Krystyna Jolanta Janda (ur. 18 grudnia 1952 w Starachowicach) – polska aktorka filmowa i teatralna, reżyserka, prozaiczka i felietonistka, piosenkarka; dyrektor artystyczny Teatru Polonia w Warszawie.
Człowiek z żelaza – polski dramat filmowy z roku 1981 w reżyserii Andrzeja Wajdy, na podstawie scenariusza Aleksandra Ścibora-Rylskiego. Jest on kontynuacją wątków z filmu Człowiek z marmuru tego samego reżysera. Akcja dzieła Wajdy toczy się w roku 1980 podczas wydarzeń sierpniowych, a jego bohaterem jest dziennikarz Winkel, który dostaje zadanie zrobienia reportażu kompromitującego robotnika i aktywnego działacza komitetu strajkowego, Macieja Tomczyka. Podczas swej pracy Winkel dowiaduje się o przeszłości Tomczyka oraz o jego ojcu, Mateuszu Birkucie (bohaterze Człowieka z marmuru).Och-teatr - prywatny teatr dramatyczny w Warszawie założony w 2010 roku przez Fundację Krystyny Jandy na rzecz Kultury. Siedziba teatru mieści się przy ul. Grójeckiej 65 w dawnym budynku kina Ochota.
Życiorys[]
Krystyna Janda jest absolwentką Państwowego Liceum Plastycznego. W 1975 ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie.
Janda debiutowała już w czasie studiów rolą Maszy Kułyginy w dramacie Trzy siostry Antona Czechowa w reżyserii Aleksandra Bardiniego w Teatrze Telewizji w 1974; w tym samym roku zagrała rolę Manekina 34 w ulicznej grotesce scenicznej Bal manekinów Brunona Jasieńskiego w reżyserii Janusza Warmińskiego. W 1976 zagrała rolę Doriana Graya w Portrecie Doriana Graya Oscara Wilde’a w adaptacji Johna Osborne’a i reżyserii Andrzeja Łapickiego w Teatrze Małym w Warszawie. W latach 1976–1987 była aktorką Teatru Ateneum w Warszawie.
Poradnik Domowy – miesięcznik poradnikowy, wydawany od października 1990 przez wydawnictwo Prószyński i S-ka, a w 2002 roku prawa do jego wydawania zakupił koncern mediowy Agora SA.Milanówek – miasto i gmina w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, leżące na południowy zachód od Warszawy i wchodzące w skład aglomeracji warszawskiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.
Powszechnie uważa się, że jej debiutem filmowym była rola Agnieszki w filmie Andrzeja Wajdy – Człowiek z marmuru (1976). Po raz pierwszy na ekranie pojawiła się jednak w 1973 r. w serialu „Czarne chmury” jako dziewczyna tańcząca na chłopskim weselu. Grywa najczęściej postacie kobiet silnych i zdecydowanych o bogatym życiu wewnętrznym. Do najbardziej znanych należą jej role w filmach: Człowiek z żelaza, Przesłuchanie oraz Kochankowie mojej mamy.
„Polityka” – polski liberalno-lewicowy, opiniotwórczy tygodnik społeczno-polityczny, wydawany od 1957 w Warszawie. "Polityka" utrzymuje się na czołowych miejscach pod względem wielkości sprzedaży wśród polskich tygodników opinii, w tym często na pierwszym miejscu (ogólna sprzedaż na poziomie ok. 130 tys. egzemplarzy – stan na lipiec 2012).Zespół Państwowych Szkół Plastycznych im. Wojciecha Gersona w Warszawie – zespół publicznych szkół artystycznych, mieści się przy ul. Smoczej 6 na warszawskich Nowolipkach. W jego skład wchodzi obecnie państwowe liceum plastyczne w Warszawie. Podlega ono nadzorowi Ministerstwa Kultury i Sztuki. Nabór do gimnazjum w ostatnich latach nie odbywa się.
