Liczebnik – część mowy określająca cechy ilościowe desygnatu: liczbę, ilość, liczebność, wielokrotność lub kolejność. Odpowiadają na pytania: ile? który z kolei?
Liczebniki występują w większości języków świata. Za wyjątek uchodzi język pirahã z dżungli amazońskiej. W języku tym występują tylko wyrazy hoi – mało i baagiso – dużo. Nie występuje też liczba mnoga rzeczowników i zaimków.
W językach indoeuropejskich, semickich, ałtajskich i chińsko-tybetańskich system liczebnika jest oparty na układzie dziesiętnym. Rozpowszechnienie tej bazy wynika z faktu, że ludzie mają dziesięć palców u rąk.
Oceania − nazwa zbiorowa wysp Oceanu Spokojnego, które wraz z Australią tworzą odrębną część świata nazywaną Australią i Oceanią.Języki ałtajskie – grupa języków, tradycyjnie uznawanych za rodzinę językową, pochodząca od wspólnego prajęzyka. Obecnie często uważa się języki ałtajskie raczej za ligę językową – zespół języków, których podobieństwa wynikają ze wzajemnych interakcji. Grupa języków ałtajskich dzieli się trzy rodziny:
Wiele plemion w Afryce i Oceanii używa systemu opartego na liczebnikach o bazie 5. W niektórych językach Nowej Gwinei system jest oparty na bazie 4 lub 8. Prekolumbijska cywilizacja Majów używała systemu dwudziestkowego, a Sumerowie – sześćdziesiątkowego.
Liczebnik w języku polskim[ | edytuj kod]
W języku polskim wyróżnia się następujące rodzaje:
Majowie – grupa ludów indiańskich mówiących językami z rodziny maja, zamieszkujących południowo-wschodni Meksyk (półwysep Jukatan i stan Chiapas), Gwatemalę, Belize i zach. Honduras; w węższym znaczeniu nazwa „Majowie” odnosi się wyłącznie do grupy zamieszkującej półwysep Jukatan (tzw. Majowie jukatańscy).Część mowy – specyficzna dla danego języka, wyróżniona głównie na podstawie kryteriów składniowych i fleksyjnych klasa wyrazów (zobacz też klasyfikacja części mowy).
liczebniki główne (np. jeden, dwa, trzy),
liczebniki porządkowe (np. pierwszy, drugi, trzeci),
liczebniki zbiorowe (np. dwoje, troje, czworo, sto dwadzieścia troje),
liczebniki ułamkowe (np. jedna druga, trzy czwarte),
liczebniki nieokreślone (np. kilka, wiele, dużo, kilkaset),
liczebniki mnożne (np. potrójny),
liczebniki wielorakie (np. trojaki).
Liczebników zbiorowych używa się do określenia liczby, w przypadku:
Języki indoeuropejskie – jedna z największych i najwcześniej odkrytych rodzin języków. Zalicza się do niej kilkaset spokrewnionych ze sobą języków współczesnych, używanych od kilku tysięcy lat w Europie, Indiach (stąd przymiotnik indoeuropejski) i południowo-zachodniej Azji. W czasach nowożytnych języki indoeuropejskie rozprzestrzeniły się na wszystkie kontynenty, głównie za sprawą angielskiego, hiszpańskiego i portugalskiego. Obecnie jako językami ojczystymi posługuje się nimi ok. 3 miliardy osób na całym świecie (co stanowi ok. 45% ziemskiej populacji).Kazimierz Czesław Polański (ur. 6 kwietnia 1929 w Brzozdowcach, woj. lwowskie, zm. 7 lutego 2009 w Katowicach) – lingwista polski (językoznawca ogólny, slawista i anglista), współtwórca polskiej teorii językoznawczej oraz współautor i redaktor fundamentalnych prac językoznawczych, m.in. Encyklopedii językoznawstwa ogólnego, Słownika syntaktyczno-generatywnego czasowników polskich. Łącznie był autorem 150 publikacji naukowych, w tym 11 książek.
- płci mieszanej, np. dwudziestu pracowników (sami mężczyźni lub same kobiety) → dwadzieścioro pracowników (kobiety i mężczyźni);
- rzeczowników zakończonych w mianowniku, w liczbie pojedynczej na -ę, np. dwoje jagniąt (w mianowniku forma jagnię);
- gdy rzeczownik nie występuje w liczbie pojedynczej, np. troje skrzypiec (rzeczownik skrzypce nie występuje w liczbie pojedynczej); UWAGA! Nie stosować przy rzeczownikach niepoliczalnych!
- w tradycyjnych połączeniach, np. dwoje oczu (rzeczownik oko występuje w liczbie pojedynczej i nie kończy się w mianowniku na -ę, ale utarło się w języku polskim, że należy zastosować liczebnik zbiorowy).
Rzeczowniki odliczebnikowe (liczebnik abstrakcyjny) są to rzeczowniki powstałe na podstawie liczebnika np. jedynka, dwójka, trójka.
