Archeologiczne pozostałości po zabudowaniach Lykejonu (Liceum) – szkoły prowadzonej przez Arystotelesa, obecnie przy ul. Rigillis w
Atenach
Lykeion, lykejon, likejon (gr. Λύκειον, lýkeion) – szkoła filozoficzna (przy czym przez filozofię rozumiano wtedy ogół racjonalnej wiedzy) założona przez ucznia Platona – Arystotelesa w IV wieku p.n.e.
Arystoksenos z Tarentu, gr. Ἀριστόξενος ὀ Ταραντίνος (ur. ok. 354 p.n.e. w Tarencie, zm. ok. 300 p.n.e. w Atenach) – filozof i teoretyk muzyki, perypatetyk, uczeń Arystotelesa.Lucius Cornelius Sulla (Lucjusz Korneliusz Sulla) zwany Felix (ur. 138 p.n.e. – zm. 78 p.n.e.) – rzymski polityk, dowódca i dyktator.
Od V w. p.n.e. nad Ilissosem przy świątyni Apollina Likejosa na wschodnich obrzeżach Aten istniał gimnazjon (gymnásion) – w ogrodach zwanych Lykejonem od imienia patronującego świątyni boga. Przy gimnazjonie tym Arystoteles założył własną szkołę. Powstała ona prawdopodobnie na skutek konfliktów o objęcie kierownictwa Akademii (zob. Speuzyp) w 335 p.n.e., gdy Arystoteles powrócił do Aten. Szkołę nazywano też perypatetycką, od mającego tam panować zwyczaju przechadzania się w czasie wykładów.
Apollo (gr. Ἀπόλλων Apóllōn, zwany też Φοῖβος Phoibos "Jaśniejący", łac. Apollo) – w mitologii greckiej syn Zeusa i Leto. Urodził się na wyspie Delos. Był bliźniaczym bratem Artemidy. Uważany za boga piękna, światła, życia, śmierci, muzyki, wróżb, prawdy, prawa, porządku, patrona sztuki i poezji, przewodnika muz (Ἀπόλλων Μουσηγέτης Apóllōn Mousēgétēs). Przebywał na Parnasie, skąd zsyłał natchnienie.Gimnazjon (gr. γυμνάσιον gymnasion) – w starożytnej Grecji był to zespół tylko częściowo krytych budowli, które były przeznaczone do ćwiczeń fizycznych. Jego centralną część stanowił kompleks bieżni, boisk i portyków. W gimnazjonie znajdowały się też palestra i stadion. Plan gimnazjonu zrekonstruowano na podstawie wykopalisk prowadzonych w Delfach, na Delos, Epidauros, Aleksandrii i Olimpii.
Arystoteles uczynił ją instytutem zespołowych i planowych badań naukowych w dziedzinie humanistyki i przyrodoznawstwa. Do przedstawicieli szkoły należą m.in. Teofrast z Eresos (jej drugi kierownik), Eudemos, Arystoksenos i Dikajarch. Liceum zawsze miało inny profil niż Akademia – koncentrowano się w niej na naukach szczegółowych, nie na dedukcyjnych. Od łacińskiej formy słowa (licaeum) pochodzi współczesne słowo „liceum” (zob. liceum ogólnokształcące).
Akademia (gr. akademeia) – szkoła założona w Atenach ok. 387 p.n.e. przez Platona, istniała do 529, kiedy została zlikwidowana przez cesarza bizantyjskiego Justyniana. Mieściła się w gaju poświęconym herosowi ateńskiemu Akademosowi, od którego imienia pochodzi jej nazwa. Zajmowano się w niej przede wszystkim filozofią i matematyką, a także retoryką i naukami przyrodniczymi. Legenda głosi, że widniał na niej napis ἀγεωμέτρητος μηδεὶς εἰσίτω (gr. niech nie wchodzi nikt nieobeznany z geometrią).Troada (Troas) – starożytna kraina w Azji Mniejszej, pomiędzy Morzem Egejskim a Hellespontem i rzeką Ajespos (według Strabona). Główne miasta – Troja (Ilion) i Lampsakos, główna rzeka – Skamander.
Lista scholarchów Lykejonu[ | edytuj kod]
Od powstania szkoły do 86 p.n.e.
Arystoteles – 335/334-322/321 p.n.e.
Teofrast z Eresos – 322/321-288/286
Straton z Lampsaku – 288/286-272/268
Likon z Troady – 272/268-228/225
Ariston z Keos – od 228/225
Kritolaos z Faselis – II wiek p.n.e.
Diodor z Tyru – do 110
Erymneus (?) – ok. 110
Po 86 p.n.e.
W 86 p.n.e. Ateny zostały zdobyte i splądrowane przez Sullę. Lykeion poważnie ucierpiał, rękopisy Arystotelesa zostały wywiezione do Rzymu. Według części badaczy był to koniec szkoły perypatetyckiej w Atenach. Zdaniem innych, m. in. Giovanniego Realego, działalność Perypatu została wznowiona, wprawdzie po dłuższej przerwie, jednak można w tym przypadku mówić o ciągłości instytucjonalnej. Ze względu na powyższe wątpliwości zarówno wykaz scholarchów, jak i okresy sprawowania scholarchatu przedstawione poniżej mają charakter przybliżony lub są przypuszczeniami.
