List do Kolosan
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]
List do Rzymian [Rz lub Rzym] – jeden z listów Nowego Testamentu autorstwa apostoł Pawła. List został napisany najprawdopodobniej pod koniec trzeciej podróży misyjnej apostoła Pawła w Koryncie w latach 57/58 n.e. Adresatem listu była rzymska gmina chrześcijańska. List do Filemona [Flm lub Filem.] – list Pawła z Tarsu, stanowiący księgę Nowego Testamentu, zaadresowany do Filemona – chrześcijanina z frygijskiego miasta Kolosy. List do Filemona jest krótkim osobistym pismem w sprawie Onezyma – zbiegłego niewolnika należącego do Filemona. Apostoł wstawia się za niewolnikiem, który postanowił zostać chrześcijaninem, i obiecuje uiścić odszkodowanie za ewentualne szkody przez niego spowodowane. List ten porusza szereg ważkich kwestii teologicznych dotyczących niewolnictwa i w szerszym kontekście zależności ekonomicznej jednego człowieka od drugiego. Interpretacje zawartych w nim tez zmieniały się na przestrzeni dziejów wraz z przekształceniami systemów ekonomicznych i politycznych.
List do Kolosan [Kol] – list apostoła Pawła, napisany do gminy chrześcijańskiej w Kolosach, stanowiący księgę Nowego Testamentu. Adresaci listu wywodzili się prawdopodobnie ze środowiska pogańskiego. List prezentuje obraz żywej, zjednoczonej i stałej w wierze, jednak nie w pełni dojrzałej duchowo wspólnoty. Został napisany w celu umocnienia wiary młodego Kościoła kolosańskiego i ostrzeżenia go przed grożącymi mu błędami. Zgodnie z listem chrześcijanie powołani są do nowego życia w Chrystusie, który jest Głową Kościoła, i nie powinni poddawać się w niewolę nauk czysto ludzkich. Jako wybrani przez Boga powinni dawać świadectwo nowego życia i w swym postępowaniu mieć wzgląd na Jezusa Chrystusa.
Różnice w języku i nauczaniu w porównaniu z innymi listami Pawłowymi skłaniają niektórych egzegetów do podważania autorstwa apostoła Pawła. List do Kolosan łączy związek z dwoma innymi listami Pawła: Listem do Efezjan i Listem do Filemona.
Uznawany za najstarszy znany obecnie odpis (fragmentaryczny) listu jest papirus (lub Chester Beatty II), którego powstanie datowane jest między I a III wiekiem.
Adresaci[ | edytuj kod]
Adresatami Listu do Kolosan są mieszkańcy Kolosów, niewielkiego miasta we Frygii leżącego w dolinie rzeki Likos, u podnóża góry Kadmos, w odległości około 190 km od Efezu. Około 17 km na północny zachód od Kolosów znajdowała się starożytna Laodycea (Denizli), a około 26 km Hierapolis (Pamukkale). Miasto istniało przynajmniej od V wieku p.n.e. W okresie od V do III wieku było głównym ośrodkiem miejskim w dolinie Likosu. Podstawę dobrobytu Kolosów, oprócz handlu, stanowił wyrób tkanin wełnianych, a nazwy miasta (colossinus) używano do określania ciemnoczerwonego barwnika stosowanego do farbowania wełny. Na początku ery chrześcijańskiej Kolosy utraciły dawne znaczenie na rzecz sąsiadującej z nimi Laodycei. Region doliny Likosu nawiedzały częste trzęsienia ziemi. Wedle informacji znajdującej się u Tacyta jedno z nich, datowane na 60/61 rok, bardzo poważnie dotknęło Laodyceę, a przypuszczalnie również Kolosy. Miasto popadło w ruinę w III wieku po Chr., a w jego pobliżu założono nowe miasto o nazwie Chonai (Honaz).
Ludność Kolosów stanowili rodowici Frygijczycy, Grecy oraz spora, szacowana na około 10 tysięcy, kolonia żydowska. W Kolosach oddawano cześć Artemidzie Efeskiej i Zeusowi Laodycejskiemu, a także Menowi, Selene, Demeter, Hygiei, Heliosowi, Atenie, Izydzie i Serapisowi i innym pomniejszym bóstwom. Rejon Kolosów był też znany w starożytności z ekstatycznych kultów misteryjnych bogini Kybele. W pobliskim Hierapolis, obok świątyni Apollina, znajdowała się grota Plutonion – uważana za wejście do podziemi – do której wydobywał się przez szczeliny trujący gaz. Do groty mieli prawo wchodzić jedynie kapłani frygijskiej bogini ziemi Kybele – eunuchowie, zwani Galloi. Wchodzili tam jednak i śmiałkowie spoza stanu kapłańskiego. Pobyt w grocie powodował halucynacyjne wizje – jak wierzono – dar bogini, który otrzymać mogli tylko najdoskonalsi.
Wspólnota chrześcijańska w Kolosach, składająca się głównie z dawnych pogan, powstała w I wieku. Została założona najprawdopodobniej przez Kolosanina Epafrasa, ucznia świętego Pawła Apostoła.
Okoliczności powstania[ | edytuj kod]
Epafras, który przybył do Apostoła z Kolosów, przywiózł wiadomości o Kościele w Kolosach, o wierze i miłości tej wspólnoty (1,4; 2,5), ale też o spekulacjach szerzących się wśród dawnych pogan nawróconych na chrześcijaństwo. Kolosanie dali posłuch fałszywej mądrości i błędnej ascezie, narzucali sobie konieczność zachowywania przepisów Prawa Mojżeszowego dotyczących przyjmowania pokarmów, respektowania szabatu i określonych dni świątecznych, oddawali cześć aniołom i spekulowali na temat żywiołów świata, przestrzegając zakazów dotyczących dotykania rzeczy materialnych. List do Kolosan stanowi odpowiedź na tak przedstawioną sytuację chrześcijan w Kolosach.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]