Sumerowie (sum. saĝ-ĝi6-ga, tłum. "czarnogłowi") – starożytny lud nieznanego pochodzenia, który pod koniec IV tysiąclecia p.n.e. stworzył wysoko rozwiniętą cywilizację w południowej Mezopotamii – Sumer. Posługiwali się językiem sumeryjskim i pismem klinowym. Na początku II tysiąclecia p.n.e. Sumerowie zostali podbici przez napływających Amorytów i wchłonięci przez nowo powstałe państwo – Babilonię. Z czasem ulegli semityzacji.Rzeczownik – samodzielna składniowo i semantycznie odmienna część mowy nazywająca rzeczy, obiekty, miejsca, osoby, organizmy, zjawiska, pojęcia abstrakcyjne. Rzeczownik w języku polskim pełni funkcję głownie podmiotu w zdaniu, może też pełnić funkcję dopełnienia, okolicznika, przydawki lub orzecznika. Może odmieniać się przez liczby i przypadki, występuje w rodzajach. Odmianę rzeczowników przez przypadki określa się mianem deklinacji. Istnieje także grupa rzeczownikow całkowicie nieodmiennych (np. atelier, kiwi, bikini, taxi, kakadu, kamikaze itp.). Rzeczownik tworzy związki składniowe i semantyczne z rzeczownikami (zaimkami rzeczownymi), przymiotnikami (zaimkami przymiotnymi), liczebnikami (zaimkami liczebnymi) i czasownikami lub (rzadko) przysłówkami (zaimkami przysłówkowymi).
liczebniki główne potęg tysiąca
Piotr Bąk: Gramatyka języka polskiego - zarys popularny. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977. ISBN 83-214-0923-7.
Alicja Nagórko: Zarys gramatyki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-15390-8.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Red. Kazimierz Polański. Wrocław: Ossolineum, 1999. ISBN 83-04-04445-5.
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Lista liczebników od 0 do 10 we wszystkich językach świata (ang.) – strona Marka Rosenfeldera
Odmiana i składnia liczebników głównych

Języki chińsko-tybetańskie (sino-tybetańskie) to jedna z hipotetycznych rodzin językowych, do której należą języki używane na terenie Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej. Językami tymi posługuje się ponad miliard ludzi.Afryka – drugi pod względem wielkości kontynent na Ziemi. Ma 30,37 mln km² powierzchni, czyli ponad 20,3% ogólnej powierzchni lądowej naszego globu. Przechodzi przez niego południk 0°, obydwa zwrotniki i równik.
Warto wiedzieć że... beta
Wydawnictwo Naukowe PWN SA – wydawnictwo z siedzibą w Warszawie, założone w 1951, w obecnej formie prawnej działające od 1997. Wydawnictwo Naukowe PWN SA stanowi jednostkę dominującą Grupy kapitałowej PWN, w skład której wchodzi kilkanaście przedsiębiorstw, głównie wydawnictw.
Mianownik (łac. nominativus) – przypadek, w którym rzeczownik występuje w roli podmiotu. W mianowniku występuje zazwyczaj forma słownikowa.
Wydawnictwo „Wiedza Powszechna” w Warszawie – wydawca słowników dwujęzycznych i podręczników do nauki języków obcych, słowników i poradników języka polskiego, podręczników do nauki języka polskiego dla cudzoziemców oraz popularnych rozmówek, a także leksykonów i książek popularnonaukowych z różnych dziedzin.
Zaimek – część mowy zastępująca rzeczownik (np. ja), przymiotnik (np. mój), przysłówek (np. tam) lub liczebnik (np. tyle) i pełniąca ich funkcje w zdaniu.
Dziesiętny system liczbowy (system dziesiątkowy, system decymalny (skrót dec), system arabski) – pozycyjny system liczbowy, w którym podstawą pozycji są kolejne wielokrotności liczby 10; do zapisu liczb potrzebne jest w nim 10 cyfr, którymi są 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Liczby zapisuje się jako ciąg cyfr, z których każda jest mnożnikiem kolejnej potęgi liczby stanowiącej podstawę systemu, niekiedy grupowanych po trzy (Okcydent) lub cztery (część Orientu). Część całkowitą i ułamkową oddziela separator dziesiętny.
Kontrola autorytatywna – w terminologii bibliotekoznawczej określenie procedur zapewniających utrzymanie w sposób konsekwentny haseł (nazw, ujednoliconych tytułów, tytułów serii i haseł przedmiotowych) w katalogach bibliotecznych przez zastosowanie wykazu autorytatywnego zwanego kartoteką wzorcową.
Nowa Gwinea (ang. New Guinea, indonez. Irian) – wyspa w zachodniej części Oceanu Spokojnego, w Melanezji. Druga, po Grenlandii, pod względem wielkości wyspa świata. Od zachodu przylega do niej Archipelag Malajski, od wschodu – Archipelag Bismarcka i Wyspy Salomona, a od południa – Australia oddzielona od niej Cieśniną Torresa. Wnętrze wyspy zajmują potężne, pokryte lodowcami, wznoszące się na blisko 5000 m n.p.m. Góry Śnieżne.