• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Liga Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego

    Przeczytaj także...
    Petersburg (forma zalecana), Sankt Petersburg (egzonim wariantowy) (ros. Санкт-Петербург, Sankt-Pietierburg, potocznie Петербург, Pietierburg; dawniej Piotrogród, ros. Петроград, Leningrad, ros. Ленинград) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską na terytorium zawierającym m.in. ponad 40 wysp. W latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia 1439 km², liczba ludności 4 600 276.Ludwika Jahołkowska-Koszutska (ur. 1872, zm. 27 października 1928 w Warszawie) - polska aktywistka feministyczna, nauczycielka i pisarka, radna Warszawy.
    Izabela Moszczeńska-Rzepecka (ur. 28 października 1864 w Rzeczycy, zm. 20 marca1941 w Warszawie) – publicystka, feministka i działaczka społeczna, związana pierwotnie z piłsudczykami, potem z pismami narodowo-demokratycznymi.
    Awers medalu pamiątkowego wybitego w 1916 przez Ligę Kobiet na cześć Rządu Narodowego (1864) i Legionów Polskich (1914)

    Liga Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego (do sierpnia 1916 Liga Kobiet Pogotowia Wojennego) – organizacja kobieca działająca w latach 1913–1918 w Królestwie Polskim.

    Kielce (łac. Civitas Kielcensis, lit. Kielcai, łot. Kelce, ros. Ке́льце) – miasto wojewódzkie położone w południowej części centralnej Polski, stolica województwa świętokrzyskiego. Położone w Górach Świętokrzyskich nad rzeką Silnicą. Stanowi regionalny ośrodek gospodarczy,naukowy,turystyczny oraz wystawienniczo-targowy. Pod koniec 2011 roku miasto liczyło 201 815 mieszkańców. Na terenie Kielc znajduje się pięć rezerwatów przyrody, w tym cztery geologiczne.Małgorzata Grażyna Przeniosło – polska matematyk, pedagog i historyk, profesor nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Wydziału Pedagogicznego i Artystycznego Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
     Zapoznaj się również z: Liga Kobiet Galicji i Śląska.
    Izabela Moszczeńska-Rzepecka – pierwsza przewodnicząca Ligi (1913–1914)
    Jadwiga Marcinowska – przewodnicząca Zarządu Naczelnego Ligi Kobiet PW w l. 1916–1917

    Liga Kobiet Pogotowia Wojennego utworzona została z inicjatywy Izy Moszczeńskiej, Jadwigi Marcinowskiej, Teresy Ciszkiewiczowej i Heleny Ceysingerówny w kwietniu 1913 roku w Warszawie. Celem powstającej organizacji miało być niesienie pomocy moralnej i materialnej w walce zbrojnej o Niepodległość Polski przeciwko Rosji. LK PW działała przede wszystkim w środowisku inteligencji warszawskiej, prowadziła agitację na rzecz galicyjskiego ruchu strzeleckiego poprzez kolportowanie wydawnictw irredentystycznych, organizowanie odczytów i wieczorów dyskusyjnych. Szybko stała się ważnym elementem obozu irredenty antyrosyjskiej skupionym w Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

    Helena Antonina z Chmieleńskich Sujkowska (używała także imienia Halina) herbu Leszczyc (ur. 29 stycznia 1872 r. w Kijowie, zm. 23 września 1944 r. w Warszawie) - polska działaczka narodowa i oświatowa, senator II RP, łączniczka w powstaniu warszawskim, podporucznik Wojska Polskiego II RP.Piotrków Trybunalski – miasto na prawach powiatu w centralnej Polsce, położone na zachodzie Równiny Piotrkowskiej. Drugie pod względem wielkości miasto w województwie łódzkim i 47. w Polsce. Był miastem królewskim.

    W zebraniu założycielskim poza inicjatorkami wzięły działaczki czynne dotychczas w różnych obozach politycznych i różnych polach aktywności społecznej, m.in. Leokadia Śliwińska, Maria Drobniewska, Maria Godlewska, Helena Grotowska, Zofia Kozłowska, Joanna Nieniewska, Halina Nieniewska, Maria Pawlikowska, Maria Przyjemska, Julia Rottermundówna, Helena Sujkowska, Ludwika Zawadzka i Jadwiga Zielińska. Do pierwszego Zarządu Koła Ligi w Warszawie weszły Joanna Niemiewska, Helena Ceysingerówna i, jako przewodnicząca, Iza Moszczeńska. Do sierpnia 1914 Liga w zasadzie pozostała organizacją warszawską choć udało się stworzyć organizacje w Kielcach, Lublinie i Ząbkowicach.

