Kazirodztwo – rodzaj parafilii polegający na zachowaniu seksualnym w stosunku do osoby blisko spokrewnionej, ale także osób spowinowaconych, np. poprzez adopcję czy małżeństwo krewnego. W wielu kulturach kazirodztwo pozostaje tematem tabu. Najczęściej tłumaczy się je zwiększonym ryzykiem wystąpienia u potomstwa wad wrodzonych, niepełnosprawności fizycznej i intelektualnej oraz przedwczesnej śmierci. Jest ono tym większe, im wyższy jest stopień pokrewieństwa genetycznego rodziców.
Walkiria (niem. Die Walküre) – druga, po stanowiącym wstęp Złocie Renu, część dramatu muzycznego Pierścień Nibelunga, w trzech aktach. Muzykę skomponował i libretto napisał Richard Wagner.Tradycja – przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kultury (takie jak: obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy społeczne), uznane przez zbiorowość za społecznie doniosłe dla jej współczesności i przyszłości.
Kontekst biologiczny[ | edytuj kod]
W świecie roślin istnieją skomplikowane organy zapobiegające samozapyleniu. W stosunku do samych siebie rośliny mogą być jałowe (samopłonne). W innych wypadkach różny bywa czas dojrzewania ich pylników i znamion, co zapobiega samozapyleniu, bądź też pylnik i znamiona są od siebie przestrzennie oddalone. Znane jest też zjawisko heterostylii. Zapłodnienie służy przede wszystkim przemieszczaniu materiału genetycznego. Jako że u roślin rozwinęły się organy zapobiegające samozapłodnieniu wskutek obojnactwa, przemawia to za tym, że zapłodnienie krzyżowe jest jednoznacznie pozytywne dla procesów selekcji naturalnej.
Luksemburg, Wielkie Księstwo Luksemburga (luks. Lëtzebuerg, Grousherzogdem Lëtzebuerg; niem. Luxemburg, Großherzogtum Luxemburg; fr. Luxembourg, Grand-Duché de Luxembourg) – państwo położone w Europie Zachodniej. Graniczy z Francją od południa, Niemcami od wschodu i z Belgią od zachodu i północy. Państwo członkowskie Unii Europejskiej oraz NATO.Rodzeństwo – w genealogii i prawie dzieci tych samych rodziców bądź rodzica: wszyscy bracia i siostry w ogólności albo każdy z nich pojedynczo wobec drugiego z nich (tak zwłaszcza w tekstach prawnych).
U zwierząt najczęściej nie występują organy zapobiegające kazirodztwu, jako że ich większa ruchliwość w dostatecznym stopniu zapewnia przemieszanie się osobników w populacji. Na ogół rodzina po wykarmieniu młodych rozprasza się. W wielu wypadkach (np. u wiewiórki środkowoeuropejskiej) matka aktywnie wygania swe dzieci po zaprzestaniu karmienia. Ponieważ rodzina nie pozostaje we wspólnocie, wymiana genów w obrębie populacji jest tym samym zapewniona.
Państwo Inków, Królestwo Inków, Imperium Inków (kecz. Tahuantinsuyu, Imperium Czterech Części, Zjednoczone Cztery Części – patrz mapa podziału administracyjnego) – historyczne państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, w okresie swego największego rozkwitu obejmujące tereny dzisiejszego Peru, Ekwadoru oraz częściowo Boliwii, Chile, Kolumbii i Argentyny.Makak japoński (Macaca fuscata) – małpa wąskonosa z rodziny makakowatych. Żyje na Wyspach Japońskich, oprócz Hokkaido. Zwierzę znane jest ze swych zdolności uczenia się. Występuje w japońskiej mitologii, literaturze i sztuce.
