Lublin (łac. Lublinum, jid. לובלין) – miasto na prawach powiatu we wschodniej Polsce, stolica województwa lubelskiego i centralny ośrodek aglomeracji lubelskiej. Dziewiąte co do wielkości populacji miasto w Polsce, drugie w Małopolsce (335 tys. mieszkańców na koniec 2015) oraz największe w kraju na wschód od Wisły. Pod względem powierzchni szesnaste (147 km²). Położone na Wyżynie Lubelskiej nad Bystrzycą.
Łuków – miasto w środkowowschodniej Polsce, w województwie lubelskim, w powiecie łukowskim; siedziba starostwa. Węzeł drogowy ze stacją węzłową. Przemysł obuwniczy, mięsny, spożywczy. Lokalny ośrodek usługowy rolnictwa. Największym ośrodek miejski między Lublinem, Siedlcami, Puławami a Białą Podlaską.Konopnica (ru. Конопница) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Konopnica.
W I Rzeczypospolitej Lublin był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego w starostwie lubelskim województwa lubelskiego. Zaliczany był do ważniejszych miast, z prawem nabywania majątków ziemskich i czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla. W 1578 wybrano go na siedzibę Trybunału Głównego Koronnego.
Nizina Środkowoeuropejska (31, dawniej Niż Środkowoeuropejski; niem. Nordeuropäische Tiefebene; nid. Noord-Europese Laagvlakte; duń. Nordeuropæiske Lavland) - prowincja fizycznogeograficzna Europy Zachodniej.Parafia Ewangelicko-Metodystyczna w Lublinie – filialny zbór metodystyczny działający w Lublinie, pod nadzorem parafii Dobrego Pasterza w Warszawie. Należy do okręgu wschodniego Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP. Pastorem zboru jest ks. Dariusz Zuber.
Starobielsk (ukr. Старобільськ, ros. Старобельск) – miasto na Ukrainie, w obwodzie ługańskim, nad rzeką Ajdar (dopływ Dońca), 20 714 mieszkańców.Renesans lubelski – styl architektoniczny reprezentatywny dla lubelskich budowli sakralnych. Charakteryzuje się wysmukłością i lekkością bryły, węższym od nawy prezbiterium, dostawianymi do korpusu głównego kaplicami fundatorów, a przede wszystkim wspaniałymi detalami architektonicznymi – stiukowymi dekoracjami kolebkowych sklepień.
Geografia[]
Położenie i warunki naturalne[]
Położenie Wyżyny Lubelskiej na mapie Polski
Lublin jest położony na północnym skraju Wyżyny Lubelskiej, w pobliżu granicy między Niziną Środkowoeuropejską i Wyżynami Polskimi, blisko Niziny Wschodnioeuropejskiej. Według podziału krajoznawczego A. Chałubińskiej i T. Wilgata Lublin leży na Płaskowyżu Nałęczowskim, Równinie Bełżyckiej (zachodni brzeg Bystrzycy) oraz na Równinie Łuszczowskiej i Wyniosłości Giełczewskiej (wschodni brzeg Bystrzycy). Według podziału fizycznogeograficznego J. Kondrackiego Lublin leży w obrębie mezoregionów: Płaskowyżu Nałęczowskiego, Równiny Bełżyckiej, Płaskowyżu Świdnickiego i Wyniosłości Giełczewskiej. Według podziału geomorfologicznego H. Maruszczaka miasto leży na obszarze regionów: Płaskowyżu Nałęczowskiego i Płaskowyżu Bełżyckiego (zachodni brzeg Bystrzycy) oraz Płaskowyżu Łuszczowskiego (wschodni brzeg Bystrzycy).
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie – gmina żydowska z siedzibą w Warszawie, będąca członkiem Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP. Swoim zasięgiem obejmuje wschodnią Polskę.Krzysztof Jan Żuk (ur. 21 czerwca 1957 w Krasnymstawie) – polski ekonomista, samorządowiec, prezydent Lublina, były wiceminister skarbu państwa.
