Kolendra
Przeczytaj także...
Synonim w taksonomii (skrót syn.) – nierównoważne określenia odnoszące się do tego samego taksonu. Wyróżnia się synonimy nomenklatoryczne (homotypowe) i taksonomiczne (heterotypowe). Taksony opisane synonimami pierwszego rodzaju oparte są na tym samym typie nomenklatorycznym. Zgodnie z międzynarodowymi kodeksami nomenklatorycznymi tylko jedna nazwa może być ważna, tj. zgodna z tymi przepisami. W sytuacji, gdy dwie lub więcej nazw opisują ten sam takson, ustalana jest nazwa ważna (pierwsza prawidłowo opisana), pozostałe stają się synonimami nomenklatorycznymi. Synonimy taksonomiczne powstają, gdy w wyniku rozwoju wiedzy, pewne taksony są dzielone, łączone lub przenoszone. Nazwy określane jako synonimy taksonomiczne odnoszą się do taksonów posiadających różne typy nomenklatoryczne i stają się synonimami w wyniku taksonomicznego osądu.Integrated Taxonomic Information System (ITIS) – system zaprojektowany do dostarczania informacji taksonomicznych o organizmach. Został utworzony w 1996 r. System jest wspierany przez agencje rządowe Stanów Zjednoczonych Ameryki, Kanady i Meksyku. Współpracuje z taksonomami z całego świata. Jest partnerem Species 2000 i Global Biodiversity Information Facility (GBIF). Współuczestniczy w realizacji międzynarodowego programu Katalog Życia (Catalogue of Life Programme).
Kolendra siewna (Coriandrum sativum L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.). Pochodzi znad Morza Śródziemnego, lecz zaaklimatyzował się też w krajach chłodniejszych. W Polsce jest uprawiany, rzadko zdziczały lub zawleczony.
Synonim w taksonomii (skrót syn.) – nierównoważne określenia odnoszące się do tego samego taksonu. Wyróżnia się synonimy nomenklatoryczne (homotypowe) i taksonomiczne (heterotypowe). Taksony opisane synonimami pierwszego rodzaju oparte są na tym samym typie nomenklatorycznym. Zgodnie z międzynarodowymi kodeksami nomenklatorycznymi tylko jedna nazwa może być ważna, tj. zgodna z tymi przepisami. W sytuacji, gdy dwie lub więcej nazw opisują ten sam takson, ustalana jest nazwa ważna (pierwsza prawidłowo opisana), pozostałe stają się synonimami nomenklatorycznymi. Synonimy taksonomiczne powstają, gdy w wyniku rozwoju wiedzy, pewne taksony są dzielone, łączone lub przenoszone. Nazwy określane jako synonimy taksonomiczne odnoszą się do taksonów posiadających różne typy nomenklatoryczne i stają się synonimami w wyniku taksonomicznego osądu.Integrated Taxonomic Information System (ITIS) – system zaprojektowany do dostarczania informacji taksonomicznych o organizmach. Został utworzony w 1996 r. System jest wspierany przez agencje rządowe Stanów Zjednoczonych Ameryki, Kanady i Meksyku. Współpracuje z taksonomami z całego świata. Jest partnerem Species 2000 i Global Biodiversity Information Facility (GBIF). Współuczestniczy w realizacji międzynarodowego programu Katalog Życia (Catalogue of Life Programme).
Kolendra siewna (Coriandrum sativum L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.). Pochodzi znad Morza Śródziemnego, lecz zaaklimatyzował się też w krajach chłodniejszych. W Polsce jest uprawiany, rzadko zdziczały lub zawleczony.
Kolendra (Coriandrum L. 1753) – rodzaj roślin z rodziny selerowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia dwa lub trzy gatunki. Występują one w obszarze śródziemnomorskim, gdzie rosną w suchych, trawiastych murawach. Kolendra siewna będąca rośliną przyprawową, znana jest od starożytności. Została szeroko rozpowszechniona na świecie w uprawie. Największymi producentami są Maroko i Indie.
Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu) w termodynamice. Temperatura jest związana ze średnią energią kinetyczną ruchu i drgań wszystkich cząsteczek tworzących dany układ i jest miarą tej energii.Curry – nazwa sposobu przyrządzenia potraw w kuchni indyjskiej. Curry to warzywa, ser, ryby, mięso i/lub inne składniki dania głównego w sosie.
Systematyka[ | edytuj kod]
SynonimyCoriandropsis H. Wolff, Keramocarpus Fenzl Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny selerowatych (Apiaceae Lindl.), w obrębie której należy do podrodziny Apioideae Seemann i plemienia Coriandreae. Wykaz gatunków
Zastosowanie[ | edytuj kod]
Kolendra siewna jest gatunkiem mającym zastosowanie kulinarne. Świeże liście kolendry są nieodzownym składnikiem kuchni południowo-azjatyckiej, wykorzystywanym np. w przygotowaniu wielu chutney i potraw curry, a także kuchni chińskiej, czy meksykańskiej. Ze względu na działanie wysokiej temperatury, która obniża walory smakowe kolendry, świeże liście dodaje się pod koniec gotowania. Kolendrę stosuje się również często jako przybranie do potraw. Suszone owoce kolendry (często nazywane "nasionami") zazwyczaj stosowane są w postaci zmielonej jako przyprawa. W całości bywają prażone na sucho tuż przed zmieleniem w celu podniesienia walorów smakowych. Jest ona również częstym składnikiem w piwie typu Witbier.
iNaturalist – projekt z zakresu nauki obywatelskiej oraz serwis społecznościowy przyrodników, wolontariuszy oraz biologów oparty na idei nanoszenia na mapy i publikowania obserwacji gatunków roślin, zwierząt i grzybów. Obserwacje (zwykle dokumentowane zdjęciem) mogą zostać opublikowane poprzez stronę internetową oraz aplikację mobilną. Informacje zebrane przez projekt są wartościowym, publicznie dostępnym źródłem danych wykorzystywanym przez różne projekty naukowe, muzea, ogrody botaniczne, parki oraz inne organizacje. Aplikacja i strona internetowa są dostępne w języku angielskim.
