Księstwo Moskiewskie - 1213-1248
Język rosyjski (ros. русский язык, russkij jazyk; dawniej też: język wielkoruski) – język należący do grupy języków wschodniosłowiańskich, posługuje się nim jako pierwszym językiem około 145 mln ludzi, ogółem (według różnych źródeł) 250-300 mln. Jest językiem urzędowym w Rosji, Kirgistanie i na Białorusi, natomiast w Kazachstanie jest językiem oficjalnym oraz jest jednym z pięciu języków oficjalnych a jednocześnie jednym z sześciu języków konferencyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Posługuje się pismem zwanym grażdanką, graficzną odmianą cyrylicy powstałą na skutek jej upraszczania.Wołga (ros. Волга, mar. Jul, tat. Idel, łac. Rha) – wielka rzeka w Rosji przeduralskiej. Długość – 3531 km, powierzchnia zlewni – 1380 tys. km², średni roczny przepływ u ujścia 8060 m³/s (254,35 km³ rocznie). Największa i najdłuższa rzeka Europy i Rosji przeduralskiej, największa i najdłuższa na świecie rzeka uchodząca do jeziora. Płynie wyłącznie przez Rosję, tylko skrajne wschodnie ramię delty – Kigacz wyznacza granicę z Kazachstanem. W wyniku prowadzonej w czasach radzieckich budowy licznych zbiorników retencyjnych i regulacji koryta, bieg Wołgi został skrócony o ponad 160 km.
Kreml moskiewski (ros. Московский Кремль) − gród warowny na wzgórzu, na lewym brzegu rzeki Moskwy. Jego ogólna powierzchnia wynosi 28 hektarów. Jest to warownia z zabudowaniami książęcymi, cerkwiami i budynkami administracyjnymi.
Księstwo Moskiewskie (ros. Княжество Московское) – ruskie księstwo udzielne istniejące w latach 1213–1248 ze stolicą w Moskwie, położone nad rzeką Moskwą, prawym dopływem Wołgi, wydzielone i pozostające w stosunku lennym do Wielkiego Księstwa Włodzimierskiego. W 1263 roku z woli Aleksandra Newskiego księstwo zostało ponownie wydzielone i podniesione do rangi wielkiego księstwa. Przez cały czas istnienia księstwa władzę w nim sprawowali książęta z dynastii Rurykowiczów wywodzący się linii bezpośredniej od Ruryka.
Historia[]
Pierwszym księciem moskiewskim został w 1213 roku Włodzimierz Wsiewołodowic, syn Wsiewołoda Wielkie Gniazdo, który odebrał gród moskiewski swemu bratu, wielkiemu księciu włodzimierskiemu Jerzemu II. W 1238 roku na tronie moskiewskim zasiadł syn wielkiego księcia Jerzego II – Włodzimierz Juriewicz.
Stolicą księstwa od początku jego istnienia było miasto Moskwa po raz pierwszy wzmiankowane w 1147 roku, kiedy to Jerzy I Dołgoruki założył na Wzgórzu Borowieckim kreml moskiewski. W 1156 roku miasto zostało otoczone murami obronnymi. Moskwa odznaczała się dogodnym położeniem geograficznym, z dala od Złotej Ordy, z której strony można się było spodziewać najazdów i umiejscowieniem na wewnątrzruskich szlakach handlowych, które dostarczały książętom moskiewskim poważnych środków finansowych. Dzięki długim okresom pokoju szybko wzrastała liczba ludności księstwa.
Przypuszczalnie po śmierci Włodzimierza Juriewicza Księstwo Moskiewskie zostało z powrotem wcielone bezpośrednio do Wielkiego Księstwa Włodzimierskiego. Jednak już kilka lat później na tronie moskiewskim zasiadł kuzyn Włodzimierza Michał Chrobry, który sprawował rządy w Moskwie w latach 1246/1247-1248. Michał był synem wielkiego księcia włodzimierskiego i kijowskiego Jarosława II Wsiewołodowica oraz młodszym bratem Aleksandra Newskiego. W 1248 roku po obaleniu swojego stryja, Światosława Wsiewołodowica, Michał został wielkim księciem włodzimierskim. Krótko potem zginął w bitwie z Litwinami. Po śmierci Michała na tronie moskiewskim zasiadł jego syn Borys, który doprowadził do ponownego włączenia Księstwa Moskiewskiego w skład Wilekiego Księstwa Włodzimierskiego w latach 1248–1263. W 1263 roku Księstwo Moskiewskie zostało ponownie wydzielone z woli Aleksandra Newskiego dla jego najmłodszego syna Daniela.
Władcy księstwa moskiewskiego[]
Zobacz też[]
Przypisy
- L. Bazylow, Historia Rosji, wyd. 2, Wrocław-Warszawa 1975, s. 58.
- L. Gumilow, Śladami cywilizacji Wielkiego Stepu, Warszawa 1973, s. 273; J. Łoszczyc, Dymitr Doński, Warszawa 1987, s. 113.