Na estradzie Janda debiutowała w 1977 na XV Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu piosenką Guma do żucia z muzyką i do słów Marka Grechuty.
Od lat 80. gra nieprzerwanie w filmach kinowych i telewizyjnych oraz w sztukach teatralnych. Od 10 lat także reżyseruje w teatrze i telewizji. Ma na swoim koncie reżyserię filmu fabularnego Pestka, według kultowej powieści o miłości autorstwa Anki Kowalskiej.
W teatrze zagrała około 60 ról od antyku przez Szekspira do współczesnego repertuaru teatralnego polskiego i światowego. Przy czym ma na swoim koncie sukcesy właściwie we wszystkich gatunkach scenicznych. Największym sukcesem była Medea Eurypidesa. Miała w swoim repertuarze wiele monodramów, z których każdy był sukcesem. Zagrała także około 45 ról od klasycznych do współczesnych w Teatrze Telewizji oraz około 50 ról w filmach fabularnych.
Hiacynt – nagroda przyznawana przez Fundację Równości za "zasługi dla tolerancji, równouprawnienia i walki z dyskryminacją". Nagroda ma na celu pozytywne wyróżnienie osób i instytucji, dla których orientacja seksualna różna od heteroseksualnej jest rzeczą normalną i poprzez swoją działalność i postawę kształtują świadomość społeczną w tym zakresie.Nagrodę Miasta Stołecznego Warszawy przyznaje Rada Miasta Stołecznego Warszawy w uznaniu zasług dla Stolicy Rzeczypospolitej Polskiej.
Jest jedną z ulubionych aktorek Andrzeja Wajdy. Poza Człowiekiem z marmuru, kontynuowała współpracę z reżyserem w jego kolejnych dziełach, jak np.: Człowiek z żelaza, Dyrygent, czy Bez znieczulenia.
Jest laureatką wielu nagród przyznawanych w Polsce, jak i na świecie. Za rolę w filmie Przesłuchanie otrzymała Złotą Palmę na festiwalu w Cannes, a za rolę w filmie Zwolnieni z życia Waldemara Krzystka – Srebrną Muszlę w San Sebastian. Za rolę w filmie niemiecko-francuskim Laputa knerii Helmy Sanders-Brahms została nagrodzona na festiwalu w Montrealu.
Festiwal Filmowy w Cannes − prestiżowy międzynarodowy festiwal filmowy, który odbywa się od 1946 w położonym na francuskim Lazurowym Wybrzeżu mieście Cannes. Festiwal odbywa się co roku (z pewnymi wyjątkami) i gromadzi wiele znanych osób związanych z przemysłem filmowym.Andrzej Łapicki (ur. 11 listopada 1924 w Rydze, zm. 21 lipca 2012 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, profesor i rektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, poseł na Sejm X kadencji.
Gra, śpiewa, reżyseruje, pisze felietony, wydała 6 płyt i 5 książek. Wielokrotnie nagradzana jako najpopularniejsza i najbardziej ceniona aktorka w kraju. W roku 1998 w ankiecie „Koniec wieku” przeprowadzonej przez tygodnik „Polityka” została wybrana do grona najwybitniejszych aktorów XX wieku.
W 2000 roku odbyła jedną z największych tras teatralnych w historii polskiego teatru (Sto twarzy Krystyny Jandy). W ciągu dwóch miesięcy zagrała 48 spektakli w 8 największych miastach Polski.
Euro Bank S.A. (znany jako eurobank) – bank komercyjny oferujący usługi finansowe dla osób fizycznych, specjalizujący się w kredytach konsumpcyjnych i hipotecznych oraz kartach kredytowych, nie oferujący usług dla przedsiębiorstw i organizacji.Polacy – naród zamieszkujący głównie obszar Rzeczypospolitej Polskiej i będący jej głównym składnikiem ludnościowym, a poza granicami Polski tworzący Polonię.
