Madryt
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]
Pop art, popart (z ang. popular art = sztuka popularna) – prąd artystyczny w sztuce po II wojnie światowej, wywodzący się z ekspresjonizmu abstrakcyjnego. Termin pop-art został po raz pierwszy użyty przez angielskiego krytyka sztuki Lawrence’a Allowaya w „Przeglądzie Architektonicznym” („Architectural Digest”) z 1952 roku do opisania tych obrazów, które ilustrowały powojenny konsumpcjonizm i czerpały z dóbr materializmu.Port lotniczy Madryt-Barajas – międzynarodowy port lotniczy położony 13 km na północny wschód od centrum Madrytu. Otwarty w 1928 roku. Jest największym portem lotniczym Hiszpanii. W 2010 obsłużył prawie 50 mln pasażerów. Port lotniczy Barajas jest największym pracodawcą w Madrycie i całym regionie. Dzięki niemu Madryt plasuje się na 2. miejscu w Europie pod względem liczby przewozów pasażerskich i na 9. miejscu w Europie pod względem liczby przewozów towarowych. Dzięki ekspansji lotnisko jest przystosowane do odprawy 70 mln pasażerów rocznie, zaś terminal T4 o powierzchni 760 000m² jest jednym z największych terminali lotniczych na świecie.
Madryt (hiszp. Madrid) – stolica i największe miasto Hiszpanii, położony w środkowej części kraju na Wyżynie Kastylijskiej u podnóża Sierra de Guadarrama nad rzeką Manzanares.
Centrum administracyjne ma powierzchnię 604,45 km² i liczbę ludności 3 266 126 (2019), natomiast region autonomiczny Comunidad de Madrid ma powierzchnię 8022 km² i liczbę ludności ok. 6,7 mln (2020). Jest to drugie co do wielkości miasto Unii Europejskiej (po Berlinie) oraz drugi co do wielkości monocentryczny obszar miejski w UE (po Paryżu). Madryt jest siedzibą rządu, parlamentu, ministerstw, agencji i innych przedstawicielstw międzynarodowych, jak i też oficjalną rezydencją króla Hiszpanii. Na płaszczyźnie ekonomicznej Madryt jest czwartym najbogatszym miastem w Europie (po Londynie, Paryżu i Moskwie) oraz trzecim w ramach UE. Jest głównym centrum finansowym i biznesowym Hiszpanii, obecnie 50,1% z ponad 5000 wiodących na świecie firm hiszpańskich generowanych jest przez spółki znajdujące się w Madrycie. Znajduje się na niej m.in.: trzecia co do wielkości giełda w Europie – Bolsa de Madrid, Latibex – giełda przeznaczona wyłącznie dla papierów wartościowych emitentów z Ameryki Łacińskiej oraz znajduje się tu kilkanaście największych korporacji na świecie jak: Banco Santander – największy bank w strefie euro, Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, Telefónica, Repsol, Iberia LAE, Endesa czy FCC, które znajdują się m.in. wśród 200 najlepszych spółek według magazynu Forbes. Madryt jest siedzibą Światowej Organizacji Turystyki, należącej do ONZ, ponadto jest siedzibą sekretariatu generalnego Organizacji Państw Iberoamerykańskich. Mieszczą się tutaj także instytucje związane z regulacją języka hiszpańskiego w świecie m.in.: Akademia Języka Hiszpańskiego, czy Królewska Akademia Hiszpańska. Miasto jest wpływowym ośrodkiem kulturalnym na świecie swoją siedzibę ma tu wiele prestiżowych instytucji, np. Muzeum Prado, Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii czy Muzeum Thyssen-Bornemisza, które znajdują się w gronie jednych z najczęściej odwiedzanych muzeów na świecie. W badaniach dotyczących jakości życia, Madryt uplasował się na 16 miejscu wśród miast świata w 2015 roku według magazynu Monocle i na 51 miejscu wśród miast świata w 2017 roku według Mercer.