    Komisja Tymczasowych Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (KTSSN), od 30 listopada 1913 Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (KSSN) – porozumienie polskich partii politycznych, działających w Galicji, zawarte 10 listopada 1912 w Wiedniu.Związek Postępowo-Demokratyczny, Postępowa Demokracja, Polska Partia Postępowa, (pedecja) – polska partia liberalno-demokratyczna założona w grudniu 1904 w Królestwie Polskim przez twórcę polskiego pozytywizmu Aleksandra Świętochowskiego. Zwalczała politycznie endecję.
    Wydawanie żywności przez członkinie Ligi Kobiet na stacji kolejowej w Olkuszu (1915)

    Wybuch I wojny światowej ożywił prace Ligi i spowodował rozszerzenie jej działalności na mniejsze ośrodki Królestwa Polskiego. Współdziałała z Polską Organizacją Wojskową, oddelegowując swe członkinie do wspólnych sekcji: sanitarnej i poczty polowej. Poprzez sekcje prowincjonalne liga utrzymywała kontakty ze środowiskami kobiecymi w Wilnie, Petersburgu, Lublinie i Radomiu. Liga weszła także w skład powstałego w Warszawie Zjednoczenia Organizacji Niepodległościowych, a po jego rozpadzie od grudnia 1914 roku wchodziła do Unii Stronnictw Niepodległościowych. Pracami organizacji, ze względu na odcięcie linią frontu zarówno Moszczeńskiej jak i Ceysingerówny, kierował tymczasowy Zarząd w składzie: Helena Grotowska, Joanna Niemiewska oraz Jadwiga Marcinowska, którą od stycznia 1915 zastąpiła Leokadia Śliwińska. Liczba członkiń wzrosła wówczas do ponad stu. Poza dotychczasowymi formami pracy członkinie Ligi dostarczały mieszkań dla emisariuszy Piłsudskiego, ukrywały „spalonych” członków POW, organizowały i utrzymywały składy nielegalnych wydawnictw i broni. Liga subsydiowała także wydawanie pism irredentystycznych: „Wici”, „Głos Wolny”, „W przededniu”, i wydawała pismo dla wsi „Sprawa Polska”.

    Radom – miasto na prawach powiatu w centralno-wschodniej Polsce, w województwie mazowieckim, położone nad rzeką Mleczną.Narodowy Związek Robotniczy (NZR) – partia robotnicza wywodząca się ze środowisk Ligi Narodowej utworzona 1905 w Królestwie Polskim działająca do 1920.

    Na terenach Królestwa Polskiego okupowanego od 1914 r. przez państwa centralne, z inicjatywy przebywającej tam Izy Moszczeńskiej powstały nowe koła Ligi w Członkinie Ligi Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego.

     Osobny artykuł: Liga Kobiet Polskich.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908-1918/1919), Toruń 2001, s 82-83
    2. Sprawozdanie z działalności L. K. P. W. za czas od lV. 1913 – Vl. 1917 roku., [Warszawa 1917] s. 1
    3. Jerzy Z. Pająk, Liga Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego wobec sporów w obozie aktywistycznym (sierpień 1915-sierpień 1916), w: "Kieleckie Studia Historyczne", 1999, t. 15, s. 80
    4. Jerzy Z. Pająk, Liga Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego ..., s. 81
    5. Sprawozdanie z działalności L. K. P. W. ..., s. 1
    6. Jerzy Z. Pająk, Liga Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego ..., s. 87-88
    7. Sprawozdanie z działalności L. K. P. W. ..., s. 22
    8. Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej ..., s. 284-287
    9. Pamiętnik Zjazdu Kobiet Polskich w Warszawie, pod red. Justyny Budzińskiej-Tylickiej, Warszawa 1918
    10. Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej ..., s. 292-307

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Jarosław Cabaj, Główne płaszczyzny aktywności kobiet w świetle ich trójzaborowych zjazdów w latach 1905–1918, „Dzieje Najnowsze” R. XL, z. 4, 2008, s. 27–39 PL ISSN 0419-8824, wersja elektroniczna
  • Kamila Cybulska, Kobiety w ruchu niepodległościowym na ziemi kieleckiej w latach 1914–1918, „Studia Muzealno-Historyczne” 7, 2015, s. 81–97, wersja elektroniczna
  • Kamila Cybulska, Liga Kobiet Pogotowia Wojennego w Okręgu Kieleckim w latach 1914–1918, „Między Wisłą a Pilicą”. Studia i materiały historyczne, t. 19, 2018,s. 61–86
  • Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919), Toruń 2001, ss. 374, ​ISBN 83-7174-980-5​
  • Joanna Dufrat, Ligi Kobiet Królestwa, Galicji i Śląska. Próba politycznej aktywizacji kobiet w okresie I wojny światowej, w: Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), red. A. Janiak-Jasińska, K. Sierakowska, A. Szwarc, Warszawa 2008, s. 113–127. ​ISBN 978-83-7543-101-8​
  • Joanna Dufrat, Kobiety w teatrze wojny. Społeczna i polityczna aktywność kobiet na ziemiach polskich w latach 1914–1918, w: O wojnę powszechną za wolność ludów… Pierwsza wojna światowa na ziemiach polskich – aspekty społeczne, polityczne i militarne, red. Robert Kotowski, Lidia Michalska-Bracha, Małgorzata Przeniosło, Kielce 2014 s. 113–124 ​ISBN 978-83-62068-69-2​
  • Jerzy Z. Pająk, Liga Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego wobec sporów w obozie aktywistycznym (sierpień 1915 – sierpień 1916), w: „Kieleckie Studia Historyczne”, 1999, t. 15, s. 79–94. Repozytorium UJK -wersja elektroniczna

