Ludwik XIV

Ludwik XIV Wielki (fr. Louis XIV, Louis le Grand), Król Słońce (fr. le Roi-Soleil) (ur. 5 września 1638 w Saint-Germain-en-Laye, zm. 1 września 1715 w Wersalu) – król Francji i Nawarry w latach 1643–1715, syn Ludwika XIII, z dynastii Burbonów.

Bitwy morskie pod Barfleur i La Hougue – dwa powiązane starcia morskie wojny palatynackiej stoczone między 29 maja a 3 czerwca 1692 (19-23 maja według kalendarza juliańskiego) koło Barfleur i La Hougue na półwyspie Cotentin w Normandii, między marynarką francuską a sprzymierzoną angielsko-holenderską. Była to decydująca bitwa morska w wojnie palatynackiejLotaryngia (fr. Lorraine, niem. Lothringen, lotar. Louréne) – kraina historyczna i region administracyjny w północno-wschodniej Francji. Graniczy z Belgią, Luksemburgiem i Niemcami oraz z regionami: Alzacja, Franche-Comté i Szampania-Ardeny.

Gdy zmarł Ludwik XIII Sprawiedliwy, jego syn i następca liczył sobie 4 lata i 8 miesięcy. Do czasu osiągnięcia 13. roku życia rządy sprawowali jego matka Anna Austriaczka i Włoch – pierwszy minister Jules Mazarin. Mazarin kontynuował politykę imperialistyczną władzy centralnej. Między innymi rozwiązał parlament paryski. Fronda (bunt) zwolenników parlamentu, występujących zwłaszcza za zwiększeniem udziału mieszczaństwa w życiu politycznym, a przeciwko ustrojowi króla, została bezwzględnie stłumiona przy użyciu wojska.

Sycylia (wł., łac. Sicilia, w starożytności Trinacria) – największa wyspa na Morzu Śródziemnym (25 710 km²), leżąca na południowy zachód od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela ją wąska Cieśnina Mesyńska. Zamieszkuje ją około 5 milionów mieszkańców.Stworzenie zestawienia władców Francji może nastręczać problemy ze względu na wątpliwości w ustaleniu początku państwa francuskiego. Zwykle przyjmuje się, iż był nim początek dynastii Kapetyngów w 987 roku.

Spis treści

1 Samodzielne rządy

2 Pierwsze podboje

3 Szczyt potęgi

4 Wojna z Ligą Augsburską

5 Ekspansja kolonialna

6 Wojna o sukcesję hiszpańską

7 Ostatnie lata i dziedzictwo

8 Rodzina

8.1 Wywód przodków

8.2 Małżeństwo i potomstwo

8.3 Kochanki i potomstwo

9 Zobacz też

10 Przypisy

11 Bibliografia

12 Linki zewnętrzne

Samodzielne rządy

Ludwik XIV podczas koronacji

Faktycznie Ludwik XIV przejął samodzielne rządy dopiero w wieku 22 lat, po śmierci Mazarina w 1661. Przygotował się do nich starannie i już w pierwszym roku swego panowania wydał 14 edyktów, zapoczątkowując szerokie i wszechstronne reformy we Francji. Obejmowały one prawodawstwo, finanse, gospodarkę, nowy podział administracyjny kraju, wojsko, porządki publiczne, podatki, cła i inne. Skodyfikowano prawo sądowe, opracowując tzw. wielkie ordonanse: postępowania cywilnego, karnego, prawa handlowego i marynarki. Dwa pierwsze złożyły się na Kodeks Ludwika XIV. Wszystkie miały na celu umocnienie potęgi i roli państwa oraz władzy absolutnej. Ludwik XIV chciał sam rządzić i decydować o wszystkim, co się działo w królestwie. Swój kult władzy budował także na wystawności i bogactwie dworu królewskiego oraz na organizowaniu licznych festynów, widowisk i przedstawień teatralnych, sławiących monarchę i jego czyny. Malowidła Charlesa Le Bruna są wyjątkowym obrazem panowania Ludwika XIV od 1661 do 1678, co zresztą nie jest oderwane od rzeczywistości: Ludwikowi XIV przypisuje się stwierdzenie „Państwo to ja” lub określa się go jako „Króla-Słońce”. Królem słońce nazywano go nie do końca dlatego, że był wielkim monarchą, ale ponieważ lubił się tak przedstawiać oraz kazał wybijać monety ze swoim wizerunkiem na tle słońca.

Dunkierka (franc. Dunkerque) – francuskie miasto położone nad Morzem Północnym, niedaleko granicy z Belgią (w regionie Nord-Pas-de-Calais, w departamencie Nord).Współksiążęta Andory – dwoje książąt, będących kolegialną głową państwa w Księstwie Andory. Współksiążęta oficjalnie reprezentują księstwo na arenie międzynarodowej. Każdy ze współksiążąt jest reprezentowany w Andorze przez osobistego przedstawiciela.

Ludwik XIV otaczał się urzędnikami pochodzącymi najczęściej z jego rodziny, co nie wykluczało ich zdolności oraz umiejętności zarządzania. Król wspierał też rozwój kultury, nauki i sztuki. W okresie jego panowania powstało wiele monumentalnych budowli, realizowanych w stylu dojrzałego baroku. Głównym z nich jest zespół pałacowo-ogrodowy w Wersalu, będący siedzibą dworu królewskiego.

