Kwas kromoglikanowy
Komórki tuczne (mastocyty) – komórki tkanki łącznej oraz błon śluzowych, mające okrągły lub owalny kształt, powstające z prekursorów szpikowych (prawdopodobnie tych samych, co bazofile), do miejsca ostatecznego osiedlenia docierają wraz z krwią. Najczęściej można spotkać je w okolicy niewielkich naczyń krwionośnych w narządach stykających się ze środowiskiem zewnętrznym. Jądro komórkowe jest niewielkie, chromatyna skondensowana, aparat Golgiego jest dobrze rozbudowany, pozostałe organella są słabo rozwinięte. W cytoplazmie znajdują się liczne, ciemne, zasadochłonne ziarna, mające właściwość metachromazji. Błona komórkowa tworzy liczne mikrokosmki. Ziarnistości mastocytów są bogate w histaminę i heparynę. Ponadto pobudzone wydzielają prostaglandyny i cytokiny (np. interleukinę 4 i TNF-α). Zawierają również proteazy (np. tryptazę lub chymazę). Na ich powierzchni znajduje się receptor FcεRI wiążący przeciwciała IgE. Mastocyty zostały odkryte i opisane po raz pierwszy przez Paula Ehrlicha w 1876 roku.Przeciwciała, immunoglobuliny – rodzaj białek wydzielanych przez komórki plazmatyczne (czyli pobudzone limfocyty B) w przebiegu odpowiedzi odpornościowej typu humoralnego. Charakteryzują się one zdolnością do swoistego rozpoznawania antygenów.
Mocz (łac. urina) - uryna, płyn wytwarzany w nerkach i wydalany z organizmu, zawierający produkty przemiany materii bezużyteczne lub szkodliwe dla ustroju.
Kwas kromoglikanowy (także kromoglikan, w postaci soli sodu – kromoglikan dwusodowy) – wprowadzony do użytku w 1965 roku lek z grupy kromonów o działaniu zapobiegawczym przeciwalergicznym.
Mechanizm działania[ | edytuj kod]
Hamuje wyzwalanie histaminy oraz innych mediatorów zapalnych (leukotrienów) uwalnianych podczas degranulacji mastocytów w wyniku reakcji antygen-przeciwciało. U podłoża tego działania leży blokada kanałów wapniowych, przez które wnikają jony Ca do wnętrza mastocytu, doprowadzając do inicjacji kaskady biochemicznej, wywołującej uwolnienie histaminy i innych mediatorów anafilaksji. Dodatkowo kromoglikan uszczelnia drobne naczynia krwionośne oraz hamuje chemotaksję neutrofili.
Farmakokinetyka i farmakodynamika[ | edytuj kod]
Podawany wyłącznie miejscowo na błony śluzowe oskrzeli, nosa, do worka spojówkowego oraz doustnie. Wydalany w formie niezmienionej z moczem i żółcią. Okres półtrwania wynosi 1,5 godziny.
Zastosowanie[ | edytuj kod]
Lek ze względu na specyfikę działania musi być podawany przed zetknięciem z alergenem. W przypadku wystąpienia reakcji uczuleniowej, podanie leku jest nieskuteczne. Stosowany w alergiach dróg oddechowych, astmie (nie przerywa napadu astmy, może być stosowany tylko zapobiegawczo), alergicznym zapaleniu spojówek, alergiach pokarmowych (jako lek wspomagający leczenie podstawowe). Nie stosuje się w chorobach skóry (brak skuteczności).
Sposób podawania[ | edytuj kod]
Miejscowo – na błony śluzowe nosa, do worka spojówkowego, do drzewa oskrzelowego, do przewodu pokarmowego.
Działania niepożądane[ | edytuj kod]
Lek nie wykazuje ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Miejscowo mogą wystąpić ograniczone podrażnienia błon śluzowych, możliwy kaszel przy podawaniu.
Preparaty[ | edytuj kod]
Inne nazwy handlowe: Cromosol, Intal, Cromogen, Cropoz, Opticrom.
Zapoznaj się również z: nedokromil.
Bibliografia[ | edytuj kod]
Farmakologia – Podstawy farmakoterapii, podręcznik dla studentów i lekarzy pod red. Wojciecha Kostowskiego, wyd. II poprawione, PZWL, W-wa 2001