IX Letnie Igrzyska Olimpijskie (oficjalnie Igrzyska IX Olimpiady) odbyły się w 1928 roku w Amsterdamie, w Holandii.
Decyzja o przyznaniu organizacji letnich igrzysk w 1928 Amsterdamowi zapadła jeszcze przed igrzyskami w Paryżu. Ceremonia otwarcia, zawody lekkoatletyczne oraz rywalizacja w kolarstwie torowym odbywały się na nowo wybudowanym stadionie olimpijskim, który pomieścić mógł 40-tysięczną widownię (jego projektant Jan Wils otrzymał złoty medal w olimpijskim konkursie sztuki). Od tych igrzysk wprowadzono nowy element protokołu olimpijskiego – na czele maszerujących sportowców podczas ceremonii otwarcia szła ekipa Grecji, kolumnę zamykali reprezentanci gospodarzy. Po raz pierwszy do udziału w konkurencjach lekkoatletycznych dopuszczono kobiety. Decyzja o wprowadzeniu lekkoatletycznych dyscyplin kobiecych spotkała się z ostrą krytyką nie tylko środowisk sportowych, ale również m.in. ze strony Watykanu.
Adam Zdzisław Zamoyski (ur. 18 czerwca 1872 Podzamcze k. Maciejowic - zm. 1933) - prezes Sokolstwa Polskiego, Zjednoczenia Polskich Stowarzyszeń Rzeczpospolitej, członek Międzynarodowej Federacji Gimnastycznej, wiceprezes Ligii Obrony Powietrznej Państwa.Bernard Paweł Ormanowski (ur. 10 listopada 1907 w Lipinkach, zm. 7 grudnia 1984 w Bydgoszczy) - polski wioślarz, medalista olimpijski.
Po raz pierwszy od zakończenia I wojny światowej do udziału w olimpiadzie zaproszono reprezentację Niemiec.
Państwa uczestniczące[ | edytuj kod]
Na igrzyskach w Amsterdamie pojawiło się 3 debiutantów: Malta, Panama i Rodezja Południowa.
Dyscypliny pokazowe[ | edytuj kod]
kaatsen
korfball
lacrosse
W olimpiadzie udział wzięła liczna reprezentacja Polski. Wystartowało w sumie 66 polskich sportowców, w tym 5 kobiet. Polacy wzięli udział w 10 dyscyplinach sportu: boksie (4), jeździectwie (5), kolarstwie (4), lekkoatletyce (15), pięcioboju nowoczesnym (3), pływaniu (2), szermierce (6), wioślarstwie (14), zapasach (4) i żeglarstwie (2).
Kazimierz Szosland (ur. 21 lutego 1891 w Grzymaczewiu, zm. 20 kwietnia 1944) – major kawalerii Wojska Polskiego, srebrny medalista olimpijski w jeździectwie w konkurencji drużynowych skoków przez przeszkody.Adam Papée (ur. 21 lipca 1895 we Lwowie, zm. 6 marca 1990 w Bydgoszczy) – polski szermierz, dwukrotny medalista olimpijski. Syn Fryderyka.
Dzięki zabiegom oraz mecenatowi finansowemu Adama Zamoyskiego, prezesa Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, towarzystwo to wystawiło 20-osobową polską reprezentację gimnastyczną. Przygotowania do zawodów odbyły się w jego majątku w Kozłówce. Członkowie organizacji wzięli udział jedynie w tzw. Pokazie Narodów i nie uczestniczyli w medalowych dyscyplinach indywidualnych.
Amsterdam – największe miasto Holandii i jej stolica konstytucyjna. Wszystkie instytucje rządowe oraz przedstawicielstwa obcych państw znajdują się w Hadze.Józef Trenkwald (ur. 14 sierpnia 1897 w Wiedniu, zm. 19 listopada 1956 w Londynie) – major kawalerii Wojska Polskiego, medalista olimpijski w jeździectwie.
