Ludwik Kolankowski
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Delegatura Rządu na Kraj – tajny naczelny organ władzy administracyjnej w okupowanej Polsce, utworzony w 1940 r., składający się z departamentów. Na jej czele stał Delegat Rządu na Kraj, podporządkowany Rządowi RP na uchodźstwie, a od 1944 wicepremier w tym rządzie. Delegatura kierowała pracą pionu cywilnego Polskiego Państwa Podziemnego. Jej zadaniami było utrzymanie ciągłości instytucji państwowych, zapewnienie normalnego funkcjonowania państwa, przygotowanie do przyjęcia kontroli nad krajem po zakończeniu wojny, rejestracja poczynań okupantów i dokumentacja zbrodni wojennych, ochrona i ratowanie zagrożonych dóbr kultury.Senat Rzeczypospolitej Polskiej – organ władzy ustawodawczej, druga izba (tradycyjnie określana jako izba wyższa) polskiego parlamentu. Składa się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym, w jednomandatowych okręgach wyborczych na czteroletnią kadencję, rozpoczynającą się i kończącą wraz z kadencją Sejmu (jeśli kadencja Sejmu zostanie skrócona, skróceniu ulega także kadencja Senatu). W przypadku wygaśnięcia mandatu Prezydent RP zarządza wybory uzupełniające.
Ludwik Kolankowski (ur. 21 czerwca 1882 w Pniowie, zm. 19 marca 1956 w Toruniu) – polski historyk, działacz polityczny i senator RP, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i pierwszy rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, ostatni (1929–1944) dyrektor Biblioteki Ordynacji Zamojskiej w Warszawie.
Życiorys[ | edytuj kod]
Urodził się w Pniowie koło Nadwórnej na Pokuciu, ojciec Karol był rolnikiem. Gimnazjum ukończył w 1901 w Stanisławowie, a w latach 1902–1906 studiował historię na lwowskim Uniwersytecie Franciszkańskim, potem (do 1907) kontynuował studia w Berlinie. W 1906 na Uniwersytecie Franciszkańskim uzyskał stopień doktora praw. Kierownikiem jego seminarium był Bronisław Dembiński, a promotorem Ludwik Finkel. Tematem rozprawy była Kandydatura Jana Albrechta Hohenzollerna na biskupstwo płockie 1522–1523. Habilitację uzyskał w 1913 na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie rozprawy Zygmunt August, Wielki Książę Litwy do r. 1548.
Pracował w bibliotece Uniwersytetu Franciszkańskiego i Bibliotece Jagiellońskiej, początkowo jako wolontariusz, potem jako bibliotekarz. Od 1918 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, m.in. jako naczelnik wydziału wschodniego, szef sekcji litewsko-białoruskiej, pełnomocnik ds. reorganizacji polskich placówek w Moskwie i Wiedniu. W 1919 był generalnym komisarzem cywilnym Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich oraz pełnomocnikiem Naczelnika Państwa ds. Uniwersytetu w Wilnie.
2 października 1929 otrzymał nominację prezydenta na profesora zwyczajnego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, ale nie przyjął jej, ponieważ senat uczelni zaprotestował przeciwko pomijaniu kolejności awansów. Ostatecznie tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1931 jako profesor tytularny. W latach 1931–1936 kierownik Katedry Historii Europy Wschodniej USB. W latach 1936–1939 kierownik Katedry Historii Polski. W grudniu 1936 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego historii Polski na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
W latach 1938–1939 zasiadał w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej, wybrany z województwa lwowskiego, przewodniczący komisji oświatowej, członek komisji spraw zagranicznych Senatu. Od 1937 przewodniczył też okręgowi lwowskiemu Obozu Zjednoczenia Narodowego.
Po agresji III Rzeszy na Polskę 10 września 1939 przyjechał do Warszawy, 25 września uczestniczył w akcji ratowania zbiorów płonącej Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, zbombardowanej przez Niemców w czasie obrony Warszawy. W czasie okupacji niemieckiej rzeczoznawca ds. stosunków narodowych Delegatury Rządu RP na Kraj i Komendy Głównej AK. Był zaangażowany w działalność tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich. W Bibliotece Ordynacji Zamojskiej prowadził tajną placówkę naukową. Po powstaniu warszawskim mieszkał w okolicach Łowicza i w Łodzi.
Od 1 marca 1945 był jednym ze współorganizatorów Uniwersytetu Łódzkiego, od 16 lipca do 1 września 1946 pełnił tam funkcję prorektora.
13 sierpnia 1946 Bolesław Bierut, jako prezydent KRN, mianował na wniosek ministra oświaty pierwszy skład profesorów Uniwersytetu Mikołaja Kopernika z Ludwikiem Kolankowskim jako rektorem. Stanowisko rektora pełnił do 31 sierpnia 1948. Miał wówczas kompetencje senatu, dziekanów oraz rad poszczególnych wydziałów.
Od 1934 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1937–1947 pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego, był też jego członkiem honorowym.
16 września 1948 senat UMK przyznał mu tytuł doktora honoris causa, jednak uchwała nie została zaakceptowana przez Ministerstwo Edukacji. W dniu 27 listopada 2001 senat UMK podjął uchwałę stwierdzającą ważność tego tytułu.
Uczniowie[ | edytuj kod]
Do grona jego uczniów należą m.in.: Ludwik Bazylow, Zofia Libiszowska, Ewa Maleczyńska, Jerzy Serczyk, Andrzej Tomczak.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]