Kontrola autorytatywna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Kontrola autorytatywna – określenie procedur zapewniających utrzymanie w sposób konsekwentny haseł (nazw, ujednoliconych tytułów, tytułów serii i haseł przedmiotowych) w katalogach bibliotecznych przez zastosowanie wykazu autorytatywnego zwanego kartoteką wzorcową. Termin autorytatywna ma tutaj znaczenie inne niż słownikowe: 1. oparty na autorytecie zapewniającym wiarygodność; 2. pewny siebie, stanowczy, nieznoszący sprzeciwu, wywodzącego się z autorytet; w tym użyciu pochodzi on od słowa autor (oba te słowa są powiązane etymologicznie).

Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych (ang.: Library of Congress) – największa biblioteka świata. Gromadzi ponad 142 mln różnego rodzaju dokumentów, ponad 29 mln książek, 58 mln rękopisów, 4,8 mln map i atlasów, 12 mln fotografii, 6 mln mikrofilmów, 3,5 mln dokumentów muzycznych, 500.000 filmów; wszystko w ponad 460 językach. 7% zbiorów to dokumenty w językach słowiańskich, w tym największy w USA zbiór polskich książek. Całość zajmuje 856 km półek. Biblioteka dysponuje (w 3 budynkach) 22 czytelniami ogólnymi, 3 wydzielonymi czytelniami dla kongresmenów oraz biblioteką sztuki (John F. Kennedy Center). Zatrudnia 5 tysięcy pracowników. Wyposażona jest w system komputerowy o pojemności 13 mln rekordów oraz w 3000 terminali. Pełni funkcję biblioteki narodowej.Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.

Przykłady[ | edytuj kod]

  • VIAF – Virtual International Authority File – kartoteka wzorcowa haseł osobowych w Online Computer Library Center
  • LCCN – Library of Congress Control Number – kartoteka wzorcowa haseł osobowych w Bibliotece Kongresu Stanów Zjednoczonych
  • NLP – National Library of Poland – Biblioteka Narodowa
  • GND – Gemeinsame Normdatei – kartoteka wzorcowa haseł osobowych, organizacji i słów kluczowych w Niemieckiej Bibliotece Narodowej
  • NDL – National Diet Library – kartoteka wzorcowa haseł osobowych w Japońskiej Bibliotece Narodowej
  • SELIBR – kartoteka wzorcowa haseł osobowych Szwedzkiej Biblioteki Narodowej
  • BNF – Bibliothèque nationale de France – kartoteka Francuskiej Biblioteki Narodowej
  • SUDOC – Système universitaire de documentation – używany przez francuskie uniwersytety
  • ULAN – Union List of Artist Names – prowadzona przez Getty Research Institute
  • ISNI – International Standard Name Identifier
  • WorldCat – katalog serwisu Online Computer Library Center

    • Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Kontrola autorytatywna – Słownik Terminologiczny z Zakresu Bibliografii i Katalogowania. Biblioteka Narodowa. [dostęp 2012-10-09].
    2. autorytatywny – Słownik języka polskiego PWN, sjp.pwn.pl [dostęp 2021-01-16] (pol.).
    3. VIAF (ang.).
    4. Library of Congress (ang.).
    5. Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (niem.).
    6. Web NDL Authorities (jap.).
    7. Kungliga biblioteket.
    8. Bibliothèque nationale de France.
    9. Catalogue SUDOC.
    10. Getty Research Institute – Union List of Artist Names.
    11. International Standard Name Identifier (ISO 27729).
    12. WorldCat.

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Marek Nahotko. Zasady tworzenia bibliotek cyfrowych. „Biuletyn EBIB”. 74 (4), 2006-04. Stowarzyszenie EBIB. ISSN 1507-7187 (pol.). [dostęp 2021-07-12]. 
    • EBIB – Elektroniczna Biblioteka – portal bibliotekarzy i pracowników informacji – strona internetowa przeznaczona dla osób pracujących w bibliotekach czy ośrodkach informacji, studentów i pracowników bibliotekoznawstwa oraz zainteresowanych problematyką bibliotekoznawcząBiblioteka Królewska (szw. Kungliga biblioteket; w skrócie KB) – szwedzka biblioteka narodowa w Sztokholmie, założona w 1661 roku, kiedy wprowadzono ustawę o obowiązku dostarczenia dla niej każdego wydrukowanego w Szwecji dzieła. Ma status samodzielnego podmiotu rządowego. Zajmuje się gromadzeniem, ogólnie rzecz biorąc, wszystkich wydawnictw opublikowanych w Szwecji lub w języku szwedzkim.




    Warto wiedzieć że... beta

    WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
    Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
    Autorytet (łac. auctoritas - powaga, znaczenie) – pojęcie mające kilka odmiennych, choć nakładających się często znaczeń.
    Etymologia, źródłosłów – dział językoznawstwa badający pochodzenie wyrazów, zmiany ich znaczenia i formy w miarę upływu czasu. Jednocześnie wyraz ten oznacza objaśnienie pochodzenia konkretnego wyrazu i jego znaczenia.
    Biblioteka Narodowa Francji (fr. Bibliothèque nationale de France, BnF) – francuska biblioteka narodowa, znajdująca się w Paryżu. Przewidziana jest jako repozytorium dla wszystkich materiałów bibliotecznych, wydawanych we Francji. Obecnym dyrektorem Biblioteki jest Bruno Racine.
    Biuletyn EBIB (dawniej Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy) – czasopismo open access wychodzące tylko w postaci elektronicznej, dostępne on-line. Nigdy nie miało wersji drukowanej, przeznaczone jest dla bibliotekarzy, specjalistów informacji oraz dla wszystkich osób zainteresowanych problematyką bibliotekarskiej profesji, informacji naukowej, technologii informacyjnych. Czasopismo udostępnia wszystkie swoje artykuły zgodnie z ideą open access, tzn. bez restrykcji i opłat na wolnej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa.
    Narodowa Biblioteka Parlamentarna Japonii (jap. 国立国会図書館 Kokuritsu Kokkai Toshokan) – biblioteka narodowa Japonii.

    Reklama