Kondensatory stałe różnych typów i o różnych pojemnościach
Kondensator o zmiennej pojemności, stosowany w starych odbiornikach radiowych
Kondensator – element elektryczny (elektroniczny), zbudowany z dwóch przewodników (okładek) rozdzielonych dielektrykiem.
Opis teoretyczny[ | edytuj kod]
Doprowadzenie napięcia do okładek kondensatora powoduje zgromadzenie się na nich ładunku elektrycznego. Po odłączeniu od źródła napięcia, ładunki utrzymują się na okładkach siłami przyciągania elektrostatycznego. Jeżeli kondensator, jako całość, nie jest naelektryzowany to cały ładunek zgromadzony na obu okładkach jest jednakowy co do wartości, ale przeciwnego znaku. Kondensator charakteryzuje pojemność określająca zdolność kondensatora do gromadzenia ładunku:
Gaz – stan skupienia materii, w którym ciało fizyczne łatwo zmienia kształt i zajmuje całą dostępną mu przestrzeń. Właściwości te wynikają z własności cząsteczek, które w fazie gazowej mają pełną swobodę ruchu. Wszystkie one cały czas przemieszczają się w przestrzeni zajmowanej przez gaz i nigdy nie zatrzymują się w jednym miejscu. Między cząsteczkami nie występują żadne oddziaływania dalekozasięgowe, a jeśli, to bardzo słabe. Jedyny sposób, w jaki cząsteczki na siebie oddziałują, to zderzenia. Oprócz tego, jeśli gaz jest zamknięty w naczyniu, to jego cząsteczki stale zderzają się ze ściankami tego naczynia, wywierając na nie określone i stałe ciśnienie.Amper – jednostka natężenia prądu elektrycznego. Jest jednostką podstawową w układzie SI i układzie MKSA oznaczaną w obu układach symbolem A.
C
=
Q
U
,
{\displaystyle C={\frac {Q}{U}},}
gdzie:
C
{\displaystyle C}
– pojemność (w faradach),
Q
{\displaystyle Q}
– ładunek zgromadzony na jednej okładce (w kulombach),
U
{\displaystyle U}
– napięcie elektryczne między okładkami (w woltach).
Pojemność wyrażana jest w faradach. Jeden farad to bardzo duża jednostka, dlatego w praktyce spotyka się kondensatory o pojemnościach piko-, nano-, mikro- i milifaradów. Odwrotnością pojemności elektrycznej jest elastancja wyrażana w darafach (nie jest to jednostka układu SI).
Napięcie elektryczne – różnica potencjałów elektrycznych między dwoma punktami obwodu elektrycznego lub pola elektrycznego. Symbolem napięcia jest U. Napięcie elektryczne jest to stosunek pracy wykonanej podczas przenoszenia ładunku elektrycznego między punktami, dla których określa się napięcie, do wartości tego ładunku. Wyraża to wzórProstownik jest to element lub zestaw elementów elektronicznych służący do zamiany napięcia przemiennego na napięcie jednego znaku, które po dalszym odfiltrowaniu może być zmienione na napięcie stałe.
Ogólnie, napięcie
U
C
{\displaystyle U_{C}}
i prąd
I
C
{\displaystyle I_{C}}
kondensatora w chwili
t
{\displaystyle t}
związane są zależnością:
Sygnał to abstrakcyjny model dowolnej mierzalnej wielkości zmieniającej się w czasie, generowanej przez zjawiska fizyczne lub systemy. Tak jak wszystkie zjawiska może być opisany za pomocą aparatu matematycznego, np. poprzez podanie pewnej funkcji zależnej od czasu. Mówimy, że sygnał niesie informację lub też umożliwia przepływ strumienia informacji.Wytrzymałość elektryczna, wytrzymałość dielektryczna – największa wartość natężenia pola elektrycznego, jaka może istnieć w dielektryku (izolatorze) bez wywołania przebicia. Jednostką wytrzymałości elektrycznej jest V/m.
U
C
=
Q
C
=
1
C
∫
−
∞
t
I
C
(
τ
)
d
τ
.