Medale zdobyte przez Polaków[ | edytuj kod]
Halina Konopacka – rzut dyskiem
Michał Woysym-Antoniewicz, Kazimierz Gzowski, Kazimierz Szosland – jeździectwo, konkurs skoków drużynowo
Michał Woysym-Antoniewicz, Karol Rómmel, Józef Trenkwald – jeździectwo, WKKW drużynowo
Tadeusz Friedrich, Kazimierz Laskowski, Aleksander Małecki, Adam Papée, Władysław Segda, Jerzy Zabielski – szermierka, szabla, drużynowo
Leon Birkholc, Franciszek Bronikowski, Edmund Jankowski, Bernard Ormanowski, Bolesław Drewek (sternik) – wioślarstwo, czwórka ze sternikiem
Statystyka medalowa[ | edytuj kod]
Grecja (gr. Ελλάδα Elláda, IPA: [e̞ˈlaða] lub Ελλάς Ellás, IPA: [e̞ˈlas]), Republika Grecka (Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía, IPA: [e̞ˌliniˈci ðimo̞kraˈtiˌa]) – kraj położony w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z czterema państwami: Albanią, Macedonią Północną i Bułgarią od północy oraz Turcją od wschodu. Ma dostęp do czterech mórz: Egejskiego i Kreteńskiego od wschodu, Jońskiego od zachodu oraz Śródziemnego od południa. Grecja ma dziesiątą pod względem długości linię brzegową na świecie, o długości 14880 km. Poza częścią kontynentalną, w skład Grecji wchodzi około 2500 wysp, w tym 165 zamieszkałych. Najważniejsze to Kreta, Dodekanez, Cyklady i Wyspy Jońskie. Najwyższym szczytem jest wysoki na 2918 m n.p.m. Mitikas w masywie Olimpu.
Władysław Hipolit Segda (ur. 25 maja 1895 w Przemyślu, zm. 1994 w Edynburgu) - polski szermierz, dwukrotny medalista olimpijski, pułkownik żandarmerii Wojska Polskiego.
- Praca zbiorowa: Kronika sportu. Warszawa: Chronik Verlag, 1993, s. 340. ISBN 83-900331-8-6.
- ↑ Praca zbiorowa: Stanica jednodniówka poświęcona prezesowi Związku Sokolstwa Polskiego, druhowi Adamowi Zamoyskiemu. Katowice: Księgarnia i drukarnia Katolicka S.A., 1929.
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Olympic countdown: Amsterdam 1928, uk.eurosport.yahoo.com [dostęp 2012-02-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-06] (ang.).
Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” – pionierska organizacja wychowania fizycznego i sportu w Polsce. Najstarsze polskie towarzystwo gimnastyczne, którego członkowie przyczynili się m.in. do popularyzacji gimnastyki w społeczeństwie polskim, powstania wielu klubów sportowych oraz Związku Harcerstwa Polskiego. Sokół działał aktywnie w okresie zaborów, po odzyskaniu niepodległości i w całym okresie międzywojennym XX w. Zdelegalizowany przez komunistów w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.Korfball na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1928 był sportem demonstracyjnym (pokazowym) na tych igrzyskach olimpijskich.
Warto wiedzieć że... beta
Rzut dyskiem – jedna z technicznych konkurencji lekkoatletycznych polegająca na wyrzuceniu siłą ramienia (jedną ręką) dysku, na jak największą odległość. Rzut odbywa się z koła o średnicy 2,5 m otoczonego siatką ochronną o wysokości 4 m i wylotem z przodu 6 m. Aby rzut był ważny dysk musi upaść w wycinku koła o kącie 40 stopni. Dysk ma wagę dwóch kilogramów dla mężczyzn i jednego kilograma dla kobiet.
Watykan, Państwo Watykańskie (wł. Città del Vaticano, Stato della Città del Vaticano, łac. Status Civitatis Vaticanæ) – miasto-państwo europejskie, enklawa w Rzymie. Najmniejsze państwo świata pod względem powierzchni.
Halina Konopacka (ur. 26 lutego 1900 w Rawie Mazowieckiej, zm. 28 stycznia 1989 w Daytona Beach) – polska lekkoatletka, pierwsza polska złota medalistka olimpijska.
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Franciszek Jan Bronikowski (ur. 25 lutego 1907 w Bydgoszczy, zm. 1 grudnia 1964 w Milanówku, gdzie został pochowany) – zdobywca pierwszego medalu (brąz) olimpijskiego w historii polskiego wioślarstwa czwórka ze sternikiem (Amsterdam 1928), działacz PZTW, sędzia międzynarodowy.
Lacrosse na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1928 był sportem demonstracyjnym (pokazowym) na tych LIO. Zawody odbywały się w dniach 5 - 7 sierpnia 1928, pomiędzy drużynami Kanady, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.
Kazimierz Laskowski herbu Korab, ps. „Kazik” (ur. 7 listopada 1899 w Troicku), zm. 20 października 1961 w Warszawie) – polski sportowiec. Zawodnik, instruktor, trener, sędzia oraz działacz społeczny i popularyzator sportu oraz wychowania fizycznego. Major Wojska Polskiego.
