• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Kolosy - Frygia

    Przeczytaj także...
    List do Filemona [Flm lub Filem.] – list Pawła z Tarsu, stanowiący księgę Nowego Testamentu, zaadresowany do Filemona – chrześcijanina z frygijskiego miasta Kolosy. List do Filemona jest krótkim osobistym pismem w sprawie Onezyma – zbiegłego niewolnika należącego do Filemona. Apostoł wstawia się za niewolnikiem, który postanowił zostać chrześcijaninem, i obiecuje uiścić odszkodowanie za ewentualne szkody przez niego spowodowane. List ten porusza szereg ważkich kwestii teologicznych dotyczących niewolnictwa i w szerszym kontekście zależności ekonomicznej jednego człowieka od drugiego. Interpretacje zawartych w nim tez zmieniały się na przestrzeni dziejów wraz z przekształceniami systemów ekonomicznych i politycznych.Nowy Testament (gr. Ἡ Καινὴ Διαθήκη, on Kainē Diathēkē) – druga, po Starym Testamencie, część Biblii chrześcijańskiej, powstała na przestrzeni 51-96 r. n.e.; stanowi zbiór 27 ksiąg, przedstawiających wydarzenia z życia Jezusa i wczesnego Kościoła oraz pouczenia skierowane do wspólnot chrześcijańskich, tradycyjnie datowanych na drugą połowę I wieku; niektórzy bibliści datują część ksiąg również na pierwszą połowę II wieku; główne źródło chrześcijańskiej doktryny i etyki.
    Konya (gr. Ἰκόνιον Ikónion, łac. Iconium, dawniej także osm.-tur. قونیه, Koniah, Konieh, Qunia) – miasto w południowej Turcji, na Wyżynie Anatolijskiej, u północnego podnóża Taurusu, stolica prowincji Konya. Około 1 412 343 mieszkańców (w 2007). Podobnie jak Kayseri (Cezarea Pontyjska), Konya (Ikonion) jest starym miastem rzymskim i bizantyńskim. Konya – dawna stolica Sułtanatu Seldżuków zapełniona jest interesującymi dziełami wczesnej sztuki tureckiej i islamskiej. Najważniejszy punkt zwiedzania to Muzeum Mevlany, zlokalizowane koło meczetu zbudowanego przez wielkiego Sinan za panowania Sułtana Selima II w XVI w. Budynek ten zamieszkiwał niegdyś Mevlana – Rumi, założyciel Zakonu Tańczących Derwiszy. Co roku od 10 do 12 grudnia odbywają się w Konyi uroczystości ku czci Rumiego. Centrum miasta zajmuje Alaettin Tepesi – wzgórze z seldżuckimi budowlami. Konya jest jednym z najreligijniejszych i konserwatywnych miast w Turcji.
    Położenie Kolosów

    Kolosy (gr. Κολοσσαί) – starożytne miasto w dolinie rzeki Likos we Frygii, krainie w zachodniej części Azji Mniejszej, dawnej prowincji rzymskiej Azja. Ruiny miasta znajdują się 4 km na północ od Honaz, 20 km na wschód od Denizli.

    Położenie[ | edytuj kod]

    Kolosy leżą nad rzeką Likos, lewym dopływem Meandra, u podnóża góry Kadmos (obecnie Eşler Dag – wys. 2528 m), w odległości około 17 km na południowy wschód od Laodycei (Denizli) i około 26 km od Hierapolis (Pamukkale). Ruiny Kolosów odkryto w 1835 roku nieopodal drogi łączącej Efez z Ikonium (Konya). Z miasta ocalały fragmenty akropolu i teatru na południowym brzegu rzeki oraz nekropolii i zespołu budynków na drugim brzegu.

    Chrześcijaństwo, chrystianizm (gr. Χριστιανισμóς, łac. Christianitas) – monoteistyczna religia objawienia, bazująca na nauczaniu Jezusa Chrystusa zawartym w kanonicznych ewangeliach. Jej wyznawcy uznają w nim obiecanego Mesjasza i Zbawiciela, który ustanowił Królestwo Boże poprzez swoje Zmartwychwstanie. Kanon wiary chrześcijańskiej został spisany w Nowym Testamencie i przekazywany jest przez Kościoły.Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.

    Historia miasta[ | edytuj kod]

    Miasto istniało przynajmniej od V wieku p.n.e. W okresie od V do III wieku było głównym ośrodkiem miejskim w dolinie Likosu. Podstawę dobrobytu Kolosów, oprócz handlu, stanowił przemysł wełniany i tekstylny, a nazwy miasta – colossinus, używano do określania ciemnoczerwonego barwnika używanego do farbowania wełny. Na początku ery chrześcijańskiej Kolosy utraciły dawne znaczenie na rzecz sąsiadującej z nimi Laodycei. Region doliny Likosu nawiedzały częste trzęsienia ziemi. Wedle informacji znajdującej się u Tacyta jedno z nich, datowane na 60/61 rok bardzo poważnie dotknęło Laodyceę, a przypuszczalnie również Kolosy. Miasto popadło w ruinę w III wieku po Chr., a w jego pobliżu założono nowe miasto o nazwie Chonai (Honaz).

