49. Konkurs Piosenki Eurowizji został rozegrany 12 i 15 maja 2004 w Abdi İpekçi Arena w Stambule. Organizatorami konkursu była turecka telewizja publiczna TRT we współpracy z Europejską Unią Nadawców. Koncerty poprowadzili aktor, reżyser i producent Korhan Abay oraz aktorka Meltem Cumbul.

W 2004 po raz pierwszy zorganizowano rundę półfinałową, w której wzięli udział reprezentanci 22 państw. Dziesięć najwyżej ocenionych przez telewidzów uczestników awansowało do sobotniego finału, w którym wystąpiło 24 reprezentantów.

Finał konkursu wygrała Rusłana Łyżyczko, reprezentantka Ukrainy z piosenką „Wild Dances” autorstwa Aleksandra Ksienofontowa oraz samej artystki, za którą zdobyła łącznie 280 punktów.

Lokalizacja[ | edytuj kod]

Stambuł

Lokalizacja Stambułu w Turcji

Miejsce organizacji konkursu[ | edytuj kod]

Turecki nadawca publiczny Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) otrzymał prawa do organizacji 49. konkursu dzięki wygranej Sertab Erener, reprezentantki Turcji w finale konkursu w 2003. W trakcie konferencji prasowej po koncercie potwierdzono, że następny konkurs odbędzie się w Stambule. W lutym Europejska Unia Nadawców (EBU) poinformowała, że widowisko odbędzie się w hali Abdi İpekçi Arena.

Na czas trwania konkursu pobliskie ulice zostały ozdobione eurowizyjnymi gadżetami, takimi jak flagi z logotypem widowiska oraz plakatami z oficjalnym sloganem imprezy. Centrum prasowe dla dziennikarzy zostało przygotowane poza halą główną stadionu, na którym odbył się konkurs. Akredytacje prasowe otrzymało łącznie 1518 dziennikarzy z całej Europy. Najmłodszą akredytowaną dziennikarką podczas całej imprezy była, wówczas 12-letnia, Christine Haber z Malty, prowadząca dziecięcy program telewizyjny pt. Dejjem Tiegtrek Becky. Od 8 do 15 maja 26-osobowa ekipa redakcyjna wydawała ośmiostronnicowe dzienniki pt. „EurovisionNews”, w którym zamieszczała informacje m.in. o przygotowaniach konkursu i jego historii, a także zawiadamiała o codziennych wydarzeniach związanych z widowiskiem.

Proces wyboru miejsca organizacji[ | edytuj kod]

Telewizja TRT rozważała zorganizowanie konkursu w jednej z trzech hal: w Istanbul Lütfi Kırdar, Mydonose Showland lub w Hali Olimpijskiej w Ataköy. Na początku lipca poinformowano, że koncerty odbędą się w Mydonose Showland, jednak później, ze względu na kwestie kontraktowe oraz potrzebę większego metrażu, zmieniono miejsce na Abdi İpekçi Arena.

Z powodu ataku terrorystycznego w Stambule z listopada 2003 przedstawiciele EBU ocenili, że Konkurs Piosenki Eurowizji nie powinien odbywać się w miejscu wysokiego ryzyka. Svante Stockselius z organizacji zdementował doniesienia o podjęciu decyzji o zorganizowaniu imprezy w innym mieście. Podobne podejrzenia pojawiły się po marcowym ataku terrorystycznym we wschodniej części miasta. Organizator zapewnił o zatrudnieniu odpowiednich służb bezpieczeństwa na czas trwania konkursu.

Przebieg konkursu[ | edytuj kod]

W czerwcu 2003 ogłoszono, że kierownikiem wykonawczym konkursu będzie szwedzki producent Svante Stockselius. Koordynatorem imprezy został Bülent Osma, a reżyserem kreatywnym – multikamerzysta Sven Stojanovic ze stacji SVT, który wraz ze swoją ekipą realizacyjną zapewnił 17 kamer transmitujących wydarzenie na żywo. W przygotowaniach pomogli pracownicy szwedzkiej telewizji SVT oraz turecki oddział Stowarzyszenia Zrzeszającego Miłośników Konkursu Piosenki Eurowizji (OGAE). We wrześniu Europejska Unia Nadawców (EBU) podpisała umowę z niemiecką firmą telekomunikacyjną T-Com (Digame.de), która umożliwiała łatwiejsze oddawanie głosów przez telewidzów. Za oprogramowanie tablicy wyników podczas finału odpowiadała firma vizrt.

