Laponia
Język rosyjski (ros. русский язык, russkij jazyk; dawniej też: język wielkoruski) – język należący do grupy języków wschodniosłowiańskich, posługuje się nim jako pierwszym językiem około 145 mln ludzi, ogółem (według różnych źródeł) 250-300 mln. Jest językiem urzędowym w Rosji, Kirgistanie i na Białorusi, natomiast w Kazachstanie jest językiem oficjalnym oraz jest jednym z pięciu języków oficjalnych a jednocześnie jednym z sześciu języków konferencyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Posługuje się pismem zwanym grażdanką, graficzną odmianą cyrylicy powstałą na skutek jej upraszczania.Inari (skolt Aanar, północnolapoński Anár, szw. Enare) jest największą miejscowością w gminie o tej samej nazwie położonej w Laponii na północy Finlandii, około 320 km na północ od koła podbiegunowego.
Lista światowego dziedzictwa (ang. World Heritage List; fr. Liste du patrimoine mondial) – lista obiektów objętych szczególną ochroną międzynarodowej organizacji UNESCO, filii ONZ, ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą dla ludzkości. Lista obejmuje (w czerwcu 2013) 981 obiektów w 160 krajach, w tym 759 obiektów dziedzictwa kulturowego (K), 193 przyrodniczego (P) i 29 mieszanych (K, P). O wpisaniu danego obiektu na listę decyduje Komitet Światowego Dziedzictwa w trakcie corocznej sesji, począwszy od 1977 r. Nominacje zgłaszane są przez poszczególne kraje. Jeżeli wniosek o wpisanie danego miejsca na listę nie zostanie uwzględniony, może być złożony ponownie.
Laponia (fiń. Lappi; szw. i norw. Sameland; Lappland; ros. Лапландия, Łapłandija; pn. sami Sápmi) – region kulturowy i geograficzny w północnej Europie, obejmujący swoim zasięgiem północne części Półwyspu Kolskiego i Półwyspu Skandynawskiego. Leży na terenie 4 państw: Rosji oraz trzech państw nordyckich: Finlandii, Szwecji i Norwegii. Zajmuje obszar ok. 380 tys. km². Rdzenną ludnością całego regionu są Saamowie, których populację szacuje się na około 60-90 tys. osób. Obecnie stanowią oni mniejszość wśród mieszkańców Laponii.
Laponia jest największą i jedną z ostatnich krain, gdzie jeszcze jest praktykowany spęd wielkich stad zwierząt.
Głównymi ośrodkami miejskimi Laponii są Murmańsk w Rosji, Kiruna w Szwecji, Kautokeino w Norwegii oraz Inari i Rovaniemi w Finlandii.
W 1986 roku przyjęty został projekt lapońskiej flagi i hymnu; w praktyce symbole te nie odnoszą się do całej krainy, ale do jej rdzennych mieszkańców – Saamów.
Od 1996 roku kraina Laponii znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Laponia jest uważana za siedzibę św. Mikołaja.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Lapland. W: Encyclopædia Britannica [on-line]. [dostęp 2016-02-14].
- Valeria Camaschella, Davide Bernardini, Sandra Luzzani: 70 cudów natury. Olesiejuk, 2009, s. 12. ISBN 978-7512-762-1.
- Polski Komitet ds. UNESCO: Szwecja. [dostęp 2012-06-13].
- The Sophie Butler report: Father Christmas in Lapland (ang.). Telegraph.co.uk, 2000-10-30.
- Tim Clarke: Crowds line streets to welcome Father Christmas (ang.). Worcester Standard. [dostęp 2016-02-14].