{\displaystyle U_{C}={\frac {Q}{C}}={\frac {1}{C}}\int _{-\infty }^{t}I_{C}(\tau ){\mbox{d}}\tau .}
Pracę
d
W
,
{\displaystyle dW,}
jaką trzeba wykonać, by przenieść niewielki ładunek
d
q
{\displaystyle dq}
z jednej okładki kondensatora, o pojemności
C
,
{\displaystyle C,}
na drugą, przy założeniu, że jedna z okładek jest naładowana ładunkiem
q
{\displaystyle q}
Superkondensator lub ultrakondensator jest rodzajem kondensatora elektrolitycznego o specyficznej konstrukcji, który wykazuje niezwykle dużą pojemność elektryczną (rzędu kilku tysięcy faradów), w porównaniu do klasycznych kondensatorów elektrolitycznych dużej pojemności, lecz przy napięciu pracy 2-3 V (typowo 2,7 V).Moc bierna w obwodach prądu zmiennego jest wielkością opisującą pulsowanie energii elektrycznej między elementami obwodu elektrycznego. Ta oscylująca energia nie jest zamieniana na użyteczną pracę lub ciepło, niemniej jest ona konieczna do funkcjonowania urządzeń elektrycznych (np. transformatorów, silników). Energia jest pobierana ze źródła w części okresu przebiegu zmiennego, magazynowana przez odbiornik (w postaci energii pola elektrycznego lub magnetycznego) i oddawana do źródła w innej części okresu, kiedy pole elektryczne lub magnetyczne w odbiorniku zanika.
d
W
=
U
(
q
)
d
q
=
q
C
d
q
.
{\displaystyle {\mbox{d}}W=U(q){\mbox{d}}q={\frac {q}{C}}{\mbox{d}}q.}
Energię zmagazynowaną w kondensatorze oblicza się przez scałkowanie powyższego wzoru, uzyskując:
Elektroliza — w chemii i fizyce - ogólna nazwa na wszelkie zmiany struktury chemicznej substancji, zachodzące pod wpływem przyłożonego do niej zewnętrznego napięcia elektrycznego. W węższym zakresie pojęcie to obejmuje tylko procesy rozkładu. Elektrolizie towarzyszyć może (choć nie musi) szereg dodatkowych zjawisk, takich jak dysocjacja elektrolityczna, transport jonów do elektrod, wtórne przemiany jonów na elektrodach i inne. W sensie technologicznym przez elektrolizę rozumie się wszystkie te procesy łącznie.Kondensator zmienny nazywany również nastawnym lub strojeniowym – kondensator, którego pojemność można płynnie zmieniać. W większości przypadków stosowany jest w obwodach strojeniowych odbiorników radiowych i telewizyjnych razem z kondensatorami stałymi. Często do dokładnego zestrojenia wstępnego obwodu stosuje się włączone równolegle z nim małe kondensatory zmienne, zwane trymerami.
W
=
∫
0
Q
q
C
d
q
=
1
2
Q
2
C
=
1
2
C
U
C
2
,
{\displaystyle W=\int _{0}^{Q}{\frac {q}{C}}{\mbox{d}}q={\frac {1}{2}}{\frac {Q^{2}}{C}}={\frac {1}{2}}CU_{C}^{2},}
przy czym
Q
{\displaystyle Q}
jest ładunkiem, do którego naładowano kondensator.
Prąd stały (ang. direct current, DC) – prąd stały charakteryzuje się stałym zwrotem oraz kierunkiem przepływu ładunków elektrycznych, w odróżnieniu od prądu zmiennego i przemiennego – (AC, ang. alternating current).Przebicie elektryczne - nagły przepływ prądu przez izolator. Napięcie, przy którym zachodzi to zjawisko, nosi nazwę napięcia przebicia.
Prąd elektryczny to zmiana ładunku w czasie, co można zapisać:
I
c
(
t
)
=
d
Q
d
t
=
C
d
U
c
d
t
.