Niebezpieczeństwo regularnego chowu wsobnego występuje tylko tam, gdzie rodzina jest silnie zespolona. Tam też napotyka się wrodzone zahamowania przed krzyżowaniem się z rodzicami albo rodzeństwem. Przykładowo gęś gęgawa nie łączy się w pary ze współplemieńcami, z którymi wzrastała, nawet gdy nie są to rodzone siostry i bracia. U makaków japońskich stwierdzono coś w rodzaju zakazu kazirodztwa w odniesieniu do relacji matki z synem. Jane van Lawick-Goodall zauważyła, że dwa dojrzałe płciowo szympansy jako jedyne samce w grupie nie kopulowały z samicą, która była ich matką. Możliwym mechanizmem zapobiegającym krzyżowaniu się osobników zwierząt, w tym człowieka, blisko spokrewnionych jest efekt Westermarcka.
Etologia (gr. ήθος - obyczaj) – dziedzina zoologii, zajmująca się szeroko pojętymi badaniami zachowań zwierząt, zarówno dziedziczonych jak i nabytych, ich aspektem przystosowawczym, rozwojem osobniczym, orientacją przestrzenną, zachowaniami społecznymi.Małżeństwo – związek dwóch osób, zazwyczaj kobiety i mężczyzny, zatwierdzony prawnie i społecznie, regulowany zasadami, obyczajami, przekonaniami i postawami, określającymi prawa i obowiązki stron małżeństwa (partnerów) oraz status ich możliwego potomstwa. Małżeństwu powszechnie przypisuje się rolę założycielską wobec rodziny, co wiąże się z opieką nad dziećmi, ich wychowaniem i socjalizacją. Małżeństwo jest zazwyczaj potwierdzone przez ślub uznający jego strony za małżonków oraz niesie za sobą skutki prawne określone prawem małżeńskim.
Przedstawiciele wczesnej antropologii (na przykład Lewis Henry Morgan) żywili przekonanie, że związki między krewnymi prowadzą do biologicznego pogarszania się gatunku ludzkiego. W świetle dzisiejszej wiedzy z zakresu genetyki pogląd ten wydaje się zasadny. Badania nad dziećmi urodzonymi w związkach krewnych pierwszego stopnia wykazały, że 42% z nich rodzi się poważnymi wadami urodzeniowymi bądź umiera tuż po porodzie, a kolejne 11% zostaje dotkniętych przez łagodne upośledzenie umysłowe. W kazirodczym związku częściej ujawniają się też choroby autosomalne recesywne, ponieważ potencjalnie oboje rodzice mogą przekazać dziecku chorobotwórczy allel.
Materiał genetyczny - substancja chemiczna będąca nośnikiem informacji genetycznej. Inaczej mówiąc, materiał genetyczny jest fizycznym nośnikiem dziedziczności. U wszystkich znanych organizmów żywych materiałem genetycznym jest DNA. U niektórych wirusów, np. u wirusa grypy lub wirusa HIV, funkcję tę pełni RNA.Szympans (Pan) – rodzaj dużej, człekokształtnej małpy wąskonosej z rodziny człowiekowatych, obejmujący dwa odrębne gatunki: szympans zwyczajny (Pan troglodytes) i szympans karłowaty (Pan paniscus) zwany również bonobo. Obydwa gatunki są najbliżej spokrewnione z rodzajem Homo. Karol Linneusz w swojej pracy Systema Naturae (10th edition, 1758) zaklasyfikował szympansa w rodzaju Homo pod nazwą systematyczną Homo nocturnus – nocny człowiek. Dopiero w 1775 Blumenbach wprowadził nazwę Pan troglodytes.
Jeśli para blisko ze sobą spokrewniona wyda na świat potomstwo, może nastąpić u niego wzmocnienie recesywnych oraz dominujących cech zarówno negatywnych jak i pozytywnych. Wynik takiego związku może być zarówno albo bardzo niekorzystny albo bardzo korzystny zależnie od danego układu genetycznego w zbiorowości, w obrębie której zachodzi mieszanie genów.