W 2005 roku podjęła też – jako jedna z pierwszych – wyzwanie stworzenia własnego, prywatnego teatru w Warszawie, Teatru Polonia. Jest również fundatorką i Prezesem Zarządu Fundacji Krystyny Jandy na rzecz Kultury. 16 stycznia 2010 roku Fundacja Krystyny Jandy na rzecz Kultury świętowała otwarcie nowej sceny nazwanej Och-teatr, mieszczącej się w Warszawie przy ulicy Grójeckiej w sali dawnego kina „Ochota”.
Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – polski medal nadawany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego osobie lub instytucji wyróżniającej się w dziedzinie twórczości artystycznej, działalności kulturalnej lub ochronie kultury i dziedzictwa narodowego. Medal nadawany jest w oparciu o ustawę z dnia 25 października 1991 o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego.Anton Pawłowicz Czechow (ros. Антон Павлович Чехов, ur. 17 stycznia/29 stycznia 1860 w Taganrogu, zm. 2 lipca/15 lipca 1904 w Badenweiler, Cesarstwo Niemieckie) – rosyjski nowelista i dramatopisarz.
W maju 2006 roku otrzymała nagrodę Medaille Charlemagne pour des Medias Européens (Medal Karola Wielkiego Europejska nagroda mediów) za wybitny dorobek aktorski, zaangażowanie w europejskie porozumienie między Wschodem i Zachodem oraz walkę o równouprawnienie kobiet. W tym samym roku za rolę Tonki Babić w spektaklu Ucho, gardło, nóż (w jej własnej reżyserii) została nagrodzona prestiżowym Feliksem Warszawskim.
Aleksander Bardini (ur. 17 listopada 1913 w Łodzi, zm. 30 lipca 1995 w Warszawie) – polski aktor, reżyser teatralny i filmowy oraz pedagog.Florence Foster Jenkins, de domo Foster, primo voto Jenkins (ur. 19 lipca 1868 w Wilkes-Barre, zm. 26 listopada 1944 w Nowym Jorku) – amerykańska sopranistka-amatorka. Znana jako „najgorsza śpiewaczka świata”, która pomimo całkowitego braku talentu wokalnego cieszyła się dużą popularnością, a jej koncerty miały zawsze pełną widownię. Dała nawet recital w Carnegie Hall 25 października 1944. Swoją karierę muzyczną finansowała ze środków, jakie dostała w spadku po ojcu-bankierze.
Pisuje felietony m.in. do magazynu „Poradnik Domowy”, a wcześniej także do miesięczników Pani oraz Uroda, występuje w reklamach telewizyjnych. Prowadzi blog.
Zasiada w Radzie Nadzorczej Fundacji Okularnicy.
We wrześniu 2015 roku na rynku pojawiły się kosmetyki sygnowane jej nazwiskiem.
Życie prywatne[]
W latach 1974-1979 związana z aktorem Andrzejem Sewerynem. 5 stycznia 2008 zmarł jej mąż Edward Kłosiński, którego poślubiła w 1981 roku. Jest matką trójki dzieci: córki Marii Seweryn oraz dwóch synów, Adama i Jędrzeja Kłosińskich. Mieszka w podwarszawskim Milanówku.
Przesłuchanie – polski dramat historyczny w reżyserii i według scenariusza Ryszarda Bugajskiego z 1982 roku, najsłynniejszy polski "półkownik". Określany przez władze jako "najbardziej antykomunistyczny film w dziejach PRL". Jego wyprodukowanie stało się przyczyną rozwiązania Zespołu Filmowego "X", kierowanego przez Andrzeja Wajdę. Zabroniony przez cenzurę film krążył na kasetach w obiegu podziemnym. Premiera miała miejsce dopiero w 1989.Anka Kowalska (właśc. Anna Kowalska, ur. 22 lutego 1932 w Sosnowcu, zm. 29 czerwca 2008 w Warszawie) – polska poetka, prozaiczka i dziennikarka, działaczka opozycji demokratycznej w PRL.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6]
Warto wiedzieć że... beta
Aleja Gwiazd Łódzkiej Drogi Sławy – aleja w Łodzi, znajdująca się przy ul. Piotrkowskiej między ul. 6 Sierpnia a pasażem Rubinsteina. Na pomysł alei wzorowanej na hollywoodzkiej Walk of Fame wpadł w 1996 Jan Machulski. Pierwsza mosiężna gwiazda – dla aktora Andrzeja Seweryna – została wmurowana 28 maja 1998. Projektantem gwiazdy jest Andrzej Pągowski. Po stronie parzystej (wschodniej) są gwiazdy reżyserów i operatorów, natomiast po stronie nieparzystej aktorów. Kapituła Alei Gwiazd działa przy Muzeum Kinematografii w Łodzi i łódzkiej PWSFTviT.