Encyclopedia of Life (w skrócie EOL, Encyklopedia Życia) – współtworzona przez wielu fachowców, anglojęzyczna, internetowa bezpłatna encyklopedia, której zadaniem jest zebranie informacji o wszystkich opisanych przez naukę gatunkach. Encyklopedia rozpoczęła swoje działanie 26 lutego 2008 r. z 30 000 hasłami. Olbrzymie zainteresowanie (11,5 mln trafień w ciągu 5,5 godz.) spowodowało przeciążenie serwisu i konieczne było przez kilka dni ograniczenie jego funkcjonalności.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-05-01].
- Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-28].
- ↑ Coriandrum. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-06-16].
- ↑ David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 235. ISBN 978-1-107-11502-6.
- ↑ Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 315. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ Genus: Coriandrum L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-06-16].
Takson – jednostka zdefiniowana w systematyce organizmów jako grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretną cechą różniącą je od innych jednostek taksonomicznych. Takson obejmuje wszystkie zawarte w nim taksony niższego poziomu. Kryterium pokrewieństwa stosowane jest w systemach filogenetycznych, mimo że taksonem w zasadzie może być dowolna grupa organizmów.International Plant Names Index (IPNI) (ang. Międzynarodowy spis nazw roślin) to dostępna przez Internet baza danych naukowych (łacińskich) nazw roślin i związanych z nimi cytacji. Obejmuje rośliny nasienne i paprotniki.
Warto wiedzieć że... beta
Rodzaj (łac. genus, l.mn. genera) – podstawowa, obowiązkowa kategoria systematyczna obejmująca gatunek lub monofiletyczną grupę gatunków wyróżnionych na podstawie jednej lub więcej cech taksonomicznych. Nazwą rodzaj określany jest też każdy takson w randze rodzaju.
Karol Linneusz, szw. Carl von Linné, łac. Carolus Linnaeus (ur. 23 maja 1707 w Råshult, zm. 10 stycznia 1778 w Uppsali) — szwedzki przyrodnik, profesor Uniwersytetu w Uppsali.
Smak – jeden z podstawowych zmysłów dostępnych organizmom, służący do chemicznej analizy składu pokarmu. U wielu organizmów smak i węch nie są oddzielone.
Selerowate, baldaszkowate (Apiaceae Lindl., Umbelliferae Juss.) – rodzina bylin, rzadziej krzewów, do której należy około 430 rodzajów i ok. 3780 gatunków. W Polsce dziko rośnie ok. 70 gatunków.
Witbier - tradycyjne, belgijskie piwo pszeniczne zwane również bier blanche (białe piwo). Zawiera ok. 11-12,5% ekstraktu oraz 4,5-5,2% alkoholu. Charakterystyczną cechą witbiera jest jego wyraźny charakter zbożowy z cytrusowym posmakiem, który powstaje w wyniku specjalnie dobranych szczepów drożdży. Dodatkowo w trakcie warzenia dodaje się skórki pomarańczowe, kolendrę, imbir, pszenicę niesłodowaną (nawet do 50% zasypu) i owies. Profil aromatyczno-smakowy może uzupełniać lekka słodycz o zabarwieniu miodowo-waniliowym. Witbier jest warzony metodą górnej fermentacji i niefiltrowany, a ze względu na dodatek niesłodowanej pszenicy może być bardzo mętny. Barwa witbiera waha się od jasnosłomkowej do jasnozłotej. Ze względu na swój cytrusowo-zbożowy smak i duże nasycenie witbier jest piwem dobrze gaszącym pragnienie i odświeżającym.
Maroko, Królestwo Marokańskie (arab. المملكة المغربية Al-Mamlaka al-Maghribijja, berb. ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ Tagldit N Lmaġrib) – państwo położone w północno-zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym. Graniczy z Algierią (na wschodzie), Saharą Zachodnią (na południu) i hiszpańskimi eksklawami w Afryce: Ceutą i Melillą (na północy). Należy do państw Maghrebu.
Chutney, czatnej, hindi: चटनी ćatni - gęsty sos używany w kuchni indyjskiej. Sporządzany z owoców i warzyw, z rodzynkami, czosnkiem, cebulą, musztardą, octem itp. Używany do potraw mięsnych i wegetariańskich. W smaku może się wahać od bardzo pikantnego do łagodnego, wręcz słodkiego. W Europie Zachodniej dostępny w formie gotowej, sprzedawany w słoiczkach. W Indiach zawsze sporządzany na bieżąco, często z sezonowych składników. W południowych Indiach podawany wraz z sambarem jako dodatek do dosy.