Logika odkrycia naukowego
Psychologia (od stgr. ψυχή Psyche = dusza, i λόγος logos = słowo, myśl, rozumowanie) – nauka badająca mechanizmy i prawa rządzące psychiką oraz zachowaniami człowieka. Psychologia bada również wpływ zjawisk psychicznych na interakcje międzyludzkie oraz interakcję z otoczeniem. Psychologia jako nauka dotyczy ludzi, ale mówi się również o psychologii zwierząt (czyli zoopsychologii), chociaż zachowaniem się zwierząt zajmuje się także dziedzina biologii – etologia.Sir Karl Raimund Popper (ur. 28 lipca 1902 w Wiedniu, zm. 17 września 1994 w Londynie) – filozof specjalizujący się w filozofii nauki i filozofii społeczno-politycznej. Jego system filozoficzny został przez niego samego nazwany racjonalizmem krytycznym, który on sam uważał za kontynuację filozofii Immanuela Kanta. Sformułował zasadę falsyfikowalności jako kryterium naukowości (popperyzm) oraz koncepcję społeczeństwa otwartego, będącego swoistym rozwinięciem koncepcji demokracji Johna Locke’a i Johna Stuarta Milla.
Hipoteza (gr. hypóthesis – przypuszczenie) – osąd, który podlega weryfikacji lub falsyfikacji. Zdanie, które stwierdza spodziewaną relację między jakimiś zjawiskami, propozycja twierdzenia naukowego, które zakłada możliwą lub oczekiwaną w danym kontekście sytuacyjnym naturę związku.
Logika odkrycia naukowego – książka wiedeńskiego profesora logiki i metodologii nauk i doktora psychologii, Karla Poppera, wydana w roku 1934, zawierająca nowatorskie jak na swoje czasy propozycje metodologiczne.
Jest to jedna z najważniejszych prac dotyczących filozofii nauki.
Tematyka[ | edytuj kod]
Popper w opozycji do filozofów Koła Wiedeńskiego wysuwa hipotezę o nieracjonalności indukcji jako metody naukowej. Uznanie tej metody wnioskowania za racjonalną wymagałoby uprawomocnienia zasady, według której przebiega. Jednakże zasada indukcji nie stanowi tautologii, nie jest też zdaniem analitycznym, aby ją więc uzasadnić, należałoby pokazać indukcyjnie, jak funkcjonuje w danych przypadkach. Stwarza to błędne koło.
Popper uznaje dedukcję za racjonalny odpowiednik indukcji. Biorąc pod uwagę naukowy punkt widzenia, geneza hipotez generowanych na podstawie dedukcji jest nieistotna (antypsychologizm), to powody, dla których uznajemy je za naukowe są ważne. Tutaj Popper proponuje wykorzystać metodę falsyfikacji:
- Propozycja ogólnej hipotezy.
- Wydedukowanie z niej szczegółowych zdań empirycznych, tzw. zdań bazowych.
- Doświadczalne sprawdzenie, czy zdania pokrywają się z rzeczywistością.
Hipotezę należy odrzucić, gdy zdania z niej wynikające okażą się fałszywe. W innym przypadku można tymczasowo uznać hipotezę za sprawdzoną oraz przyjąć jako naukową, co jednak nie zwalnia z przeprowadzania dalszych, surowszych jej prób.
Popper jako najcenniejsze widzi hipotezy ryzykowne, które poprzez precyzję obejmują szeroki zakres rzeczywistości. Nie nadaje im to jednak cech pewności – ostatecznym celem nauki jest bowiem eliminacja fałszu.
Popperowski model opisuje logikę, charakteryzującą naukę w sposób synchroniczny, wyznaczającą determinanty w jej rozwoju. Jest to model racjonalistyczny i autonomiczny, niezależny od zewnętrznych czynników socjologicznych, historycznych oraz psychologicznych.