p.n.e. Po wielu studiach i praktykach otrzymał pełny specjalny przekaz nauk tantr oraz związane z nimi nauki Dzogczen. Tradycja Dzogczen mówi, że Garab Dordże w istocie był emanacją Buddy Wadżrasattwy i przekaz ten otrzymywał bezpośrednio od istot z niebiańskich sfer Samsary, jak i z czystych krain Buddy np. od samego Wadżrasattwy. Przekaz ten obecnie jest kontynuowany głównie w szkole Ningma buddyzmu tybetańskiego. Spadkobiercą przekazu był mistrz Mandziuśrimitra, a dotarł on w VI w do Tybetu głównie za sprawą wielkiego mahasiddhy Padmasambhawy i Wimalamitry jako bezpośrednie nauki "Kama" lub jako odkrywane na wiele wieków potem "termy", czyli Ukryte Skarby z Naukami. Słowo Garab Dordże tłumaczy się z tybetańskiego jako "Śmiech Wadżry" lub "Niezniszczalny Śmiech".
    Tybetański pinyin (chin. 藏文拼音 Zàngwén Pīnyīn, stąd skrót ZWPY) – oficjalna transkrypcja języka tybetańskiego przy użyciu alfabetu łacińskiego, używana na terenie ChRL. Oparta jest na wymowie lhaskiej. W przeciwieństwie do transliteracji Wyliego oddaje nie sposób zapisu w alfabecie tybetańskim, lecz rzeczywistą wymowę. Nie oddaje jednak tonów języka tybetańskiego.
    Sambhogakaja (skt. sambhogakāya, tyb. longs sku, jap. hōjin) – jedno z trzech ciał buddy - Ciało "radości" manifestujące się dla pożytku bodhisattwów znajdujących się na 10 poziomach (skt. Bhumi) Ścieżki
    Pakistan, Islamska Republika Pakistanu (ang. Islamic Republic of Pakistan; urdu trl. Islāmī Jamhūriyat Pākistān, trb. Islami Dźamhurijat Pakistan) – państwo w południowej części Azji, położone nad Morzem Arabskim, ze stolicą w Islamabadzie.
    Maitripa (1007–1077) – mistrz Buddyzmu Diamentowej Drogi z Indii. W młodości był studentem na uniwersytetach buddyjskich Nalanda i Vikramasila, ale porzucił studia dla praktyk tantrycznych. Był uczniem jogina Shavaripy, który przekazał mu m.in. najwyższe nauki buddyjskiej tantry – mahamudrę. Razem z Naropą był nauczycielem Marpy, założyciela szkoły Kagyu w Tybecie, i wprowadził go w mahamudrę.
    Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turella Wyliego (1927 - 1984) w 1959. Została przystosowana do klawiatury standardowej maszyny do pisania, dlatego nie wymaga stosowania znaków diakrytycznych.
    Buddyzm tybetański (tyb. བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie. bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest główną religią Tybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie. khri srong lde btsan) panujacego w Tybecie w okresie od 755 do 797 r. oraz główną religią Mongolii i kilku republik autonomicznych Federacji Rosyjskiej (np. Buriacji, Tuwy i Kałmucji).

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.69 sek.