Leksykografia (gr. leksikón „słownik” + gráphõ „piszę”), także: słownikarstwo – dział językoznawstwa zajmujący się teorią i praktyką tworzenia różnego rodzaju słowników. Jest ściśle związany z leksykologią. Zakres badawczy leksykografii obejmuje metodologię gromadzenia i opracowania materiałów słownikowych, typologię słowników oraz teorię słownika jako materiału językoznawczego i wytworu kulturalnego.
Sir James Augustus Henry Murray (ur. 7 lutego 1837 w Denholm, zm. 26 lipca 1915 w Oxfordzie) – szkocki leksykograf i filolog, główny redaktor Oxford English Dictionary (1979–1915).Jan Aleksander Ludwik Karłowicz herbu Ostoja (ur. 28 maja 1836 w Subortowiczach koło Merecza, zm. 14 czerwca 1903 w Warszawie) – polski etnograf, muzykolog, językoznawca, folklorysta, członek Akademii Umiejętności; ojciec Mieczysława.
Tradycje słownikarskie rozwinęły się u różnych narodów wraz z rozwojem piśmiennictwa, gdy istniała potrzeba definiowania znaczeń obcojęzycznych słów. Najstarszym sposobem wyjaśnienia sensu nieznanych wyrażeń były tzw. glosy w tekście lub pomiędzy segmentami ksiąg rękopiśmiennych. Później zaczęto tworzyć większe lub mniejsze zbiory słów (np. nazwy roślin leczniczych), tzw. glosariusze. Leksykografia wyodrębniła się jako samodzielna dyscyplina badawcza i teoretyczna w połowie XX wieku.
Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.Josef Jungmann (ur. 16 lipca 1773 w Hudlicach, zm. 14 listopada 1847 w Pradze) – czeski pisarz, językoznawca, leksykograf i tłumacz. Przedstawiciel czeskiego odrodzenia narodowego. Wydał w 1825 roku Historię literatury czeskiej (cz. Historie literatury české) oraz stworzył Słownik czesko-niemiecki, wydany w latach 1834-1839.
Tradycje leksykograficzne były obecne już u starożytnych Greków i Rzymian, ale do dzisiejszych czasów przetrwało niewiele ich dorobku. Osiągnięcia w leksykografii miały również orientalne ośrodki naukowe: chińskie i indyjskie, dokonania te nie miały jednak wpływu na rozwój słownikarstwa europejskiego. Nowoczesna leksykografia formująca się w epoce odrodzenia umotywowana była przede wszystkim wynalazkiem druku, koniecznością przekazania elicie europejskiej słownictwa języków klasycznych oraz ambicjami kształtujących się nowożytnych narodów. Słownikarstwo nowożytne zaczęło się od słowników dwu- i wielojęzycznych: już w 1477 został wydany w Wenecji pierwszy dwujęzyczny słownik języków nowożytnych: Vocabolista italiano-tedesco. W XVII w. pojawiły się słowniki jednojęzyczne definicyjne, pierwsze inicjatywy w tym zakresie należały do Włochów, którzy sporządzili opis normatywny języka włoskiego. Wielki rozwój leksykografii nastąpił w XIX i XX wiekach, pojawiły się wówczas słowniki etymologiczne, historyczne i frekwencyjne; upowszechniły się również słowniki rzeczowe (tematyczne).
Jan Mączyński, inne formy nazwiska: Macinius, Maczinsky, (ur. 1520 w Gzikowie, zm. ok. 1587 w Miłkowicach) – arianin polski, znany leksykograf.Słownik – zbiór słów lub wyrażeń ułożonych i opracowanych według określonej zasady. Struktura słownika dzieli się na artykuły hasłowe ułożone w porządku alfabetycznym, rzadziej tematycznym lub gniazdowym (w oparciu o wspólne gniazda etymologiczne).
Polscy leksykografowie[ | edytuj kod]
Z tym tematem związana jest kategoria: Polscy leksykografowie.
Mirosław Bańko
Mieczysław Basaj
Paweł Beręsewicz
Andrzej Bogusławski
Wiesław Boryś
Aleksander Brückner
Witold Doroszewski
Jacek Fisiak
Tadeusz Grzebieniowski
Jan Aleksander Karłowicz
Grzegorz Knapski
Władysław Kopaliński
Adam Kryński
Samuel Linde
Andrzej Markowski
Jan Mączyński
Piotr Müldner-Nieckowski
Teresa Zofia Orłoś
Tadeusz Piotrowski
Zygmunt Saloni
Janusz Siatkowski
Stanisław Stachowski
Jan Stanisławski
Stanisław Szober
Piotr Żmigrodzki
Glosariusz (gr. γλωσσα, wym. glōssa – język, niejasne słowo wymagające objaśnienia) – słownik trudniejszych, mniej popularnych wyrazów, zwykle umieszczany na końcu książki.Adam Antoni Kryński (ur. 19 maja 1844 w Łukowie, zm. 10 grudnia 1932) - językoznawca polski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i Lwowskiego.
Podstrony: 1 [2] [3]
Warto wiedzieć że... beta
Samuel Johnson (ur. 7 września/18 września 1709, zm. 13 grudnia 1784) – pisarz i leksykograf angielski.
Paweł Beręsewicz (ur. 1970 w Warszawie) – pisarz, poeta, tłumacz, leksykograf. Pisze powieści, opowiadania i wiersze dla dzieci. Jest laureatem nagrody "Guliwera", konkursu literackiego Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, Nagrody Literackiej im. Kornela Makuszyńskiego.
Stanisław Józef Leonard Szober (ur. 6 listopada 1879 w Warszawie, zm. 29 sierpnia 1938 w Warszawie) – polski językoznawca i pedagog. Od 1919 był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, w 1938 został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Autor "Słownika ortoepicznego" (1937), w późniejszych wydaniach (pod redakcją Witolda Doroszewskiego) pod nazwą "Słownik poprawnej polszczyzny" (1958).
Kazimierz Czesław Polański (ur. 6 kwietnia 1929 w Brzozdowcach, woj. lwowskie, zm. 7 lutego 2009 w Katowicach) – lingwista polski (językoznawca ogólny, slawista i anglista), współtwórca polskiej teorii językoznawczej oraz współautor i redaktor fundamentalnych prac językoznawczych, m.in. Encyklopedii językoznawstwa ogólnego, Słownika syntaktyczno-generatywnego czasowników polskich. Łącznie był autorem 150 publikacji naukowych, w tym 11 książek.
Stanisław Stachowski (ur. 21 października 1930 w miejscowości Jeziory k. Grodna) - polski slawista i turkolog, językoznawca, badacz leksyki, leksykograf.
Noah Webster (ur. 16 października 1758 w West Hartford w stanie Connecticut, zm. 28 maja 1843 w New Haven) – amerykański leksykograf, autor podręczników, reformator ortografii.
Językoznawstwo (lingwistyka) – dział nauk humanistycznych badających istotę, budowę i rozwój języka. Specjalista w zakresie językoznawstwa to językoznawca lub lingwista. Wyróżnia się lingwistykę teoretyczną i stosowaną.