    Demeter (także Demetra; gr. Δημήτηρ Dēmḗtēr, Δήμητρα Dḗmētra, łac. Ceres) – w mitologii greckiej bogini płodności ziemi, urodzaju, ziemi uprawnej, zbóż, rolnictwa. Jej córką była Kora.List do Kolosan [Kol] – list św. Pawła, napisany do gminy chrześcijańskiej w Kolosach, stanowiący księgę Nowego Testamentu. Adresaci listu wywodzili się prawdopodobnie ze środowiska pogańskiego. List prezentuje obraz żywej, zjednoczonej i stałej w wierze, jednak nie w pełni dojrzałej duchowo wspólnoty. Został napisany w celu umocnienia wiary młodego Kościoła kolosańskiego i ostrzeżenia go przed grożącymi mu błędami. Zgodnie z listem chrześcijanie powołani są do nowego życia w Chrystusie, który jest Głową Kościoła, i nie powinni poddawać się w niewolę nauk czysto ludzkich. Jako wybrani przez Boga powinni dawać świadectwo nowego życia i w swym postępowaniu mieć wzgląd na Jezusa Chrystusa.
    Widok na Kadmos i współczesne Honaz

    Ludność Kolosów stanowili rodowici Frygijczycy, Grecy oraz spora, szacowana na około 10 tysięcy, kolonia żydowska. W Kolosach poświadczono kult Artemidy efeskiej i Zeusa Laodycejskiego, a także Mena, Selene, Demeter, Higiei, Heliosa, Ateny, Tyche, Boule, Izydy i Serapisa. W pobliskim Hierapolis obok świątyni Apollina znajdowała się grota Plutonion, uważana za wejście do podziemi, do której wydobywał się, przez szczeliny trujący gaz. Do groty mieli prawo wchodzić jedynie eunuchowie zwani Galloi, kapłani frygijskiej bogini ziemi Kybele.

    Filemon z Kolosów, cs. Apostoł Filimon – postać biblijna z I wieku opisana w Liście do Filemona przez św. Pawła Apostoła, zaliczana do grona świętych apostołów przez Kościół prawosławny, męczennik chrześcijański i święty Kościoła katolickiego, ormiańskiego oraz koptyjskiego, biskup Kolosów we Frygii.<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>

    W I wieku powstała w Kolosach wspólnota chrześcijańska, skladająca się głównie z dawnych pogan, założona najprawdopodobniej przez Kolosanina Epafrasa, ucznia świętego Pawła Apostoła. Do chrześcijan kolosańskich Paweł napisał list, który wszedł do kanonu Nowego Testamentu. Z Kolosów pochodził niewolnik Onezym i najprawdopodobniej jego pan Filemon, adresat Listu do Filemona.

    Frygia (łac. Phrygia) – starożytna kraina w zachodniej części Azji Mniejszej, położona między Bitynią, Myzją, Lidią, Karią, Lycją, Pamfilią, Lykaonią i Galacją. Była znana z kwitnącego rolnictwa i chowu bydła, kopalni złota i kamieniołomów marmuru. Zamieszkiwali ją spokrewnieni z Trakami indoeuropejscy Frygowie, którzy przybyli na te ziemie około 1000 r. p.n.e. Stolicą Frygii było Gordion. Aż do najazdu Kimerów (około 700 p.n.e.) Frygia była niezależnym królestwem. Rozkwit sztuki frygijskiej przypadł właśnie na ten okres: IX i VIII w. p.n.e.. Niektóre greckie mity są pochodzenia frygijskiego. Jako bóstwa krajowe czczono Manesa, Cybele (Kybele) i Attisa.Meander (tur. Büyük Menderes Nehri, w starożytności gr. Μαίανδρος Maíandros) – rzeka w zachodniej Turcji azjatyckiej, o długości 529 km. Swój bieg zaczyna na Wyżynie Anatolijskiej, a kończy w Morzu Egejskim, w pobliżu ruin Miletu. Głównymi dopływami są Çine oraz Ak. Większe miasta, przez które przepływa to Aydin i Nazilli. Rzeka tworzy liczne meandry – pojęcie meander pochodzi od nazwy tej rzeki.

    Arcybiskup Kolosów to tytuł jednego z biskupów tytularnych w Kościele rzymskokatolickim.