{\displaystyle I_{c}(t)={\frac {{\mbox{d}}Q}{{\mbox{d}}t}}=C{\frac {{\mbox{d}}U_{c}}{{\mbox{d}}t}}.}
Kondensator podłączony do napięcia stałego, po pewnym czasie naładuje się do tego napięcia
d
U
C
d
t
=
0.
{\displaystyle {\frac {{\mbox{d}}U_{C}}{{\mbox{d}}t}}=0.}
Kondensator jest wówczas równoważny przerwie w obwodzie
(
I
c
(
t
)
=
0
)
.
{\displaystyle (I_{c}(t)=0).}
Dla prądu przemiennego przez kondensator płynie prąd określony wzorem:
Całka – ogólne określenie wielu różnych, choć powiązanych ze sobą pojęć analizy matematycznej. W artykule rachunek różniczkowy i całkowy podana jest historia ewolucji znaczenia samego słowa całka. Najczęściej przez "całkę" rozumie się całkę oznaczoną lub całkę nieoznaczoną (rozróżnia się je zwykle z kontekstu).Względna przenikalność elektryczna (dawn. stała dielektryczna) – bezwymiarowa wielkość określająca ilokrotnie przenikalność elektryczna danego ośrodka ε jest większa od przenikalności elektrycznej próżni ε0
U
c
(
t
)
=
U
0
sin
(
ω
t
)
,
{\displaystyle U_{c}(t)=U_{0}\sin(\omega t),}
I
c
=
C
d
U
C
d
t
=
C
U
0
ω
cos
(
ω
t
)
.
{\displaystyle I_{c}=C{\frac {{\mbox{d}}U_{C}}{{\mbox{d}}t}}=CU_{0}\omega \cos(\omega t).}
Wielkość, wiążąca prąd i napięcie na kondensatorze, nazywa się reaktancją, która jest tym mniejsza, im większa jest pojemność kondensatora i częstotliwość prądu. Kondensator charakteryzuje się tym, że (dla sygnałów sinusoidalnych) napięcie jest opóźnione w fazie względem prądu o kąt
π
2
{\displaystyle {\frac {\pi }{2}}}
(inaczej: prąd wyprzedza napięcie o kąt
π
2
{\displaystyle {\frac {\pi }{2}}}
). Z tego względu impedancja kondensatora jest liczbą zespoloną i opisana jest wzorem:
Układ RC (ang. Resistor Capacitor), jest to obwód elektryczny złożony z rezystora i kondensatora zasilany napięciem albo natężeniem prądu elektrycznego.Współczynnik mocy (ang. power factor) – cosφ jest miarą wykorzystania energii. Współczynnik mocy obwodu elektrycznego charakteryzuje zdolność tego obwodu do odbioru energii elektrycznej w stosunku do wydolności energetycznej źródła zasilania. Inaczej mówiąc, jeśli odbiornik jest w stanie przyjąć całkowitą moc źródła, to współczynnik mocy takiego obwodu jest równy jedności - jest to możliwe wtedy gdy jest spełnione Prawo Ohma. Przyczynami powodującymi, że współczynnik mocy jest mniejszy od jedności, jest występowanie w obwodach zjawisk akumulacji energii oraz odkształcenia przebiegów prądu w stosunku do napięcia zasilania.
Z
=
1
j
ω
C
=
−
j
ω
C
=
−
j
2
π
f
C
,
{\displaystyle Z={\frac {1}{j\omega C}}={\frac {-j}{\omega C}}={\frac {-j}{2\pi fC}},}
gdzie:
Zwarcie (lub potocznie: spięcie) - w elektrotechnice i elektronice oznacza nagłe zmniejszenie rezystancji obwodu elektrycznego do bardzo małej wartości, powstające najczęściej wskutek połączenia się przewodów obwodu lub uszkodzenia izolacji elektrycznej w wyniku jej przebicia. Prąd zwarciowy jest wielokrotnie większy od prądu roboczego i może spowodować zniszczenie przewodów elektrycznych, urządzeń i odbiorników elektrycznych lub pożar. Do ochrony przed skutkami zwarcia służą zabezpieczenia elektryczne.Folia - materiał wykonany najczęściej z metalu nieżeliwnego lub z tworzywa sztucznego, o grubości do 2 mm (do wyrobu np. opakowań).