Dyrygent – polski film fabularny w reżyserii Andrzeja Wajdy z roku 1979; autorska adaptacja opowiadania Andrzeja Kijowskiego pt. Dyrygent.
Felieton (fr. feuilleton – zeszycik, odcinek powieści) – specyficzny rodzaj publicystyki, krótki utwór dziennikarski (prasowy, radiowy, telewizyjny) utrzymany w osobistym tonie, lekki w formie, wyrażający - często skrajnie złośliwie - osobisty punkt widzenia autora. Charakterystyczne jest częste i sprawne "prześlizgiwanie" się po temacie. Gatunek ten wprowadzony został w XIX wieku na łamach francuskiego "Journal des Débats". Felieton jest zwykle umieszczany na stałej kolumnie (tzn. stronie gazety lub czasopisma - stąd po angielsku stały felietonista to columnist), zwanej kolumną felietonową.
Filmweb (filmweb.pl) – największy polski serwis internetowy poświęcony filmom i ludziom kina. Druga co do wielkości baza filmowa na świecie po IMDb.com (na dzień 18 października 2012 roku) zawiera informacje o 517 560 filmach, 38 727 serialach, 10 491 grach i 1 636 554 ludziach filmu). Zawiera filmy ze 187 krajów, 9 byłych, 2 kraje, które zmieniły swoją nazwę na inną i 14 części należących do innych krajów (4 nieuznawane państwa, 5 autonomii, 1 byłą autonomię i 4 terytoria zależne).
Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych (ang.: Library of Congress) – największa biblioteka świata. Gromadzi ponad 142 mln różnego rodzaju dokumentów, ponad 29 mln książek, 58 mln rękopisów, 4,8 mln map i atlasów, 12 mln fotografii, 6 mln mikrofilmów, 3,5 mln dokumentów muzycznych, 500.000 filmów; wszystko w ponad 460 językach. 7% zbiorów to dokumenty w językach słowiańskich, w tym największy w USA zbiór polskich książek. Całość zajmuje 856 km półek. Biblioteka dysponuje (w 3 budynkach) 22 czytelniami ogólnymi, 3 wydzielonymi czytelniami dla kongresmenów oraz biblioteką sztuki (John F. Kennedy Center). Zatrudnia 5 tysięcy pracowników. Wyposażona jest w system komputerowy o pojemności 13 mln rekordów oraz w 3000 terminali. Pełni funkcję biblioteki narodowej.
Reżyser – artysta odpowiedzialny za całokształt dzieła scenicznego lub filmowego, autor spektaklu, filmu, widowiska muzycznego bądź estradowego. Tworzy koncepcję artystyczną sztuki, inspiruje współpracowników i kieruje nimi, a celem lepszego zademonstrowania swojej niepowtarzalnej indywidualności - adaptuje, przerabia tekst oryginalny. Funkcje reżysera określa rodzaj sztuki.
San Sebastián (bask. Donostia, w latach 1980-2011 oficjalnie Donostia-San Sebastián) – stolica hiszpańskiej prowincji Gipuzkoa/Guipúzcoa w Kraju Basków. Liczba mieszkańców wynosi 186 tys. (2011).
