Leksykografia (gr. leksikón „słownik” + gráphõ „piszę”), także: słownikarstwo – dział językoznawstwa zajmujący się teorią i praktyką tworzenia różnego rodzaju słowników. Jest ściśle związany z leksykologią. Zakres badawczy leksykografii obejmuje metodologię gromadzenia i opracowania materiałów słownikowych, typologię słowników oraz teorię słownika jako materiału językoznawczego i wytworu kulturalnego.
Sir James Augustus Henry Murray (ur. 7 lutego 1837 w Denholm, zm. 26 lipca 1915 w Oxfordzie) – szkocki leksykograf i filolog, główny redaktor Oxford English Dictionary (1979–1915).Jan Aleksander Ludwik Karłowicz herbu Ostoja (ur. 28 maja 1836 w Subortowiczach koło Merecza, zm. 14 czerwca 1903 w Warszawie) – polski etnograf, muzykolog, językoznawca, folklorysta, członek Akademii Umiejętności; ojciec Mieczysława.
Tradycje słownikarskie rozwinęły się u różnych narodów wraz z rozwojem piśmiennictwa, gdy istniała potrzeba definiowania znaczeń obcojęzycznych słów. Najstarszym sposobem wyjaśnienia sensu nieznanych wyrażeń były tzw. glosy w tekście lub pomiędzy segmentami ksiąg rękopiśmiennych. Później zaczęto tworzyć większe lub mniejsze zbiory słów (np. nazwy roślin leczniczych), tzw. glosariusze. Leksykografia wyodrębniła się jako samodzielna dyscyplina badawcza i teoretyczna w połowie XX wieku.
Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.Josef Jungmann (ur. 16 lipca 1773 w Hudlicach, zm. 14 listopada 1847 w Pradze) – czeski pisarz, językoznawca, leksykograf i tłumacz. Przedstawiciel czeskiego odrodzenia narodowego. Wydał w 1825 roku Historię literatury czeskiej (cz. Historie literatury české) oraz stworzył Słownik czesko-niemiecki, wydany w latach 1834-1839.
Tradycje leksykograficzne były obecne już u starożytnych Greków i Rzymian, ale do dzisiejszych czasów przetrwało niewiele ich dorobku. Osiągnięcia w leksykografii miały również orientalne ośrodki naukowe: chińskie i indyjskie, dokonania te nie miały jednak wpływu na rozwój słownikarstwa europejskiego. Nowoczesna leksykografia formująca się w epoce odrodzenia umotywowana była przede wszystkim wynalazkiem druku, koniecznością przekazania elicie europejskiej słownictwa języków klasycznych oraz ambicjami kształtujących się nowożytnych narodów. Słownikarstwo nowożytne zaczęło się od słowników dwu- i wielojęzycznych: już w 1477 został wydany w Wenecji pierwszy dwujęzyczny słownik języków nowożytnych: Vocabolista italiano-tedesco. W XVII w. pojawiły się słowniki jednojęzyczne definicyjne, pierwsze inicjatywy w tym zakresie należały do Włochów, którzy sporządzili opis normatywny języka włoskiego. Wielki rozwój leksykografii nastąpił w XIX i XX wiekach, pojawiły się wówczas słowniki etymologiczne, historyczne i frekwencyjne; upowszechniły się również słowniki rzeczowe (tematyczne).
Jan Mączyński, inne formy nazwiska: Macinius, Maczinsky, (ur. 1520 w Gzikowie, zm. ok. 1587 w Miłkowicach) – arianin polski, znany leksykograf.Słownik – zbiór słów lub wyrażeń ułożonych i opracowanych według określonej zasady. Struktura słownika dzieli się na artykuły hasłowe ułożone w porządku alfabetycznym, rzadziej tematycznym lub gniazdowym (w oparciu o wspólne gniazda etymologiczne).
Polscy leksykografowie[ | edytuj kod]
Z tym tematem związana jest kategoria: Polscy leksykografowie.
Glosariusz (gr. γλωσσα, wym. glōssa – język, niejasne słowo wymagające objaśnienia) – słownik trudniejszych, mniej popularnych wyrazów, zwykle umieszczany na końcu książki.Adam Antoni Kryński (ur. 19 maja 1844 w Łukowie, zm. 10 grudnia 1932) - językoznawca polski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Lwowskiego.
Podstrony: 1 [2] [3]
Warto wiedzieć że... beta
Samuel Johnson (ur. 7 września/18 września 1709, zm. 13 grudnia 1784) – pisarz i leksykograf angielski.
Paweł Beręsewicz (ur. 1970 w Warszawie) – pisarz, poeta, tłumacz, leksykograf. Pisze powieści, opowiadania i wiersze dla dzieci. Jest laureatem nagrody "Guliwera", konkursu literackiego Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, Nagrody Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego.
Stanisław Józef Leonard Szober (ur. 6 listopada 1879 w Warszawie, zm. 29 sierpnia 1938 w Warszawie) – polski językoznawca i pedagog. Od 1919 był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, w 1938 został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Autor "Słownika ortoepicznego" (1937), w późniejszych wydaniach (pod redakcją Witolda Doroszewskiego) pod nazwą "Słownik poprawnej polszczyzny" (1958).
Kazimierz Czesław Polański (ur. 6 kwietnia 1929 w Brzozdowcach, woj. lwowskie, zm. 7 lutego 2009 w Katowicach) – lingwista polski (językoznawca ogólny, slawista i anglista), współtwórca polskiej teorii językoznawczej oraz współautor i redaktor fundamentalnych prac językoznawczych, m.in. Encyklopedii językoznawstwa ogólnego, Słownika syntaktyczno-generatywnego czasowników polskich. Łącznie był autorem 150 publikacji naukowych, w tym 11 książek.
Stanisław Stachowski (ur. 21 października 1930 w miejscowości Jeziory k. Grodna) - polski slawista i turkolog, językoznawca, badacz leksyki, leksykograf.
Noah Webster (ur. 16 października 1758 w West Hartford w stanie Connecticut, zm. 28 maja 1843 w New Haven) – amerykański leksykograf, autor podręczników, reformator ortografii.
Językoznawstwo (lingwistyka) – dział nauk humanistycznych badających istotę, budowę i rozwój języka. Specjalista w zakresie językoznawstwa to językoznawca lub lingwista. Wyróżnia się lingwistykę teoretyczną i stosowaną.