Wady wrodzone – odstępstwa od normy budowy anatomicznej. Dzielone są zwykle na wady duże, powodujące poważne następstwa dla zdrowia i niekiedy uniemożliwiające przeżycie urodzonego z wadą dziecka, i wady małe (małe anomalie), mające głównie znaczenie kosmetyczne. Określane są one często jako cechy dysmorficzne (dysmorfie).Persowie – starożytny lud pochodzenia irańskiego, współcześnie zaś naród zamieszkujący głównie obszar Iranu (dawniej znanego jako Persja).
Wśród Egipcjan (podobnie jak wśród Persów czy Hindusów) rozpowszechnione były związki kazirodcze, a miłość między rodzeństwem dla „zachowania czystości krwi” była nawet uświęcona. Małżeństwo między bratem a siostrą nie było zabronione, a faraonom czasami nawet nakazywano zawieranie małżeństw kazirodczych. Przegląd literatury naukowej wykazał, że potomstwo kuzynostwa ma szansę na chorobę genetyczną kilka punktów procentowych większą, niż przeciętne dziecko, a potomstwo rodzeństwa lub związków rodzic-dziecko – kilkadziesiąt punktów procentowych.
Księga Kapłańska [Kpł], Trzecia Księga Mojżeszowa [3 Mojż], (hebr. ויקרא (Wajikra) - "zawołał" - od pierwszych słów księgi, gr. Λευιτικόν Leuitikon z Septuaginty, w nawiązaniu do Lewitów) – trzecia księga Pisma Św. (przed nią jest Księga Wyjścia) i Pięcioksięgu, a tym samym Starego Testamentu.Jonathan Littell (ur. 10 października 1967 w Nowym Jorku) – pisarz amerykański. Od 3 roku życia mieszkał i kształcił się we Francji. Obecnie mieszka w Barcelonie. Jest absolwentem Uniwersytetu Yale. Urodził się w Nowym Jorku w żydowskiej rodzinie. Jego przodkowie o nazwisku Lidsky opuścili Polskę w końcu XIX wieku, po pogromach po zamachu na cara Aleksandra II. Jego ojcem jest pisarz Robert Littell, autor powieści szpiegowskich.
Według tezy fińskiego socjologa Edwarda Westermarcka z 1891 roku ludzie nie uznają swoich bardzo bliskich krewnych za atrakcyjnych seksualnie, a tabu tkwi w samym umyśle. Zgodnie z teorią Westermarcka mężczyźni nie tworzą związków seksualnych z matkami i siostrami nie z powodu norm społecznych, lecz po prostu dlatego, że nie pociągają ich osoby, z którymi się wychowali. Ani mężczyźni, ani kobiety nie są w stanie rozpoznać swoich krewnych jako krewnych, mogą jednak zastosować regułę, która w 99% przypadków zapobiega kazirodztwu: unikają tworzenia związków z tymi, których znają z dzieciństwa. W ten sposób wytwarza się awersja seksualna do najbliższych krewnych. Zjawisko to jest formą wdrukowania.
Vladimir Nabokov (właś. Władimir Władimirowicz Nabokow (ros. Владимир Владимирович Набоков); ur. 10 kwietnia/22 kwietnia 1899 w Petersburgu, Imperium Rosyjskie - zm. 2 lipca 1977 w Montreux, Szwajcaria) - pisarz rosyjski i amerykański, tworzący do mniej więcej 1938 roku głównie w języku ojczystym, potem głównie w języku angielskim, autor kilku tekstów w języku francuskim. Z wykształcenia filolog (romanista i rusycysta), krótko studiował zoologię, przez całe życie zajmował się lepidopterologią (liczne artykuły w czasopismach specjalistycznych, praca w harwardzkim muzeum), hobbystycznie układał zadania szachowe, w latach 1941-1959 był wykładowcą literatury na uczelniach amerykańskich.Znamię (ang. stigma) – część słupka roślin okrytonasiennych przyjmująca ziarna pyłku w trakcie zapylenia (przed zapłodnieniem). Zazwyczaj znajduje się na szczycie szyjki słupka, gdy szyjki brak – wykształca się znamię siedzące. Liczba znamion w słupku jest różna u różnych gatunków i zwykle zależy od liczby owocolistków budujących słupek.