Dolina Bystrzycy dzieli miasto na dwie odmienne krajobrazowo części: lewobrzeżną, z urozmaiconą rzeźbą terenu, głębokimi dolinami i starymi wąwozami lessowymi oraz prawobrzeżną, z rzeźbą bardziej płaską i mniej urozmaiconą. Na terenie miasta do Bystrzycy wpadają dwie strugi: Czerniejówka i Czechówka. Prócz tego przepływa przez miasto czwarta rzeka – Nędznica – zwana również Krężniczanką.
Las Dąbrowa - las w południowej części Lublina. Jest to las mieszany z przewagą dębu i domieszką sosny. Wraz ze sztucznie utworzonym w 1974 Zalewem Zemborzyckim stanowi tereny rekreacyjne dla lublinian. Zajmuje powierzchnię ok. 12,3 km, z czego w granicach Lublina 11,7 km.Konzentrationslager Lublin, Vernichtungslager Lublin, Kriegsgefangenenlager Maydanek, KL Majdanek – niemiecki obóz koncentracyjny oraz jeniecki w Lublinie, funkcjonujący w latach 1941-1944.
Historycznie położony jest w Małopolsce. Początkowo znajdował się ziemi sandomierskiej i województwie sandomierskim, następnie wyodrębniła się ziemia lubelska, a Lublin w 1474 stał się stolicą województwa lubelskiego.
Klimat[]
Według klasyfikacji Köppena-Geigera Lublin leży w strefie Dfb – klimatu kontynentalnego wilgotnego. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi od +7,0 do +8,0 °C. Najcieplejszymi miesiącami są lipiec i sierpień, ze średnią temperatur ok. +19 °C, najzimniejszym styczeń i luty, ze średnią ok. −5,0 °C. Okresy letni i wegetacyjny trwają dość długo (odpowiednio 100–110 i 210–220 dni). Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 540 mm. Czas zalegania pokrywy śnieżnej wynosi od 70 do 90 dni.
Erie – miasto w Stanach Zjednoczonych, w stanie Pensylwania, nad jeziorem Erie. Miasto ma 103,7 tys. mieszkańców, jego obszar metropolitalny 280,8 tys. mieszkańców (2000).Język rosyjski (ros. русский язык, russkij jazyk; dawniej też: język wielkoruski) – język należący do grupy języków wschodniosłowiańskich, posługuje się nim jako pierwszym językiem około 145 mln ludzi, ogółem (według różnych źródeł) 250-300 mln. Jest językiem urzędowym w Rosji, Kirgistanie i na Białorusi, natomiast w Kazachstanie jest językiem oficjalnym oraz jest jednym z pięciu języków oficjalnych a jednocześnie jednym z sześciu języków konferencyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Posługuje się pismem zwanym grażdanką, graficzną odmianą cyrylicy powstałą na skutek jej upraszczania.
Topografia[]
Na Płaskowyżu Nałęczowskim znajdują się tereny mieszkaniowe, usługowe i rekreacyjne. Zabudowa mieszkaniowa i usługowa jest zlokalizowana na lessowych wierzchowinach, a funkcja rekreacyjna jest skupiona w wąwozach i dolinach. Układ przestrzenny wynika z historycznych podziałów własnościowych. Dzielnicami zabudowy wielorodzinnej są Czechów, Czuby i LSM, a jednorodzinnej – Konstantynów, Ponikwoda, Sławin, Sławinek i Węglin. Centrum usługowe znajduje się w Śródmieściu; tereny o tej funkcji tworzą kompleksy (Ogród Botaniczny UMCS wraz ze skansenem, Miasteczko akademickie), znajdują się też przy głównych arteriach (al. Kraśnicka, Spółdzielczości Pracy, ul. Zana).
