Lombardia – kraina historyczna i region administracyjny w północnych Włoszech, między Szwajcarią na północy a rzekami: Pad na południu, Ticino na zachodzie, Mincio na wschodzie. Jej nazwa pochodzi od germańskiego plemienia Longobardów, którzy w VI wieku podbili północne Włochy i założyli swoje królestwo z ośrodkiem w lombardzkim mieście Pawia – początkowo słowo „Lombardia” oznaczało wszystkie części Italii pod panowaniem Longobardów, następnie znaczenie słowa zostało zawężone do obszarów wokół ich stolicy (zob. Romania). Od północy graniczy ze Szwajcarią, od wschodu z regionami Trydent-Górna Adyga i Wenecja Euganejska, od południa z Emilią-Romanią, a od zachodu z Piemontem.

Informacje ogólne[ | edytuj kod]

Prowincje włoskie wchodzące w skład regionu Lombardii

Południową część Lombardii zajmuje Nizina Padańska, a północną Alpy. Główne rzeki: Pad i Adda. Na przedgórzu Alp występują jeziora polodowcowe, największe to Maggiore, Como, Garda, Iseo i Lugano.

Lombardia jest najbogatszym i najlepiej rozwiniętym gospodarczo regionem Włoch. Wydobywa się gaz ziemny. Występuje przemysł hutniczy, maszynowy, chemiczny (Montecatini), włókienniczy, elektrotechniczny, środków transportu (Alfa Romeo, FIAT i inne), cementowy, odzieżowy, spożywczy, skórzany.

W regionie występuje intensywne rolnictwo: uprawa pszenicy, kukurydzy, ryżu, warzyw, drzew owocowych. Hoduje się bydło i trzodę chlewną.

Wielki ośrodek turystyczny i kultury (La Scala i Katedra w Mediolanie, zabytki Bergamo, Brescii), liczne ośrodki narciarskie w Alpach.

W skład regionu wchodzi 12 prowincji: prowincja Brescia, prowincja Bergamo, prowincja Como, prowincja Cremona, prowincja Lecco, prowincja Lodi, prowincja Mantua, prowincja Mediolan (zlikwidowana w grudniu 2014), prowincja Pawia, prowincja Sondrio, prowincja Varese i od 2009 Prowincja Monza i Brianza.

Historia[ | edytuj kod]

W czasach rzymskich obszary Lombardii znajdowały się w prowincji Galia Przedalpejska (Gallia Cisalpina). We wczesnym średniowieczu nazwa Lombardia odnosiła się do wszystkich posiadłości Longobardów w Italii (w odróżnieniu od posiadłości bizantyjskich zwanych Romanią). Od VII w. – jedynie do jej północnej części, będącej trzonem państwa Longobardów (stolica w Pawii). Od 774 w państwie Franków. Od IX w. główna posiadłość Lotara, wnuka Karola Wielkiego. Po śmierci Lotara Lombardia stała się terenem rozgrywek drobnych władców włoskich o koronę cesarską – gdy korona cesarska przeszła do Państwa Wschodniofrankijskiego (zob. Otton I) Lombardia jak większość północnych Włoch stała się zależna od cesarskich dynastii Niemieckich. Przez całe średniowiecze toczyły z nimi walki (zob. Liga Lombardzka) – miasta lombardzkie były wolnymi republikami, pod koniec średniowiecza i w XVI wieku księstwem pod władzą Sforzów i Viscontich. W XVI w. Lombardia stała się terenem rywalizacji Francji i Habsburgów, którym ostatecznie przypadła (wpierw gałęzi hiszpańskiej, następnie austriackiej). Pod koniec XVIII wieku została zdobyta przez Napoleona kolejno w składzie Republiki Transpadańskiej, Republiki Cisalpińskiej, Republiki Włoskiej i Królestwa Włoch. Kongres wiedeński zwrócił ją Austrii, w której wraz z Veneto tworzyła Królestwo Lombardzko-Weneckie.