Franciszka-Atena de Rochechouart, markiza de Montespan, fr. Françoise-Athénaïs de Rochechouart, Madame de Montespan (ur. 5 października 1640 w Tonnay-Charente, zm. 27/28 maja 1707 w Bourbon-l’Archambault) – w latach 1667 – 1679 oficjalna kochanka króla Ludwika XIV, matka 7 jego dzieci (z których 6 zostało następnie uznanych przez ojca). Wilhelm III Orański (ang. Wiliam III, hol. Willem III, właściwie Wilhelm Henryk Orański) (ur. 14 listopada 1650 w Hadze, zm. 8 marca 1702 w Londynie) – książę Oranii-Nassau, stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji, król Anglii i Szkocji, pogrobowy syn Wilhelma II Orańskiego i Marii Stuart, córki króla Anglii i Szkocji Karola I.

Ludwik XIV nie był władcą tolerancyjnym. W 1685 anulował edykt nantejski z 1598 o równouprawnieniu innowierców. Związana z tym fala represji spowodowała emigrację ponad 200 tys. hugenotów i odbiła się negatywnie na gospodarce kraju i na stosunkach politycznych z państwami protestanckimi Europy. Między innymi państwa niemieckie Rzeszy odmówiły współdziałania z Francją w jej konfliktach z katolickimi Habsburgami.

Palatynat Dwóch Mostów (niem. Pfalz-Zweibrücken) w skrócie z niem. Zweibrücken – księstwo Świętego Cesarstwa Rzymskiego, stolicą którego było miasto Zweibrücken.Luksemburg (luks. Lëtzebuerg, fr. Luxembourg, niem. Luxemburg) – gmina ze statusem miasta oraz stolica Wielkiego Księstwa Luksemburga. Jest centrum administracyjnym i finansowym państwa, jest położone na południu kraju, nad miejscem połączenia rzek Alzette i Pétrusse. W Luksemburgu ma swoją siedzibę kilka instytucji Unii Europejskiej, w tym jej Trybunał Sprawiedliwości.

Pierwsze podboje

Pomnik Ludwika XIV na dziedzińcu pałacu w Wersalu

Za panowania Ludwika XIV Francja prowadziła liczne wojny, w wyniku których znacznie powiększyło się jej terytorium. Gdy wstępował na tron, trwała jeszcze wojna trzydziestoletnia, w ramach której Francja walczyła z Hiszpanią, Austrią i częścią mniejszych państewek niemieckich (m.in. z Bawarią). Walki na terenie Niemiec zakończył pokój westfalski, na mocy którego Francja anektowała austriackie posiadłości w Górnej Alzacji oraz twierdze Breisach i Philippsburg na prawym brzegu Renu (na obszarze historycznej krainy Badenii). Wojna z Hiszpanią trwała natomiast ze zmiennym szczęściem jeszcze do 1659 r; mimo niepowodzeń na niektórych frontach (głównie w Katalonii, gdzie Hiszpanom udało się ostatecznie stłumić wspierane przez Francuzów powstanie) ostatecznie Francja osiągnęła przewagę i na mocy kończącego wojnę pokoju pirenejskiego uzyskała Roussillon, Artois bez Aire i Saint-Omer, kilka fortec we Flandrii, Hainaut i Luksemburgu (m.in. Thionville). W 1662 Ludwik XIV odkupił od Anglii Dunkierkę.

Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.Filip IV Habsburg (Felipe IV, ur. 8 kwietnia 1605 w Valladolid, zm. 17 września 1665 w Madrycie) - król Hiszpanii i Portugalii jako Filip IV (Filipe IV). Syn Filipa III i Małgorzaty Habsburg, córki arcyksięcia Karola II Styryjskiego.

W 1667 r, powołując się na prawa swej żony, Marii Teresy Hiszpańskiej, do tronu hiszpańskiego, Ludwik rozpoczął tzw. wojnę dewolucyjną z Hiszpanią. W jej toku wojska francuskie zajęły część Niderlandów Hiszpańskich, a w 1668, okupowały Franche-Comté. Jednak w tym samym 1668 Holandia, Anglia i Szwecja zawarły układ w Hadze, by wspólnie wymusić na Ludwiku XIV zgodę na ich mediację w sporze z Hiszpanią. Kończący wojnę pokój w Akwizgranie przyznawał Francji część zdobyczy w Niderlandach (m.in. Lille, Courtrai, Tournai, Audenarde (fr. Oudenaarde) i Charleroi), ale zmuszał też do zwrócenia Hiszpanii reszty zajętych terenów, w tym Franche-Comté. Jednak w wyniku zawartego pokoju rozpadła się koalicja haska, co Ludwik XIV wykorzystał do zmontowania koalicji przeciwko Holandii; zawarł antyholenderski sojusz z królem angielskim Karolem II, zapewnił sobie neutralność państw niemieckich, a w 1670 zajął Lotaryngię, której władca Karol IV prowadził antyfrancuską politykę.

Saksonia, Wolny Kraj Saksonia (łac. Saxonia; niem. Freistaat Sachsen; górnołuż. Swobodny stat Sakska; dolnołuż. Zwězkowy kraj Sakska) – kraj związkowy w Niemczech graniczący z Polską, Czechami i z następującymi krajami związkowymi: Bawaria, Turyngia, Saksonia-Anhalt i Brandenburgia. Stolicą jest Drezno. Obecnie niewielki skrawek historycznej Saksonii znajduje się w Polsce, w województwie dolnośląskim (okolice Bogatyni). Republika Saksonii jest spółką prawa publicznego. Reprezentuje ją premier Stanislaw Tillich.Marie Angélique de Scorailles, księżna de Fontanges (ur. lipiec 1661 – zm. 28 czerwca 1681) – francuska szlachcianka i jedna z wielu kochanek króla Francji Ludwika XIV. Na dworze znalazła się jako jedna z dam dworu jego szwagierki, Elżbiety Charlotty, ksieżnej Orleanu i zwróciła uwagę Króla Słońce, stając się wkrótce jego kochanką w 1679. Zmarła prawdopodobnie w wyniku komplikacji związane z porodem.

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]