Lakszmi

Bogini Lakszmi

Figurka Lakszmi, British Museum

Lakszmi, Ganeśa i Saraswati

Lakszmi – w hinduizmie bogini szczęścia, bogactwa i piękna; żona Wisznu, matka Kamy. Uosabia wszelkie powodzenie – także materialne.

Ikonografia[ | edytuj kod]

Lakszmi przedstawiana jest zwykle jako piękna, młoda kobieta o czterech rękach, stojąca na lotosie.

Rukmini (Rukminidewi) to w hinduizmie (a szczególnie w krysznaizmie) najważniejsza żona boga Kryszny i królowa jego stolicy Dwaraki. Uznawana za awatarę bogini szczęścia Lakszmi. Jest boską Energią Twórczą Kryszny (śakti).Zboże – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie sępoleńskim, w gminie Sępólno Krajeńskie. Zboże po raz pierwszy występuje w dokumentach od 1453 roku. Kiedyś była to wieś szlachecka pozostająca do połowy osiemnastego wieku we władaniu rodu Ostrorogów, a później Potulickich. W roku 1766 zamieszkiwało ją 149 osób (148 ewangelików i 1 katolik).

Formy kultowe[ | edytuj kod]

Epitety[ | edytuj kod]

Hinduistyczna literatura w następującymi epitetami określa boginię Lakszmi:

Dhrti (Cierpliwa),

Hri (Skromna),

Kśanti (Wybaczająca),

Lajja (Nieśmiała),

Medha (Utalentowana),

Puszti (Rosnąca),

Rati (Kochająca).

Asztalakszmi[ | edytuj kod]

Asztalakszmi (dewanagari अष्टलक्ष्मी, trl. Aṣṭalakṣmī, Osiem Lakszmi) – to grupa ośmiu wcieleń Lakszmi. Są nimi następujące boginie:

Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców. WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.

Rodzina i postacie powiązane[ | edytuj kod]

Najpopularniejszy mit opisujący narodziny Lakszmi przedstawiono w Ramajanie – miała się wyłonić jako jeden z cudownych darów podczas ubijania oceanu (amrytamanthana) i olśniła wszystkich bogów swoją urodą.

Lakszmi jest wskazywana jako partnerka boga Wisznu. Jako śakti Wisznu towarzyszy wszystkim jego wcieleniom, np.:

jako Sita towarzysząca na ziemi Ramie

jako Radha lub Rukmini towarzysząca na ziemi Krysznie.

Recepcja w literaturze religijnej[ | edytuj kod]

Wedy[ | edytuj kod]

We wczesnej mitologii wedyjskiej występuje jako Śri – bogini piękna i pomyślności, w szczególności w związku z władzą królewską.

Rama (dewanagari राम, tamilski இராமர்), Ramaćandra – w hinduizmie jedno z wcieleń boga Wisznu. Rama bywa postrzegany jako Bóg Najwyższy .Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.

Brahmany[ | edytuj kod]

W brahmanach uznaje się ją także za boginię obdarzającą płodnością i do dzisiaj jest wiązana z patronką zbóż.

Kult[ | edytuj kod]

Święta[ | edytuj kod]

Jedno z najważniejszych świąt hinduizmu, podczas którego oddaje się cześć Lakszmi to Diwali (święto świateł, dosł. „rząd lamp”) – obecnie wiązane z powrotem Ramy i Sity z Lanki, zwycięstwa dobra nad złem. W tym dniu członkowie rodziny obdarowują się prezentami. Jest to jedyny dzień, kiedy nie tylko można, ale nawet trzeba uprawiać hazard. Wypada mniej więcej na przełomie października i listopada (datę wylicza się według dni księżycowych – tithi).

Inne ważne, ogólnoindyjskie święto, to Lakszmipudźa (dosł. „cześć Laszkmi”), obchodzone na przełomie września i października. Jest to dzień zakończenia roku finansowego, wtedy właśnie w domach kupieckich zakłada się i święci nowe księgi handlowe.

Przypisy[ | edytuj kod]

Przeżytki matriarchatu w okresach późniejszych / Purany. W: Zygmunt Krzak: Od matriarchatu do patriarchatu. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2007, s. 335. ISBN 978-83-7436-136-1.

Ramajana (skr. रामायण , trl. rāmāyana, Dzieje Ramy) – epos sanskrycki, który kształtował się na przestrzeni II wiek p.n.e. - II wiek n.e. Składa się z ok. 24 tysięcy strof (dwuwierszy), pogrupowanych w 7 ksiąg (kanda). Autorstwo Ramajany przypisuje się legendarnemu wieszczowi, Walmikiemu (lecz Ramajana powstała dzięki wysiłkowi wielu kompilatorów). Większość strof napisano w metrum anusztubh (tzw. śloka).Dewanagari (देवनागरी, z sanskr. Devanāgarī; deva "bóg" + nagari) – pismo alfabetyczno-sylabiczne, używane w północnych, zachodnich i środkowych Indiach do zapisu kilkunastu języków z grupy języków indoaryjskich, m.in. sanskrytu, hindi, marathi, nepali.

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

[1] Przeżytki matriarchatu w okresach późniejszych / Purany. W: Zygmunt Krzak: Od matriarchatu do patriarchatu. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2007, s. 335. ISBN 978-83-7436-136-1.