Kosmogonia, z gr. κόσμος, kósmos (wszechświat, także ład, porządek) oraz gónos (pochodzenie) – całość wyobrażeń o pochodzeniu świata dla danej religii lub systemu filozoficznego oraz dział astronomii, który zajmuje się genezą i ewolucją ciał niebieskich, przeważnie tych z Układu Słonecznego.
Teogonia (gr. θεογονία theogonia) - część teologii lub mitologii zajmująca się kwestią pochodzenia bogów. Jest to najczęściej pieśń przedstawiająca narodziny bogów. Religioznawstwo współczesne traktuje kwestie teogonii symbolicznie, uznając opisywane przez nią zdarzenia jako wyraz wielu funkcji sfery sacrum. Przykładem teogoni jest Teogonia Hezjoda opisująca powstanie i losy bogów greckiego panteonu, a także teogonie indyjskie zawarte w Puranach.Chrześcijaństwo, chrystianizm (gr. Χριστιανισμóς, łac. Christianitas) – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.
Kosmogonia w Biblii[]
Zgodnie z Księgą Rodzaju Bóg stworzył wszechświat (niebo i ziemię). Akty stwórcze powtarzały się przez 6 dni. Po roślinach i zwierzętach – szóstego dnia – została stworzona pierwsza para ludzi – Adam i Ewa. Siódmego dnia Bóg odpoczął po swym dziele, dając przykład odpoczynku szabatowego. Adam i Ewa zostali umieszczeni przez Boga w ogrodzie Eden. Zostali obdarzeni nieśmiertelnością i mieli ją zachować, jeśli tylko nie zjedzą owocu z drzewa poznania dobra i zła. Jednak wąż (utożsamiany w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej z Szatanem) skusił pierwszych ludzi do tego grzechu, przez co stracili nieśmiertelność oraz stali się podatni na wszelkiego typu choroby i cierpienia.
Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.Eden (hebr. Gan Eden, גַּן עֵדֶן "ogród rozkoszy") – biblijny raj stworzony przez Boga dla pierwszych ludzi – Adama i Ewy. W ogrodzie ludzie wszystkiego mieli pod dostatkiem i ze wszystkiego mogli korzystać, z wyjątkiem Drzewa Poznania Dobra i Zła, którego owoców nie mogli zrywać. Jednak Szatan pod postacią węża skusił Ewę do zerwania zakazanego owocu, który po skosztowaniu podała mężowi. Za ten akt nieposłuszeństwa wobec Boga zostali oboje wygnani z Edenu, którego od tej pory strzegły cheruby i wirujący ognisty miecz, aby nikt nie mógł zerwać owoców z drzewa życia. W Biblii da się wyróżnić dwie tradycje dotyczące Edenu – zawartą w Księdze Ezechiela i zawartą w Księdze Rodzaju. Prawdopodobnie obie są niezależnymi od siebie nawiązaniami do mezopotamskich mitów i tradycji królewskich i boskich ogrodów, takich jak wiszące ogrody Semiramidy, dostosowanymi do teologii judaistycznej.
Data biblijnego stworzenia świata[]
Datę stworzenia Świata próbowali ustalić zarówno żydzi, jak i chrześcijanie.
Z obliczeń chrześcijańskich i żydowskich badaczy Biblii wynikało, że Ziemia została stworzona około 4000 r. p.n.e., przy czym podawano różne daty.
Według zgodnych obliczeń żydowskich autorytetów religijnych wydarzenie to nastąpiło w 3761 r. p.n.e. (od tej daty liczą się lata w kalendarzu żydowskim), natomiast chrześcijańscy uczeni nie byli w tej materii jednomyślni i podawali rozmaite daty tego wydarzenia. Jedną z popularniejszych wersji był rok np. 4004 r. p.n.e., ustalony przez anglikańskiego arcybiskupa Jamesa Usshera; inną, wcześniejszą i jakoby dokładniejszą datą jest rok 4173 r. p.n.e.
Szatan (hebr. שטן satan – oskarżyciel; arab.الشيطان Szejtan – przeciwnik, złe moce) – w chrześcijaństwie, judaizmie i islamie jest to jeden z aniołów, który zbuntował się przeciwko Bogu i pociągnął do buntu inne anioły, główny sprawca zła na świecie. Niekiedy bywa utożsamiany z Lucyferem. Najczęściej uważany jest za najwyższego rangą demona, przywódcę wszystkich złych duchów. Inne imiona Szatana to: Mastema, Gadriel, Satanael, Samaël, Samiel, Siegel, Satan, anioł Edomu. W tradycji rabinicznej nosi on przydomek "szpetny".Religia Słowian – zespół wierzeń, mitów i kultowych praktyk Słowian w okresie przed chrystianizacją, zaliczany do systemów religii politeistycznych z akcentami panteistycznymi i być może dualistycznymi. Informacje o religii Słowian w nikłym stopniu dotrwały w źródłach do dnia dzisiejszego. Nie zachowały się żadne źródła bezpośrednie, a jedynie lakoniczne relacje chrześcijańskie, często spisywane przez niezorientowanych bezpośrednio w temacie autorów lub kronikarzy żyjących w kilkadziesiąt, czy kilkaset lat po chrystianizacji. Pełna rekonstrukcja wierzeń słowiańskich nie jest możliwa, a dokonywane próby często budzą wątpliwości, co do tego czy przyjęte metody są właściwe i wiarygodne. Rekonstrukcja odbywa się przede wszystkim w oparciu o ślady dawnych wierzeń zachowane w folklorze i wierzeniach z okresu już chrześcijańskiego. Nie bez znaczenia są także badania z zakresu szerzej pojmowanej teorii religii.
Dużo wcześniejszą datę stworzenia Świata przyjmowali Bizantyjczycy (a w ślad za nimi m.in. Rusini) – według nich był to rok 5509 r. p.n.e., który stał się datą początkową rachuby lat w kalendarzu bizantyjskim.
Wyznający własną wersję judaizmu Samarytanie za datę stworzenia Świata przyjmują rok 4439 p.n.e.
Kosmogonia w ]
Kosmogonia w ]
Osobny artykuł: Kosmogonia grecka.Kosmogonia w shintō[]
Z chaosu, porównywanego do nieskonsolidowanej, zmiennej, płynnej substancji, zaczęła wyłaniać się materia nieożywiona, nieukształtowana w taki sposób, żeby człowiek mógł nazwać ją jakimkolwiek znanym sobie pojęciem, która jednocześnie nie oddziaływała na otoczenie. Nic nie miało własnej nazwy i nic nie miało kształtów. Następnie elementy zdolne do wznoszenia się zaczęły kierować się ku górze tworząc niebo, a elementy zdolne do podlegania pozostały niżej tworząc ziemię.
Arcybiskup (gr. αρχή, arché - pierwszeństwo, gr. επίσκοπος, epískopos - nadzorca, biskup) – tytuł honorowy lub urząd nadawany biskupom ważniejszych diecezji (archidiecezja), a także jako wyróżnienie samej osoby biskupa ("ad personam").Samarytanie (Szomronim, Szamerim; hebr. שומרונים, arab. سامريون, sami często określają się mianem Bene Israel, Żydzi nadali im miano Kutim) – niewielka semicka grupa etniczno-religijna, której religia – samarytanizm zbliżona jest do judaizmu i przez niektórych religioznawców wraz z judaizmem i karaimami zaliczana do hipotetycznego mozaizmu (pierwotnej religii Mojżesza). Są potomkami mieszkańców starożytnej Samarii oraz imigrantów z Mezopotamii.
Zobacz też[]
teogonia
Przypisy
