Ksenofanes
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]
Teologia (gr. θεος, theos, „Bóg”, + λογος, logos, „nauka”) – dyscyplina wiedzy posługująca się metodami filozoficznymi w wyjaśnianiu świata w jego relacji do Boga. Klasycznie uznawana za dziedzinę naukową, także w Polsce znajduje się na liście dziedzin naukowych, ustalonej przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów. Stanowi metodyczne studium prawd religijnych objawionych przez Boga, w myśl maksymy (łac.) fides quaerens intellectum – wiara szukająca zrozumienia. Współcześnie zasadność uznawania pytań o Boga za naukowe jest kwestionowana. Według części autorów teologia nie spełnia współczesnych wymagań stawianych nauce, chociażby poprzez brak weryfikowalności stawianych przez nią hipotez oraz oparcie na dogmatach jako punkcie wyjściowym swoich rozważań zamiast na metodzie naukowej, czy paradygmatach naukowych. Polemikę z tymi zarzutami przedstawił m.in. papież Benedykt XVI w Wykładzie ratyzbońskim.Klemens Aleksandryjski, właśc. Titus Flavius Clemens (ur. prawdopodobnie 150 w Aleksandrii, zm. ok. 212 w Azji Mniejszej) – piszący po grecku teolog wczesnochrześcijański, Ojciec Kościoła opiewany przez Leona VI, poeta; zaliczany w poczet świętych katolickich oraz prawosławnych.
Ksenofanes z Kolofonu (gr. Ξενοφάνης Ksenophanes; ur. ok. 570, zm. ok. 470 p.n.e.) – starożytny grecki filozof okresu przedsokratejskiego, wędrowny rapsod.
Życie i pisma[ | edytuj kod]
Niewiele wiadomo o życiu Ksenofanesa. Urodził się w Kolofonie, mieście w Jonii ok. 570 p.n.e. Z zachowanych fragmentów jego pism wiemy, że kiedy miał 25 lat, musiał opuścić rodzinne miasto. Można przypuszczać, że stało się to w 545 p.n.e. w wyniku zdobycia Kolofonu przez Arpagosa w imieniu króla Persów Cyrusa. Jak wielu Jonów i jońskich filozofów, udał się wraz z rodziną na emigrację do Italii i na Sycylię. Wędrując po Italii i Sycylii, śpiewał własne utwory poetyckie. Osiadł ostatecznie w Elei, gdzie zetknął się ze swoim uczniem, Parmenidesem. Umarł w bardzo podeszłym wieku.
Napisał wiele utworów, z których największe znaczenie miały poematy satyryczne Sylloi i Elegie. Myśl filozoficzną zawierał prawdopodobnie poemat filozoficzny O naturze – przypuszcza się, że to z tego poematu pochodzą dochowane do dziś fragmenty pism Ksenofanesa.
Ksenofanes a eleaci[ | edytuj kod]
Panowało dawniej przekonanie, że Ksenofanes jest założycielem szkoły eleatów. Pogląd taki wyraził Klemens z Aleksandrii, prawdopodobnie w oparciu o przypisywane Arystotelesowi pismo O Melissosie, Ksenofanesie i Gorgiaszu. Współcześnie, w oparciu o dokładniejszą analizę źródeł, odrzuca się ten pogląd. Świadczy o tym m.in. odmienność myśli: Ksenofanes podejmuje tematykę teologiczną, eleaci ontologiczną. Dialektyka Ksenofanesa ma inny charakter niż dialektyka eleatów, gdyż dialektyka eleatów opierała się na ściśle określonej zasadzie (niezmienności Bytu), podczas gdy dialektyka Ksenofanesa nie ma jakiejś głównej, wiążącej zasady. Także same kontakty Ksenofanesa z eleatami są mało prawdopodobne – w tradycji nie ma dokładnych przekazów o jego trwałych związkach z Eleą. W jednym z zachowanych fragmentów Ksenofanes pisze, że w wieku 92 lat jest włóczęgą – a jest mało prawdopodobne, by założył szkołę w Elei w wieku późniejszym. Wreszcie dawne przekonanie, że Ksenofanes był założycielem szkoły w Elei czerpie źródło z niejasnego przekazu zawartego w Sofiście (242 c-d) Platona – we fragmencie tym Platon pisze: „A nasza grupa, Eleatów, od czasów Ksenofanesa i jeszcze dawniej mówi, że jednym jest to, tak zwane wszystko, co istnieje”. Platon prawdopodobnie w tym fragmencie nie wypowiada się jako historyk myśli, ale jako filozof, przeciwstawiając tych którzy sprowadzają wszystko do jedności, i tych którzy dopatrują się wielości w Bycie. Ponadto jedność Bytu u Ksenofanesa ma całkiem inne znaczenie niż w filozofii eleatów.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]