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • List do Kolosan

    • Przypisy[ | edytuj kod]

    1. ↑ Bartosz Adamczewski: List do Filemona. s. 136–137.
    2. ↑ Maurya P. Horgan: List do Kolosan. W: Katolicki Komentarz Biblijny. s. 1409.
    3. Herodot, Dzieje, 7.30.15; Ksenofont, Anabaza, 1, 2, 6.
    4. Strabon, Geografia, 12, 8, 16; Pliniusz Starszy, Historia naturalis, 21, 51.
    5. Tacyt, Annales, 14, 27.
    6. Cycero, Pro Flacc., 28; Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, 12, 3, 4.
    7. Por. Kol 1,7 w przekładach Biblii. Kol 4,12 w przekładach Biblii.
    8. David M. Cheney: Titular Sees Only. „Colonia in Arme…” to „Cyzicus” (ang.). W: The Hierarchy of the Catholic Church [on-line]. [dostęp 2009-05-08].

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Bartosz Adamczewski: List do Filemona. List do Kolosan. Przekład z oryginału. Komentarz. Częstochowa: Edycja św. Pawła, 2006. ISBN 83-7424-199-3.
  • Katolicki Komentarz Biblijny. Raymond E. Brown, Joseph A. Fitzmyer, Roland E.Murphy (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2001. ISBN 83-7146-080-5.
    • Anatolia (tureckie Anadolu) – kraina, należąca do Turcji, na półwyspie Azja Mniejsza (którego jest synonimem), leżąca między Morzem Czarnym a Zatoką Aleksandretty.Prowincje rzymskie – jednostki administracyjne cesarstwa rzymskiego, tworzone na podbitych terytoriach (poza Italią). Liczba i rozmiary poszczególnych prowincji zmieniały się na przestrzeni dziejów Imperium w zależności od warunków zewnętrznych i polityki wewnętrznej. Pierwszą rzymską prowincją była wyspa Sycylia, podbita w 241 p.n.e. w czasie I wojny punickiej. Zasadniczo prowincje rzymskie dzieliły się na dwa rodzaje:




    Warto wiedzieć że... beta

    Kybele (hetyckie Kubaba, gr. Kybele lub Kybebe, łac. Cybele lub Cybebe) to frygijska bogini płodności, urodzaju, wiosny i miast obronnych, strażniczka zmarłych. Była czczona od tysiącleci w całej Azji Mniejszej jako Magna Mater. Na jej cześć tańczyli Korybanci. W mitologii frygijskiej młodym kochankiem Kybele był Attis. Jej kult przetrwał w Rzymie do V w. n.e.
    Selene (także Księżyc; gr. Σελήνη Selḗnē ‘Księżyc’, łac. Luna ‘Księżyc’) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie Księżyca; jedna z tytanid; utożsamiana z rzymską Luną.
    Men (gr. Μήν) – hellenistyczno-rzymskie bóstwo synkretyczne czczone na obszarze starożytnej Azji Mniejszej (Anatolii).
    Serapis, Sarapis (stgr. Σέραπις, Σάραπις, łac. Serapis) – synkretyczne bóstwo hellenistycznego Egiptu, łączące cechy niektórych bogów egipskich i greckich. Otoczone szczególną opieką przez dynastię Ptolemeuszów, czczone było w Serapejonach, z których najbardziej znany, pełniący centrum kultu znajdował się w Aleksandrii. W okresie dominacji rzymskiej wraz z kultem Izydy rozpowszechnił się na inne części imperium.
    Biskup tytularny (łac. episcopus titularis) to biskup mający tytuł dawnej, już nieistniejącej diecezji. Tytuł nadawany jest przez papieża wszystkim biskupom nieposiadającym własnej diecezji, czyli biskupom pomocniczym ordynariuszy, a także wyższym urzędnikom Kurii Rzymskiej, nuncjuszom, delegatom apostolskim lub innym duchownym pełniącym specjalne zadania zlecane im przez papieża lub narodowe konferencje biskupów.
    Likos - rzeka we Frygii, dopływ Menderes, zwanego dawniej Meandrem. Źródła rzeki znajdują się na wschodnim stoku góry Topçambaba (dawniej Cadmus) w tureckiej prowincji Aydin. Rzeka płynie w kierunku zachodnim. Według relacji starożytnych nieopodal Kolosów wpływała pod ziemię, a po kilku stadionach wypływała ponownie na powierzchnie, przepływała blisko Laodycei, a następnie wpływała do Meanderes.
    Denizli – miasto w południowo-zachodniej Turcji, przy drodze Izmir-Antalya, w prowincji Denizli. Liczy około 400,000 mieszkańców (dane na 2006 rok).

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.022 sek.