Trolejbus – pasażerski pojazd drogowy zaprojektowany do przewozu więcej niż dziewięciu osób (wliczając kierowcę), napędzany energią elektryczną pobieraną z sieci trakcyjnej i nie poruszający się po szynach. Ma dwa odbieraki prądu połączone z zawieszoną nad jezdnią parą przewodów. Stąd nazwa od angielskiego słowa „trolley” i końcówki „bus” od omnibus (po łacinie – dla wszystkich). W Polsce trolejbusy korzystają z prądu stałego o napięciu 600 V.Aleja Kraśnicka – ulica w Lublinie w dzielnicach Konstantynów i Węglin (na granicy Północnego i Południowego) oraz na granicy dzielnic Sławinek i Wieniawa o długości 6,4 km. Jest częścią drogi krajowej 19. Rozpoczyna się na rondzie Honorowych Krwiodawców i biegnie aż do południowo-zachodnich granic miasta. Większa część ulicy jest w granicach miasta Lublina od 1959 roku.
Na Płaskowyżu Łuszczowskim znajdują się tereny przemysłowe i mieszkaniowe. Układ przestrzenny ukształtował się pod wpływem przebiegu linii kolejowej oraz dróg wylotowych, które przebiegają wzdłuż dolin. Dzielnicami głównie przemysłowymi są Tatary, Wrotków i Zadębie, zaś głównie mieszkaniowymi – Bronowice, Dziesiąta oraz Kośminek, osiedla Majdan Tatarski i odosobnione Osiedle Jagiellońskie na Felinie. Na południu znaczną część powierzchni stanowią tereny leśne (Las Dąbrowa). Na Płaskowyżu Bełżyckim dominują tereny rolnicze, znajduje się tam też podmiejska zabudowa mieszkaniowa, Stary Gaj i Las Krężnicki.
Sztuka romańska (styl romański, romanizm, romańszczyzna) – styl w sztukach plastycznych XI-XIII wieku, ukształtowany w Europie zachodniej (na zachód od Renu), na terenach zajmowanych obecnie przez dzisiejsze północne Włochy, Francję i zachodnie Niemcy. Wkrótce zasięgiem nowego stylu objęte zostały kolejne tereny Europy i wraz z prowadzonymi wyprawami krzyżowymi przeniknął na Bliski Wschód. Czas trwania sztuki romańskiej był niejednolity; występowały także różnice w stylu między poszczególnymi regionami. Sztuka ta wyrosła na bazie antyku oraz doświadczeń sztuki karolińskiej i ottońskiej, także bizantyńskiej. Romanizm związany był przede wszystkim z Kościołem i stąd obecny był przede wszystkim w sztuce sakralnej.Tatarzy (nazwa własna: Tatarlar / Татарлар) – grupa ludów tureckich z Europy wschodniej oraz północnej Azji.
W dolinach znajdują się tereny zielone, wykorzystywane w funkcji rekreacyjnej; centralnym punktem jest ujście Czechówki do Bystrzycy. W pobliżu dolin skoncentrowane są budynki sportowe i ogródki działkowe. Na południu utworzono zbiornik retencyjny – Jezioro Zemborzyckie – pełniące też funkcje rekreacyjne.
Podział administracyjny[]
Podział Lublina na dzielnice
Od 23 lutego 2006 Lublin dzieli się na 27 dzielnic administracyjnych, które skupiają również zwyczajowe dzielnice i osiedla:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – uczelnia publiczna powołana do życia w 1944 roku, jako piąty uniwersytet w Polsce.Wielka Brytania, Zjednoczone Królestwo (ang. United Kingdom), Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (ang. United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) – unitarne państwo wyspiarskie położone w Europie Zachodniej. W skład Wielkiej Brytanii wchodzą: Anglia, Walia i Szkocja położone na wyspie Wielka Brytania oraz Irlandia Północna leżąca w północnej części wyspy Irlandia. Na wyspie tej znajduje się jedyna granica lądowa Zjednoczonego Królestwa z innym państwem – Irlandią. Poza nią, Wielka Brytania otoczona jest przez Ocean Atlantycki na zachodzie i północy, Morze Północne na wschodzie, kanał La Manche na południu i Morze Irlandzkie na zachodzie.