W listopadzie ruszyła rezerwacja biletów na koncerty eurowizyjne, które zostały dopuszczone do sprzedaży w połowie lutego 2004. Ich cena wahała się między 30 a 150 euro. Łącznie sprzedano ponad 5 tys. biletów na koncert finałowy, kolejne 2,5 tys. miejsc zostało zarezerwowanych dla członków krajowych delegacji, akredytowanych dziennikarzy, obsługę techniczną konkursu, sponsorów oraz gości specjalnych.

W 2004 EBU wprowadziła zapis w regulaminie, zakazujący wykonawcom uczestniczenia w więcej niż jednym krajowym etapie eliminacyjnym. Zasada została wprowadzona z powodu wyrażenia chęci udziału lub równoległego udziału reprezentantów dwóch krajów – Polski (zespołu Ich Troje) i Holandii (wokalistki Esther Hart) – w selekcjach innych krajów.

Tak jak w poprzednich latach, także na potrzeby 49. konkursu nie przywrócono orkiestry grającej na żywo wszystkie utwory konkursowe. Koordynator widowiska z ramienia EBU Sara Yuen stwierdziła podczas majowej konferencji prasowej, że decyzję w sprawie zatrudnienia orkiestry podejmuje nadawca-organizator, co jest uzależnione od liczby aplikacji otrzymanych od poszczególnych krajów.

Pełna stawka konkursowa została zaprezentowana 21 marca 2004. W kwietniu rozpoczęła się przedsprzedaż albumu kompilacyjnego zawierająca 36 konkursowe piosenki, które ukazało się pod koniec miesiąca. Wydawnictwo otrzymał status złotej płyty w Grecji. W maju do sprzedaży trafiły oficjalne gadżety, które można było kupić w hali Abdi Ipekci Arena lub internetowo, a po finale konkursu – album DVD zawierający zapis obu koncertów.

Od 9 do 14 maja na terenie Stambułu odbyło się kilka imprez towarzyszących organizowanych przez delegacje z niektórych krajów. 10 maja odbyła się uroczystość oficjalnego otwarcia 49. Konkursu Piosenki Eurowizji, w której uczestniczyli wszyscy uczestnicy oraz turecki minister kultury i turystyki. Dzień później delegaci państw z zapewnionym miejscem w finale wyruszyli na wycieczkę łodzią po Bosforze.

Tydzień po rozegraniu finału konkursu francusko-niemiecka telewizja ARTE wyemitowała film dokumentalny pt. Eurovision Backstage podsumowujący widowisko, który został przygotowany przez 20 dziennikarzy z Francji i Niemiec.

Wprowadzenie rundy półfinałowej[ | edytuj kod]

W związku z coraz większą liczbą krajów chętnych do wzięcia udziału w konkursie, członkowie EBU rozważali przeprowadzenie rundy półfinałowej podczas 49. Konkursu Piosenki Eurowizji. Plany potwierdzono pod koniec stycznia 2004 w trakcie 24. Zwyczajnego Walnego Spotkania Komitetu Europejskiej Unii Nadawców Telewizyjnych. Wcześniej, tj. pod koniec maja 2003 ogłoszono, że udział w finale będą mogli wziąć reprezentanci nadawców publicznych z krajów, które w największym stopniu finansują organizację konkursu (tj. Niemiec, Francji, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii), a także przedstawiciele krajów, które zajęły miejsca w pierwszej „dziesiątce” podczas poprzedniego konkursu. W półfinale możliwość głosowania otrzymały wszystkie 33 kraje uczestniczące w konkursie z wyłączeniem telewidzów z Francji, Polski i Rosji, których nadawcy nie transmitowali koncertu. Nie wpłynęło to jednak na wyniki rundy. Początkowo plany nietransmitowania półfinału miała również telewizja z Niemiec, jednak ostatecznie pokazała rundę półfinałową.

Próby sceniczne do koncertu półfinałowego rozpoczęły się 5 maja, a próby dla finalistów – trzy dni później. Dzień po koncercie półfinałowym odbyła się konferencja prasowa z udziałem wykonawców, którzy zdobyli awans do sobotniego finału. Tego samego dnia odbyły się próby dla wszystkich finalistów.

Początkowo wyniki półfinału miały zostać podane w trakcie sobotniego finału, co spotkało się z krytyką kilku reprezentacji. Grupa Referencyjna EBU postanowiła ogłosić wyniki kilkanaście minut po zakończeniu głosowania półfinałowego. Tuż po ogłoszeniu finalistów podano jedynie liczbę punktów zdobytych przez poszczególne niezakwalifikowane kraje. Kolejnego dnia na łamach niektórych dzienników pojawiły się nieoficjalne wyniki punktowe zdobyte przez kraje zakwalifikowane do finału, jednak EBU zaprzeczyła prawdziwość rezultatów.

Prowadzący[ | edytuj kod]

Sertab Erener w trakcie występu podczas otwarcia koncertu finałowego konkursu w 2004

Po wygraniu w finale konkursu w 2003 Sertab Erener przyznała w jednym z wywiadów, że nie jest zainteresowania prowadzeniem 49. konkursu, ale chętnie pomoże w jego organizacji. Wystąpiła na otwarcie koncertu z piosenkami „Everyway That I Can” i „Leave”.

Nazwiska prowadzących zostały przekazane do mediów 22 marca podczas dwudniowego spotkania szefów delegacji wszystkich uczestniczących w konkursie krajów. Prowadzącymi zostali: aktorka Meltem Cumbul oraz producent i reżyser Korhan Abay. Początkowo planowano także zaproszenie międzynarodowej gwiazdy do prowadzenia koncertu finałowego, pojawiły się doniesienia o trwających negocjacjach z Enrique Iglesiasem, jednak ostatecznie ze współpracy zrezygnowano.

Podczas koncertów konkursowych prowadzący wystąpili w kreacjach, które zaprojektowali Ismail Acar i Bahar Korcan. Jak tłumaczyli, chcieli „stworzyć stroje prezentujące turecką kulturę oraz Stambuł, a zarazem nawiązujące do motywu przewodniego, czyli Pod tym samym niebem”.

Losowanie kolejności startowej[ | edytuj kod]

W trakcie spotkania wszystkich delegacji Cumbul i Abay przeprowadzili losowanie numerów startowych dla uczestników obu koncertów. Pełną listę startową opublikowano po zakończeniu spotkania: pozycje startowe w finale zostały przypisane jedynie dla krajów mających zapewnione miejsce w finale, natomiast kolejność występów reprezentantów dziesięciu państw, które awansowały z półfinału, zostały przyporządkowane losowo, w kolejności prezentowania wyników koncertu półfinałowego.

Projekt grafiki, sceny i statuetki zwycięzcy[ | edytuj kod]

Scena 49. Konkursu Piosenki Eurowizji

W 2004 wprowadzono unikatowy znak firmowy konkursu, którym został napis Eurovision z sercem „reprezentującym emocje wydarzenia” umieszczonym na miejscu litery v.

Logo 49. konkursu zostało zaprojektowane dla szwajcarskiej agencji marketingowej T.E.A.M. przez JM Enternational z siedzibą w Londynie. Pokazano jej premierowo 24 stycznia 2004 w trakcie tureckiego finału narodowych selekcji Sayisal gece.

Stronę internetową zaprojektowała niemiecka firma Pixelpark.

Przedstawicielem drużyny kreatywnej odpowiedzialnej za przygotowanie sceny konkursowej został Servet Işık. Na scenie wybudowano trzy kopuły, z czego jedna symbolizowała miłość, druga – pokój, a trzecia – tolerancję, co miało nawiązywać do oficjalnego sloganu konkursu (Pod tym samym niebem). Nad wyglądem areny pracowało 150 pracowników technicznych oraz sześciu projektantów. Scenę konkursową oświetliła firma SpectraPlus.

Statuetkę dla zwycięzcy konkursu zaprezentowano 10 maja w trakcie konferencji prasowej.

Przed każdym występem reprezentantów zaprezentowano krótki filmik (tzw. pocztówkę), na których pokazano turystyczne miejsca Turcji, w tym m.in. Keban Baraji i Sürmene Manastiri.

Występy gościnne[ | edytuj kod]

Koncert półfinałowy rozpoczął występ tancerzy z formacji Whirling Dervishes, natomiast w przerwie poświęconej na głosowanie telewidzów zaprezentowano krótki film, zatytułowany ABBA: The Last Video, który został nakręcony z okazji 30. rocznicy zwycięstwa zespołu ABBA podczas konkursu w 1974. Po finale widowiska minifilm został wydany w formie DVD pod szyldem wytwórni Polydor Records. W trakcie koncertu wprowadzono trzy przerwy umożliwiające zaprezentowanie bloków reklamowych dla nadawców, którzy sobie tego zażyczyli. W tym samym czasie prowadzący widowisko przeprowadzili kilka krótkich wywiadów z wybranymi uczestnikami półfinału. W finale w czasie przyjmowania głosów telewidzów na scenie zaprezentowała się turecka grupa taneczna Anadolu Ateşi założona przez Mustafę Erdogana.