    • | edytuj kod]

  • Statut Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego, Piotrków [1915] Biblioteka Polona – wersja elektroniczna
  • Ustawa Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego, Lublin 1916, Biblioteka Polona – wersja elektroniczna
  • Ustawa Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego, Warszawa 1917, Biblioteka Polona – wersja elektroniczna
  • Sprawozdanie ze zjazdu Ligi Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego odbytego w dn. 24, 25 i 26 sierpnia r. 1916 w Piotrkowie, Warszawa 1916, Biblioteka Polona – wersja elektroniczna
  • Stosunek Ligi Kobiet Pog. Woj. do Departamentu Wojskowego N.K.N. : sprawozdanie, przedłożone Naczelnemu Komitetowi Narodowemu, w dniu 2 października 1916 r., Piotrków 1916, Biblioteka Polona – wersja elektroniczna
  • Sprawozdanie z działalności L. K. P. W. za czas od lV. 1913 – Vl. 1917 roku., [Warszawa 1917] Biblioteka Polona – wersja elektroniczna
    • Liga Kobiet Polskich – Liga Kobiet Polskich jest stowarzyszeniem zrzeszającym kobiety bez względu na światopogląd, przekonanie czy przynależność do innych organizacji społecznych, partii politycznych, kościołów lub związków wyznaniowych chcące działać na rzecz kobiet i ich rodzin( § 1 Statutu LKP). Została oficjalnie zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w 2001 roku, ale odwołuje się do tradycji Ligi Kobiet Polskich założonej w 1913 roku.Komisja Porozumiewawcza Stronnictw Demokratycznych (KPSD) – reprezentacja polityczna stronnictw lewicy niepodległościowej powołana w Warszawie w miejsce rozwiązanego w czerwcu 1917 roku Centralnego Komitetu Narodowego. Działała do końca I wojny światowej. W jej skład weszły: Polska Partia Socjalistyczna, Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”, Partia Niezawisłości Narodowej, Zjednoczenie Stronnictw Demokratycznych, Polska Organizacja Wojskowa i Polska Liga Pogotowia Wojennego Kobiet.



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Jadwiga Marcinowska ps. J. M. Perświt, J. Pereświt, Starża, (ur. 1877, zm. 1943) - pisarka i poetka, działaczka ruchu ludowego i kobiecego.
    Liga Kobiet Galicji i Śląska (do 1916 Liga Kobiet przy Naczelnym Komitecie Narodowym, od marca 1918 używano także nazwy Komitet Obywatelski Polek) – organizacja kobieca działająca w latach 1915–1918 na terenie zaboru austriackiego.
    Sosnowiec – miasto na prawach powiatu na południu Polski, w Zagłębiu Dąbrowskim, w województwie śląskim. Położone na Wyżynie Śląskiej, stanowiącej część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej, nad 3 rzekami: Czarną Przemszą, Białą Przemszą i Brynicą. Znajduje się we wschodniej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP).
    Józef Klemens Piłsudski (ur. 5 grudnia 1867 w Zułowie, zm. 12 maja 1935 w Warszawie) – polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy, polityk, Naczelnik Państwa w latach 1918–1922 i naczelny wódz Armii Polskiej od 11 listopada 1918, pierwszy marszałek Polski od 19 marca 1920; dwukrotny premier Polski (1926–1928 i 1930), twórca tzw. rządów sanacyjnych w II Rzeczypospolitej wprowadzonych w 1926 po przewrocie majowym, współzałożyciel PPS i szef Wydziału Bojowego PPS (OB PPS).
    Kryzys przysięgowy – tak nazwano odmowę złożenia przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec przez żołnierzy Legionów Polskich (głównie I i III Brygady) 9 i 11 lipca 1917.
    Zawiercie – miasto i gmina w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim. Zaliczane do Zagłębia Dąbrowskiego.
    Polska Organizacja Narodowa (PON) – polska organizacja polityczna utworzona 5 września 1914 w Kielcach przez Józefa Piłsudskiego. Powstała w wyniku rozłamu w Naczelnym Komitecie Narodowym. Na jej czele stanął Witold Jodko-Narkiewicz.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.751 sek.