Stare Miasto
Droga ekspresowa S12 – planowana polska droga ekspresowa Piotrków Tryb. – Dorohusk (granica z Ukrainą) o długości ok. 315 km. Końcowy odcinek trasy od Lublina do granicy z Ukrainą będzie fragmentem trasy europejskiej E373.Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) – narodowa instytucja kultury podległa Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Misją NID jest tworzenie podstaw dla zrównoważonej ochrony dziedzictwa poprzez gromadzenie i upowszechnianie wiedzy o zabytkach, wyznaczanie standardów ich ochrony i konserwacji oraz kształtowanie świadomości społecznej celem zachowania dziedzictwa kulturowego Polski dla przyszłych pokoleń. Instytut wydaje kwartalnik „Ochrona Zabytków”.
Śródmieście, ul. Krakowskie Przedmieście.
Zemborzyce, widok od strony ścieżki rowerowej nad Bystrzycą.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7]
Warto wiedzieć że... beta
Województwo sandomierskie – jednostka terytorialna Korony Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów istniejąca od XIV wieku do 1795 r., część prowincji małopolskiej. Obejmowała powierzchnię 23 860 km² posiadając 7 powiatów. Siedzibą wojewody był Sandomierz, a sejmiki ziemskie odbywały się w Opatowie.
Elżbieta Cichla-Czarniawska (ur. 1935 w Łodzi) – polska poetka i powieściopisarka. W 1957 ukończyła filologię polską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a w 1977 uzyskała stopień naukowy doktora na Uniwersytecie Łódzkim. Po ukończeniu studiów pracowała w Bibliotece im. H. Łopacińskiego w Lublinie, a następnie w szkolnictwie częstochowskim. Od 1983 mieszka w Lublinie.
Jerzy Andrzej Janiszewski (ur. 17 września 1944 roku w Przemyślu) – polski dziennikarz muzyczny, prezenter radiowy. Świadek brytyjskiej i amerykańskiej bohemy artystycznej lat 60. XX wieku. Uczestnik na historycznym Woodstock 1969.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II (KUL, łac. Catholica Universitas Lublinensis Ioannis Pauli II) – niepubliczny katolicki uniwersytet mieszczący się w Lublinie, posiadający pełne prawa uczelni publicznej i finansowany z budżetu państwa na zasadach uczelni publicznych. Założony w 1918, do 1928 pod nazwą Uniwersytet Lubelski, od 16 października 2005, na podstawie uchwały Senatu zatwierdzonej przez Episkopat Polski, uczelnia zmieniła nazwę na Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. W 1938 roku KUL uzyskał prawo do nadawania stopni naukowych.
Kalendarz juliański – kalendarz słoneczny opracowany na życzenie Juliusza Cezara przez astronoma greckiego Sosygenesa i wprowadzony w życie w roku 709 AUC (45 p.n.e.) jako kalendarz obowiązujący w państwie rzymskim. Obowiązywał w Europie przez wiele stuleci, np. w Hiszpanii, Portugalii, Polsce i Włoszech do 1582, w Rosji od 1700 do 1918 (wcześniej stosowano kalendarz bizantyjski, w którym rok zaczynał się 1 września), a w Grecji aż do 1923. Kalendarz juliański został zastąpiony przez kalendarz gregoriański w roku 1582; do dzisiaj jednak niektóre Kościoły wciąż posługują się tym kalendarzem aby podkreślić swoją odrębność.
Wieniawa – dawne miasto, obecnie dzielnica Lublina (województwo lubelskie). Wieniawa otrzymała prawa miejskie na przełomie XVI i XVII wieku, stając się kolejnym miejscem osadnictwa żydowskiego w okolicach Lublina. Przestała być miastem w 1870 roku, zostając włączona do gminy Konopnice. W 1916 roku została włączona do Lublina.
Polfa (akronim od słów Polska farmacja) - obecnie nazwa kilku firm farmaceutycznych powstałych w Polsce po II wojnie światowej. W okresie PRL pod nazwą Polfa istniało zjednoczenie (1947-1982), w skład którego wchodziły firmy mające monopol na produkcję leków, jednorazowych przyrządów medycznych itp. Po 1989 większość z tych przedsiębiorstw przeszła proces prywatyzacji. Wśród nich są m.in.:
