Konkurencja - ekonomia
Licencja (z łac. licet, „jest dozwolone“; Imiesłów przymiotnikowy czynny: licens, „wolny“) - dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z utworu, którego dana licencja dotyczy. Właściciel praw autorskich, znaku handlowego lub patentu może (i często to robi) wymagać od innych posiadania licencji jako warunku użytkowania lub reprodukowania licencjonowanego utworu.Konkurencja monopolistyczna to teoretyczna forma rynku zaproponowana i pierwotnie analizowana przez amerykańskiego ekonomistę Edwarda Chamberlina, a później rozwinięta przez angielską ekonomistkę Joan Robinson. Posiada cechy zarówno monopolu jak i konkurencji. Konkurencja monopolistyczna charakteryzuje się tym, że na rynku współzawodniczy wiele przedsiębiorstw, istnieją bariery wejścia i bariery wyjścia, jednak są one niewielkie. Z drugiej strony produkty wytwarzane przez firmy są niejednorodne, dzięki czemu krzywa popytu na produkt każdej z firm jest malejąca. Jest to cecha charakterystyczna dla monopolu i różni się od konkurencji doskonałej, gdzie krzywa popytu jest pozioma. Mimo że firmy produkują zróżnicowane produkty, zakłada się, że struktura ich kosztów jest jednakowa.
Nauki ekonomiczne – jedna z dziedzin naukowych w Polsce zgodnie z Uchwałą Centralnej Komisji do spraw Stopnii i Tytułów z dnia 23 czerwca 2003 roku w sprawie określania dziedzin nauki i dziedzin sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych (M.P. z 2003 r. Nr 40, poz. 586).
Konkurencja (łac. concurrentia ‘biec razem’ w rozumieniu współzawodnictwa czy rywalizacji) – mechanizm, za pomocą którego wszyscy uczestnicy procesu gospodarowania na poszczególnych rynkach dążą do osiągnięcia jak największych korzyści. Przykładowo producenci i sprzedawcy konkurują o kupujących, konsumenci konkurują o dobra, przedsiębiorcy o czynniki wytwórcze, pracownicy o miejsca pracy.
Funkcja regulacyjna[ | edytuj kod]
Konkurencja jest więc mechanizmem regulującym funkcjonowanie gospodarki kapitalistycznej na trzy sposoby.
Po pierwsze konkurencja reguluje wymianę dóbr. Dostawcy i nabywcy na rynkach dóbr, konkurując między sobą, dochodzą do porozumienia co do wysokości cen i wielkości transakcji w procesie wymiany. Tym sposobem konkurencja prowadzi gospodarkę do osiągnięcia stanu równowagi, gdyż wielkość popytu równa się wielkości podaży na poszczególnych rynkach, czyli rynki zostają oczyszczone.
Po drugie, konkurencja reguluje alokację czynników produkcyjnych. Dzięki niej dostawcy i nabywcy na wszystkich rynkach czynników wytwórczych, konkurując między sobą, określają, jakie czynniki i w jakich ilościach zostaną wykorzystane do produkcji poszczególnych dóbr. Tak więc w gospodarce następuje efektywne wykorzystanie wszystkich zasobów czynników wytwórczych.
Po trzecie, konkurencja reguluje dystrybucję dochodów będących rezultatem funkcjonowania gospodarki. Dzięki procesowi wymiany dóbr i alokacji czynników zostają określone dochody jednostek uczestniczących w procesie gospodarowania odpowiednio do wartości wytworzonej przez nie dla społeczeństwa.
Cechy charakterystyczne[ | edytuj kod]
Zakres i siła, a więc skuteczność mechanizmu konkurencji zależy przede wszystkim od możliwości wejścia na rynek. Tę swobodę wejścia determinują uwarunkowania instytucjonalne i techniczne, np. regulacje prawne jak licencje lub koncesje albo dostęp do surowców naturalnych.
Ze względu na liczbę przedsiębiorstw na rynku, czyli ich siłę rynkową, wyróżnia się następujące rodzaje konkurencji: konkurencja doskonała, konkurencja niedoskonała, czyli monopolistyczna i oligopolistyczna, a także monopol. W poniższej tabeli przedstawione są te cztery rodzaje konkurencji, ze względu na najważniejsze cechy charakterystyczne tych struktur rynkowych.
Nauki ekonomiczne[ | edytuj kod]
Konkurencja jest także przedmiotem badań ekonomistów zajmujących się ekonomiami i ekonomikami szczegółowymi, czy naukami ekonomicznymi, jak np. Michael Porter analizuje konkurencję sektorową czy Philip Kotler bada konkurencję w marketingu.