Reguła ta nie zapobiega małżeństwu kuzynów, ale ujawnienie się niepożądanych genów recesywnych w takich związkach jest mało prawdopodobne. Mogą natomiast pojawić się u potomstwa takich par korzyści wynikające z połączenia grup genów dobrze przystosowanych do współpracy między sobą.
Teza Westermarcka znajduje oparcie w etologii (przykładowo przepiórki rozpoznają swoich braci i siostry nawet wtedy, gdy chowały się oddzielnie, i wolą łączyć się z kuzynami, niż z obcymi), a także w historii obyczajowości. W izraelskich kibucach niespokrewnione dzieci, które wychowują się wspólnie w żłobkach, często zawierają przyjaźnie na całe życie, ale prawie nigdy nie zawierają ze sobą małżeństw. Na Tajwanie, zgodnie ze starymi zwyczajami chińskimi, praktykuje się w niektórych rodzinach małżeństwo shim-pua, w którym dziewczynka od czasów niemowlęcych wychowuje się w domu swojego przyszłego męża. Takie małżeństwa są często bezpotomne, gdyż partnerzy nie są dla siebie atrakcyjni seksualnie. Natomiast odwrotnie: gdy siostra i brat wychowują się oddzielnie, to gdy spotkają się w odpowiednim wieku, często zakochują się w sobie
Chronologiczna lista władców Imperium Inków, początkowo władających niewielkim królestwem w dolinie Cuzco, z czasem, na drodze podbojów, przekształconym w imperium sięgające od dzisiejszej Kolumbii do północnego Chile i Argentyny.Kodeks karny (ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny) – akt prawny regulujący zasady prawa karnego materialnego obowiązujące w Polsce.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]
Warto wiedzieć że... beta
Vilgot Sjöman (ur. 2 grudnia 1924 w Sztokholmie, zm. 9 kwietnia 2006 tamże) – szwedzki reżyser i scenarzysta filmowy.
Iran (pers. ايران – Irān), (dawniej znany powszechnie na Zachodzie jako Persja) pełna nazwa: Islamska Republika Iranu (pers. جمهوری اسلامی ايران – Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān) – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące nad Morzem Kaspijskim, Zatoką Perską i Zatoką Omańską.
Potomstwo - są to organizmy, które posiadają część materiału genetycznego swoich rodziców. Zazwyczaj u zwierząt rodzice są przywiązani do swojego potomstwa: opiekują się nim, karmią je, bronią go przed niebezpieczeństwem itp.
Milczenie (szw. Tystnaden) – szwedzki film fabularny z 1963 roku. Trzecia część "trylogii pionowej" Ingmara Bergmana.
Islam (arab. الإسلام ; al-islām) – religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w niej objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi.
Egipt (arab. مصر Miṣr; dialekt egipski: Máṣr (/masˤɾ/); łac. Aegyptus, gr. Αίγυπτος Aígyptos), nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu (arab. جمهوريّة مصر العربيّة Dżumhurijjat Misr Al-Arabijja) – państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji. Egipt graniczy z Izraelem i Strefą Gazy na północnym wschodzie, Sudanem na południu i Libią na zachodzie. Od północy rozpościera się Morze Śródziemne, a na wschodzie Morze Czerwone.
Wydawnictwo Cyklady powstało w 1991 roku. Zakres zainteresowań obejmuje w pierwszym rzędzie literaturę popularnonaukową, naukową oraz beletrystykę. Oficyna publikuje rocznie od 15 do 20 nowych tytułów. Od początku działalności nastawiona jest zasadniczo na przekłady z języków obcych (ale publikuje także autorów polskich). Cyklady mają w swoim dorobku kilka serii książek popularnonaukowych. Są to głównie przekłady z języka angielskiego, francuskiego i niemieckiego. Najpopularniejszą serię stanowi Judaica, która obejmuje publikacje naukowe i popularnonaukowe na temat historii, religii i dziedzictwa kulturowego Żydów. Od niedawna rozbudowywany jest dział literatury pięknej.