Magnituda
Trzęsienie ziemi – gwałtowne rozładowanie naprężeń nagromadzonych w skorupie ziemskiej, w wyniku przejściowego zablokowania ruchu warstw skalnych poruszających się wzdłuż linii uskoku. Uwalniająca się przy tym energia w około 20-30% rozchodzi się w postaci fal sejsmicznych, z których część dociera na powierzchnię Ziemi w postaci niszczących fal powierzchniowych.Skala MSK – skala stopnia intensywności fali wstrząsowej trzęsienia ziemi, opracowana w 1964 roku i używana w Indiach, Izraelu, i krajach byłego ZSRR. Skala MSK pozwala wyrazić wzbudzenie dynamiczne spowodowane wstrząsem sejsmicznym jako ekwiwalentne obciążenie poziome, którego wartość uzależniona jest wprost od wartości przyspieszenia podłoża.
Amplituda w ruchu drgającym i w ruchu falowym jest to największe wychylenie z położenia równowagi. Jednostka amplitudy zależy od rodzaju ruchu drgającego: dla drgań mechanicznych jednostką może być metr, jednostka gęstości lub ciśnienia (np. dla fali podłużnej); dla fali elektromagnetycznej tą jednostką będzie V/m.
Magnituda (łac. magnitudo "wielkość" od magnus, ang. moment magnitude scale (skrót MMS; MW lub M)) – liczbowa miara wielkości trzęsienia ziemi, oparta na wielkości tzw. momentu sejsmicznego. Pierwszą wersję opracował w 1935 r. Ch.F. Richter do sklasyfikowania lokalnych wstrząsów kalifornijskich. Opracowana przez niego „skala magnitud” została później nazwana skalą Richtera.
Obliczanie magnitudy[ | edytuj kod]
Według oryginalnej skali Richtera magnituda jest definiowana jako logarytm dziesiętny maksymalnej amplitudy znormalizowanego zapisu fali sejsmicznej, przez sejsmograf Wooda-Andersona, w odległości 100 km od epicentrum. Taka metoda umożliwia łatwe porównywanie wstrząsów sejsmicznych w różnych miejscach kuli ziemskiej.
W 1978 r. japoński geofizyk, Hirō Kanamori, zmodyfikował sposób obliczania magnitudy, opracowany przez Richtera tak aby nadawała się ona do określania energii najsilniejszych wstrząsów i nie była zależna od przestarzałego sejsmografu.
Obecnie magnituda obliczana jest na podstawie wartości tzw. momentu sejsmicznego, lecz w przedziale mierzonym przez skalę Richtera (do ok. 7) jest z nią porównywalna.
Magnitudę oblicza się według wzorów w oparciu o dane uzyskane z zapisu wstrząsu takie jak: amplituda ruchu gruntu, okres fali, odległość epicentralna oraz głębokość ogniska. Magnitudę wyznacza się z fal podłużnych (P), poprzecznych (S) - Mb, powierzchniowych (L) - MS oraz z momentu sejsmicznego - M0. Moment sejsmiczny jest iloczynem wielkości przesunięcia, rozmiarów ogniska i sztywności (wytrzymałości) skał w których doszło do wstrząsu.
Wzrost magnitudy o jednostkę oznacza statystycznie 30 razy większą energię. Energia fal sejsmicznych to jedynie część całkowitej energii trzęsienia ziemi. Reszta energii rozprasza się w postaci ciepła, powoduje trwałe deformacje skał.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Władysław Kopaliński: magnituda trzesięnia Ziemi. W: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
- ↑ Thomas C. Hanks, Hiroo Kanamori. Moment magnitude scale. „Journal of Geophysical Research”. 84 (B5), s. 2348–50, May 1979. DOI: 10.1029/JB084iB05p02348. Bibcode: 1979JGR....84.2348H (ang.). [dostęp 31-08-2014].
- ↑ Intensywność, Magnituda, Energia. Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Zakład Sejsmologii i Fizyki Wnętrza Ziemi. [dostęp 31-08-2014]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-26)].
- Encyklopedia Gazety Wyborczej. T. 1. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 228. ISBN 83-89651-35-1.
- Hiroo Kanamori. Quantification of Earthquakes. „Nature”. 278, s. 411 - 414, February 1978. DOI: 10.1038/271411a0 (ang.). [dostęp 31-08-2014].