Giovanni Reale (ur. 15 kwietnia 1931 w Candia Lomellina, zm. 15 października 2014 w Luino) – włoski historyk filozofiiDiodor z Tyru – perypatetycki filozof epoki hellenistycznej (ok. II wieku p.n.e.). Był uczniem Kritolaosa i objął po nim przywództwo Perypatu. Zachowały się tylko nieliczne świadectwa na jego temat.
Andronikos z Rodos – 70
Kratippos z Pergamonu – 45 n.e.
Ksenarchos z Seleucji
Menefylos (?) – pod koniec I wieku n.e.
Aspasios z Afrodyzji (?)
Herminos (?) – ok. 160
Aleksander z Damaszku – 170
Arystokles z Messany (?)
Sosygenes (?)
Aleksander z Afrodyzji – przełom II i III wieku n.e. 198-211
Ammoniusz – 230
Prosenes
- Wiadomo, że był scholarchą w 156 roku (por. Reale, s. 34)
- Tak uważał John Patrick Lynch, zob. J. P. Lynch, Aristotle's School. A Study of a Greek Educational Institution, 1972 s. 203-204
- określany w źródłach neoplatońskich z piątego i szóstego wieku, u Ammoniosa i Eliasza jako „jedenasty po Arystotelesie” (licząc wraz z Arystotelesem), co oznacza, że pomiędzy Erymneusem i Andronikosem musiało być jeszcze dwóch scholarchów. Por. J. P. Lynch, Aristotle's School. A Study of a Greek Educational Institution, 1972 s. 203-204. Lynch nie uważa jednak listy Ammoniosa za wiarygodną.
- Cycero uważał go za najwybitniejszego ze współczesnych mu perypatetyków (por. Tim. 1 Peripateticorum omnium, quos quidem ego audierim, meo iudicio facile princeps i De Officis 3,2). Nie ma jednak dowodów, że był scholarchą (zob. Reale, t. IV, s.48)
Giovanni Reale: Historia filozofii starożytnej. T. 4. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1999.
arystotelizm

Arystoteles (gr. Ἀριστοτέλης, Aristotelēs, ur. 384 p.n.e., zm. 7 marca 322 p.n.e.) – filozof, jeden z trzech, obok Sokratesa i Platona najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji. Nazywany też Stagirytą (od miejsca urodzenia), lub po prostu Filozofem (w tekstach średniowiecznych i nowożytnych).Filozofia (gr. φιλοσοφία – umiłowanie mądrości) – rozważania na temat podstawowych problemów takich jak np. istnienie, umysł, poznanie, wartości, język.
Warto wiedzieć że... beta
Speuzyp z Aten (gr. Σπεύσιππος Speusippos) (ur. ok. 410 p.n.e. w Atenach, zm. 339 p.n.e. w Atenach) – starożytny filozof i matematyk, siostrzeniec Platona i drugi scholarcha jego Akademii.
Ateny (nowogr. Αθήνα = Athina, st.gr. Ἀθῆναι = Athenai, łac. Athenae) – stolica i największe miasto Grecji. Jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych Europy z zabytkami kultury antycznej.
Platon, gr. Πλάτων, Plátōn (ur. 427 p.n.e. prawdopodobnie w Atenach (według niektórych świadectw na wyspie Eginie), zm. 347 p.n.e. w Atenach) (inne źródła podają, że żył 428-348 p.n.e.) – grecki filozof. Był twórcą systemu filozoficznego zwanego obecnie idealizmem platońskim.
Liceum ogólnokształcące (LO) (z łac. licaeum od gr. Lýkeion: ogród przy świątyni Apollina Wilkobójcy (Lýkeios), gdzie nauczał Arystoteles) – rodzaj szkoły średniej w wielu krajach. W Polsce liceum ogólnokształcące od 1999 r. wskutek reformy szkolnictwa jest szkołą ponadgimnazjalną (wcześniej posługiwano się nazwą rodzajową szkoła średnia (szkoła ponadpodstawowa)).
Lýkeion, lykejon, likejon (gr. Λύκειον) – szkoła filozoficzna (przy czym przez filozofię rozumiano wtedy ogół racjonalnej wiedzy) założona przez ucznia Platona – Arystotelesa w IV wieku p.n.e.
Cycero – jednostka długości używana w poligrafii. 1 cycero = 12 punktów typograficznych = 1/4 kwadratu = 4,511278... mm
Teofrast z Eresos (gr. Θεόφραστος Theophrastos), (ok. 370-287 p.n.e.), grecki uczony i filozof. Uczeń i przyjaciel Arystotelesa, w latach 322- 287 p.n.e., jako jego następca, był scholarchą Lýkeionu w szkole perypatetyków. Był nauczycielem Demetriusza z Faleronu. W swoich badaniach Teofrast skupiał się na filozofii przyrody, a w związku z tym rozbudował metodę obserwacji i stosował ją w badaniach biologicznych, medycznych, meteorologicznych, jak również w rozważaniach charakterologicznych (w Charakterach przedstawił 30 portretów literackich przedstawiających typowe wady ludzkie) i etycznych. Pozostawił też prace z dziedziny m.in. filozofii, fizyki, mineralogii, historii, prawa i psychologii.