Kozan
Asarhaddon, właśc. Aszur-aha-iddina (akad. Aššur-aha-iddina, biblijny Asarhaddon) – król Asyrii z dynastii Sargonidów, syn Sennacheryba; panował w latach 680-669 p.n.e.Ormiańskie Królestwo Cylicji (ormiański: Կիլիկիոյ Հայոց Թագաւորութիւն, Kilikio Hayots Tagavorutyun) znane również jako Armenia Mała, Armenia Cylicyjska, Nowa Armenia i Ormiańska Cylicja to nazwa państwa stworzonego i istniejącego w czasach średniowiecza przez Ormian, którzy w obawie przed Seldżukami przenosili się z właściwej Armenii do południowo-wschodniej części Azji Mniejszej. Jego centrum znajdowało się w Cylicji, na terenach dzisiejszej południowo-wschodniej Turcji.
Egipt mameluków – średniowieczne państwo egipskie w latach 1250-1517, rządzone przez tzw. „dynastię” mameluków, czyli niewolników. Państwo to było wysoce zmilitaryzowaną oligarchią, w której kastą rządzącą była grupa możnych mameluckich, rekrutująca się z byłych niewolników sułtańskich. Rządy oligarchii mameluckiej nie cieszą się w historiografii (zwłaszcza egipskiej) dobrą opinią. Wynika to z dwóch faktów. Po pierwsze mamelucy byli obcego, głównie kaukaskiego pochodzenia. Po drugie po podboju tureckim zachowali swą uprzywilejowaną pozycję i w czasach nowożytnych stali się zarówno rzecznikami tureckiego panowania, jak i przeciwnikami nowoczesnych reform. Dopiero zniszczenie mameluków przez Muhammada Alego na początku XIX wieku usunęło ich z życia politycznego Egiptu, gdzie przez wieki uznawani byli za siłę obcą i destrukcyjną. Jednak mimo swej niestabilności państwo mameluków w Egipcie okazało się trwalsze niż jakakolwiek dynastia muzułmańska średniowieczna rządząca tym krajem. Mamelucy nie tylko utrzymali niezależność Egiptu, pokonując niezwyciężonych dotychczas Mongołów, ale także dali w Kairze schronienie ostatnim kalifom abbasydzkim, którzy musieli uciekać po zniszczeniu przez Mongołów Bagdadu (1258). Tradycyjnie okres rządów mameluckich w Egipcie rozbija się na rządy dwóch linii „dynastycznych” mameluków różnego pochodzenia: kipczackich Bahrytów (1250-1382) i czerkieskich Burdżytów (1382-1517).
Kozan – miasto w Turcji w prowincji Adana.
Według danych za rok 2000 miasto zamieszkiwało 75 833 osób.
Historia[ | edytuj kod]
W czasach Asyrii miasto było znane pod nazwą Sissu. Podbite przez króla Asyrii Asarhaddona. W czasach starożytnych Grecy zwali je Sision (Σίσιον), a Rzymianie Flaviopolis. W 704 roku było oblężone przez Arabów, ale uwolniła je odsiecz Bizancjum. W IX wieku Flaviopolis zostało włączone do Kalifatu Abbasydów i zostało ufortyfikowane przez kalifa al-Mutawakkila. Po kolejnym okresie panowania bizantyjskiego miasto przeszło pod panowanie tureckich Seldżuków. W 1107 ormiański książę Toros I zdobył miasto zwane ówcześnie Sis i włączył do Małej Armenii. W 1187 r. Sis stało się rezydencją królów ormiańskich Małej Armenii, a od 1294 r. także siedzibą ormiańskiego katolikosa (patriarchy). Pałac królewski i katedra zostały zbudowane na ufortyfikowanym tarasie pod zamkiem. Kościół św. Sofii, zbudowany przez króla Leona I, był siedzibą królów Małej Armenii do początku XX wieku. W 1375 r. miasto zajęli Mamelucy i włączyli do swojego państwa z centrum w Egipcie. W następnych latach obszar Równiny Cylicyjskiej na której leży Sis, znajdował się pod kontrolą bejów zwanych Ramazanidami lub Ramadanidami z plemienia koczmańskiego z Turkmenistanu. Formalnie byli podporządkowani sułtanom mameluków, ale także opierali się napierającym Turkom. Po tym, jak w 1517 roku turecki sułtan Selim I podporządkował sobie Imperium Mameluków, Sis zostało włączone do Imperium osmańskiego, ale Ramadanidzi pozostawali gubernatorami prowincji Adana pod panowaniem osmańskim do początku XVII wieku, a Sis stało się centrum sandżaku, który został przyłączony do prowincji Cypru w 1571 roku. Na początku XX wieku większość mieszkańców stanowili Ormianie. W 1915 roku z miasta wygnano Ormian, a średniowieczna katedra św. Sofii została zniszczona. Miasto było okupowane przez wojska francuskie od 8 marca 1919 roku do 2 lipca 2020 roku podczas Tureckiej wojny o niepodległość. W 1928 roku miasto Sis zostało przemianowane na Kozan.
_p153_-_VUE_DE_SIS.jpg)
Bibliografia[ | edytuj kod]
- William Mitchell Ramsay, The Historical Geography of Asia Minor, s. 385
- Runciman Steven, Dzieje wypraw krzyżowych: Królestwo Jerozolimskie i frankijski wschód 1100-1187, tom 2, Książnica, 2009
- ↑ Tarihçe | Kozan Belediyesi, www.kozan.bel.tr [dostęp 2020-12-23] (tur.).
- Kévorkian, Raymond H. and Paul B. Paboudjian, Les Arméniens dans l’Empire Ottoman à la veille du génocide. Paris: Editions d’art et d’histoire, 1992, p. 292.