Kwas fluoroantymonowy
Kwas siarkowy (nazwa Stocka: kwas siarkowy(VI)), H2SO4 – nieorganiczny związek chemiczny, jeden z najmocniejszych kwasów – wszystkie układy o mocy większej od kwasu siarkowego 100% nazywa się superkwasami. Bywa zwany krwią przemysłu chemicznego, ze względu na to, że używa się go w bardzo wielu kluczowych syntezach. Sole kwasu siarkowego to siarczany.Alkany (łańcuchowe węglowodory nasycone, parafiny od łac. parum affinis – mało reaktywne) – organiczne związki chemiczne zbudowane wyłącznie z atomów węgla i wodoru, przy czym atomy węgla połączone są ze sobą wyłącznie wiązaniami pojedynczymi.
Funkcja kwasowości Hammetta – miara kwasowości używana w odniesieniu do bardzo stężonych kwasów, zasad, bądź tzw. superkwasów i superzasad. W przypadku takich substancji tracą sens zależności przybliżone, takie jak równanie Hendersona-Hasselbalcha, nie da się również wyrazić odczynu takich substancji za pomocą skali pH czy też pOH, gdyż tracą one sens fizyczny. Toteż funkcja kwasowości Hammetta stanowi uogólnienie tychże skali.
Kwas fluoroantymonowy, [H
2F]+
[SbF
6]−
(lub w uproszczeniu HSbF
6) – nazwa stosowana dla mieszaniny fluorowodoru (HF) i pentafluorku antymonu (SbF
5) w różnych stosunkach. Uważany jest za najsilniejszy superkwas. Reakcja jego tworzenia przebiega następująco:
5 + 2HF ⇄ SbF−
6 + H
2F+
W układzie tym fluorowodór jest jonizowany przez pentafluorek antymonu z wytworzeniem bardzo trwałego anionu SbF−
6, który jest bardzo słabym nukleofilem i zasadą. Część kationową stanowi tzw. wolny proton, H+
, który w rzeczywistości przyłącza się do innej cząsteczki HF dając kation H
2F+
. Kwas fluoroantymonowy (H0 = −28) jest ok. 10 razy mocniejszy od stężonego kwasu siarkowego (H0 = −12) i jest zdolny do protonowania bardzo słabych zasad, w tym ksenonu i alkanów, np.:
6 → RH+
2 + SbF−
6 → R+
+ H
2
Dobrze przewodzi prąd elektryczny ze względu na labilność protonu w kationie H
2F+
i jego szybką migrację zgodną z mechanizmem Grotthussa.
Kwas fluoroantymonowy przechowuje się w pojemnikach wykonanych z teflonu.
Uwagi[ | edytuj kod]
- Przy większych stężeniach SbF
5 powstają dimery Sb
2F−
11, trimery Sb
3F−
16 itd. - Przy większych stężeniach HF powstają kationy H
3F+
2.
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Hydrogen Fluoride–Antimony Pentafluoride (Fluoroantimonic Acid), [w:] George A. Olah i inni, Superacid chemistry, wyd. 2, Wiley, 2009, s. 56-59, DOI: 10.1002/9780470421604, ISBN 978-0-470-42160-4 (ang.).
- George A. Olah , Crossing Conventional Boundaries in Half a Century of Research, „Journal of Organic Chemistry”, 70 (7), 2005, s. 2413–2429, DOI: 10.1021/jo040285o .
- Getting the Jump on Superacids, Pittsburgh Supercomputing Center (PSC), 25 października 2000 [zarchiwizowane z adresu 2018-07-12] (ang.).