Kazimierz Morawski (ur. 29 stycznia 1852 w Jurkowie, zm. 25 sierpnia 1925 w Krakowie) – polski filolog klasyczny, historyk, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezes Polskiej Akademii Umiejętności, kandydat na urząd Prezydenta RP. Odznaczony Orderem Orła Białego.

Życiorys[ | edytuj kod]

Pochodził z rodziny ziemiańskiej – był synem Kajetana i Józefy z Łempickich, oraz starszym bratem Zdzisława. Uczęszczał do Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu (1861–1869), gdzie wśród jego nauczycieli był m.in. późniejszy arcybiskup gnieźnieński Edward Likowski oraz August Wannowski, nauczyciel języków klasycznych. W latach 1869–1874 studiował filologię i historię na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie (m.in. u przyszłego noblisty Theodora Mommsena). W 1874 na tej uczelni obronił pracę doktorską, pt. Quaestiones Quintilianae, przygotowaną pod kierunkiem Emila Huebnera. Pracował jako profesor łaciny w Gimnazjum św. Macieja we Wrocławiu (1875–1876), w 1878 habilitował się w dziedzinie filologii klasycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim i rozpoczął wykłady z latynistyki na tej uczelni jako docent w II Katedrze Filologii Klasycznej. Od 1880 był profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem III Katedry Filologii Klasycznej, a wraz z nominacją na profesora zwyczajnego (1887) objął I Katedrę Filologii Klasycznej. W roku akademickim 1902/1903 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego, a w 1906/1907 – rektora UJ.

Od 1883 był członkiem-korespondentem, a od 1887 – członkiem czynnym Akademii Umiejętności w Krakowie (późniejszej Polskiej Akademii Umiejętności); pełnił funkcje: dyrektora Wydziału I (Filozoficznego) AU (1890–1917), wiceprezesa akademii (1917–1918), a od 12 lutego 1918 – trzeciego w historii jej prezesa (po śmierci historyka literatury, Stanisława Tarnowskiego). Brał udział w pracach komisji akademii – Komisji dla Badań w Zakresie Historii Literatury i Oświaty w Polsce (1880–1890 – sekretarz, 1893–1904 – przewodniczący), Komisji Filologicznej (od 1912 – przewodniczący), Komisji Języka Polskiego i Komisji Orientalistycznej. Należał ponadto do innych towarzystw naukowych i społecznych, m.in. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1879 – członek zwyczajny, 1917 – członek honorowy), Towarzystwa Naukowego we Lwowie (1920 – członek czynny), Stowarzyszenia Przyjaciół Francji (prezes). Został odznaczony m.in. austriackim Orderem Żelaznej Korony III klasy, Orderem Orła Białego (1921) i (1922) komandorią francuskiej Legii Honorowej. Akademia Umiejętności przyznała mu dwukrotnie nagrodę im. Barczewskiego za prace: Andrzej Patrycy Nidecki (1891) i Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnie wieki i Odrodzenie (1900).

Od 1907 zasiadał w austriackiej Izbie Panów. We wrześniu 1914 został wybrany członkiem galicyjskiej C. K. Rady Szkolnej Krajowej. W grudniu 1922 Związek Ludowo-Narodowy wysunął jego kandydaturę na prezydenta RP w wyborach następcy zamordowanego Gabriela Narutowicza. 20 grudnia 1922 – w jedynej turze głosowań – uległ Stanisławowi Wojciechowskiemu (otrzymał 221 głosów, zaś jego konkurent – 298).

Był dwukrotnie żonaty. Pierwsza żona, Helena, córka Władysława Wężyka, zmarła po dwuletnim pożyciu, osierocając syna Kazimierza Mariana. Żona druga, Maria z Chłapowskich, urodziła syna Krzysztofa oraz dwie córki.

Pochowany został w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera PAS 24-zach-między Dunajewskich i Bielskich).