Pochodzenie nazwy miasta[ | edytuj kod]
Istnieje kilka teorii dotyczących pochodzenia nazwy „Madryt”. Według legendy Madryt został założony przez Ocno Bianora (syna króla Toskanii i Mantui Tyrrheniusa); został on pierwotnie nazwany „Metragirta” lub „Mantua Carpetana”, inni zaś twierdzą, że pierwotną nazwą tego miasta była „Ursaria”, ze względu na dużą liczbę niedźwiedzi, które zostały znalezione w sąsiednich lasach, które wraz z drzewkiem truskawkowym („madroño” w języku hiszpańskim) stały się herbem miasta od czasów średniowiecza.
Niemniej jednak, obecnie powszechnie uważa się, że obecna nazwa miasta pochodzi z II wieku p.n.e., kiedy to Imperium Rzymskie ustanowiło osadę nad brzegiem rzeki Manzanares. Termin Madryt przechodził w różnych okresach historii ewolucje związane ze swą nazwą. W VII wieku, od czasu islamskiego podboju Półwyspu Iberyjskiego zmieniono nazwę na „al-Majrīṭ” (z arabskiego المجريط – „Mayra”), co oznaczało odniesienie wody (w tym przypadku rzeki Manzanares) jako „drzewa” lub „dawcy życia”. We współczesności nazwa „Madrid” („Madryt” w jęz. polskim) wyewoluowała od słowa „Matrit” w języku mozarbic, która to nazwa jest używana w chwili obecnej.
Historia[ | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o mieście, powstałym wokół mauretańskiego zamku Madżrid, pochodzi z X w. Zdobyty w 939 przez króla aragońskiego Ramira II, następnie odbity przez Maurów i w 1083 ostatecznie przejęty przez króla kastylijskiego Alfonsa VI. Prawa miejskie uzyskało w 1118 roku. Osada rozwijająca się przy fortecy przyczyniła się do powstania miasta. Jednak przez pierwsze pięć wieków miasto nie miało większego znaczenia. Okres wzrostu znaczenia miasta jako ośrodka handlowego rozpoczął się w XVI wieku.
Centralne położenie w Kastylii sprzyjało wzrostowi znaczenia politycznego. Dwukrotnie w XVI wieku (1524, 1528) zwoływano do Madrytu posiedzenia kortezów, mimo że stolicą kraju było Toledo.
W 1561 po dokonaniu rozbudowy Alkazaru, król Filip II przeniósł stolicę kraju z Toledo do Madrytu. Następnie rozpoczęto (1563) budowę Eskurialu, położonego niedaleko od Madrytu zespołu pałacowego. Miasto wkrótce stało się największym ośrodkiem handlowym i gospodarczym kraju. W XVII wieku rozbudowane i unowocześnione. W latach 1851–1864 otrzymało pierwsze połączenie kolejowe z Aranjuez. Na przełomie XIX i XX Madryt przebudowano rozbierając stare fortyfikacje miejskie, unowocześniono ciągi komunikacyjne. W latach 1873–1874 Madryt był stolicą pierwszej Republiki Hiszpańskiej.
W okresie wojny domowej (1936–1939) Madryt był jednym z głównych ośrodków sił republikańskich. Obie strony toczyły o niego ciężkie walki. Wobec zagrożenia rząd republikański z czasem przeniósł się do Walencji. W dniu 28 marca 1939 zajęty przez wojska generała F. Franco.
Po II wojnie światowej nastąpił szybki wzrost i rozbudowa miasta. Obecnie wiele firm przenosi swe siedziby właśnie do Madrytu, ze względu na jego centralne położenie i dynamiczny rozwój przemysłowy i gospodarczy.
Centrum Madrytu dzieli się na: Stary Madryt oraz Madryt Burboński. O miano serca miasta konkurują ze sobą znajdujące się w starej części miasta plac Puerta del Sol oraz plac Plaza Mayor, który z kolei słynie z procesów inkwizycyjnych przeprowadzanych na nim aż do końca zniesienia inkwizycji w 1834 roku. Również w tej części miasta znajduje się Pałac Królewski, zamieszkiwany zarówno przez Habsburgów, jak i przez Burbonów.
W dniu 11 marca 2004 islamscy terroryści przeprowadzili zamach w wagonach należących do podmiejskich linii kolejowych. W eksplozjach bomb zginęło 190 osób (w tym czworo Polaków), a 2057 zostało rannych.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8]