ω
{\displaystyle \omega }

–
pulsacja,
f
{\displaystyle f}

– częstotliwość (w
hercach),
j
{\displaystyle j}

–
jednostka urojona.
Reaktancja pojemnościowa wyraża się wzorem:
X
c
=
−
1
ω
C
=
−
1
2
π
f
C
,
{\displaystyle X_{c}={\frac {-1}{\omega C}}={\frac {-1}{2\pi fC}},}
przy czym ujemny znak jest kwestią konwencji.
Częstotliwość (częstość) – wielkość fizyczna określająca liczbę cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu. W układzie SI jednostką częstotliwości jest herc (Hz). Częstotliwość 1 herca odpowiada występowaniu jednego zdarzenia (cyklu) w ciągu 1 sekundy. Najczęściej rozważa się częstotliwość w ruchu obrotowym, częstotliwość drgań, napięcia, fali.Pojemnością elektryczną odosobnionego przewodnika nazywamy wielkość fizyczną C równą stosunkowi ładunku q zgromadzonego na przewodniku do potencjału
φ
{displaystyle varphi }
tego przewodnika.
Symbole kondensatorów[ | edytuj kod]
Na schematach układów elektrycznych i elektronicznych kondensatory oznacza się następującymi symbolami:
symbol ogólny, oraz kondensator niespolaryzowany stały
kondensator spolaryzowany (elektrolityczny)
Kondensator zmienny, kondensator nastawny, trymer
Kondensator dostrojczy, trymer
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]
Warto wiedzieć że... beta
Tantal (Ta, łac. tantalium) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Nazwa pochodzi od Tantala – postaci w mitologii greckiej.
Filtr jest to fragment obwodu elektrycznego lub obwodu elektronicznego odpowiedzialny za przepuszczanie lub blokowanie sygnałów o określonym zakresie częstotliwości lub zawierającego określone harmoniczne.
Wartość skuteczna (w j. ang. rms od Root Mean Square – średnia kwadratowa) – statystyczna miara sygnału okresowo zmiennego (najczęściej dotyczy wielkości elektrycznych prądu i napięcia).
Powietrze (łac. aër) – mieszanina gazów i aerozoli składająca się na atmosferę ziemską. Pojęcie jest stosowane przede wszystkim w odniesieniu do tej części powłoki gazowej, której chemiczny skład jest wyrównany wskutek cyrkulacji gazów w troposferze (zob. homosfera, warstwa o grubości do 100 km), bywa jednak odnoszone również do wszystkich sfer ziemskiej atmosfery, o różnym składzie chemicznym i właściwościach fizycznych.
Połączenie szeregowe (obwód szeregowy) jest to taki rodzaj połączenia elementów elektrycznych, w którym koniec jednego elementu łączy się z początkiem następnego. Połączenie takie tworzy szereg (łańcuch) elementów, w którym prąd elektryczny musi przepływać kolejno przez wszystkie elementy (natężenie prądu ma więc taką samą wartość dla wszystkich elementów w połączeniu szeregowym).
Lampa błyskowa (flesz, ang.flash) - urządzenie, które wyzwala wiązkę światła niezbędną do właściwego oświetlenia fotografowanego obiektu. Umożliwia wykonywanie zdjęć w niekorzystnych warunkach oświetleniowych. Niekiedy dodatkowo wspomaga autofokus przy słabym oświetleniu. Jej działanie jest ściśle związane z mechaniką lub elektroniką aparatu fotograficznego.
Wartość chwilowa przebiegu czasowego jest wartością przebiegu czasowego w dowolnym punkcie (chwili) czasu. Każdy rzeczywisty przebieg czasowy składa się z nieskończonej ilości następujących po sobie wartości chwilowych, których chronologiczne ułożenie powoduje powstanie całego przebiegu czasowego.