Karol II Stuart
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Lord wielki skarbnik (ang. Lord High Treasurer) – dawny angielski tak zwany wielki urzędnik państwowy, trzeci w hierarchii. Stał on na czele skarbu monarszego. Od 1714 zarząd nad skarbem sprawowany jest komisarycznie przez lordów komisarzy skarbu (ang. Lords Commissioners of the Treasury). Pierwszym z nich jest zwykle premier Wielkiej Brytanii jako pierwszy lord skarbu (ang. First Lord of the Treasury). Drugim lordem skarbu (ang. Second Lord of the Treasury) jest zwykle kanclerz skarbu. Pozostali lordowie komisarze są zwykle rządowymi whipami w Izbie Gmin. Henry Ireton (ur. 1611 w Attenborough, zm. 28 listopada 1651 w Limerick) – angielski żołnierz i polityk, jeden z dowódców armii parlamentu w angielskiej wojnie domowej.
Karol II (ur. 29 maja 1630 w St. James’s Palace, Londyn, zm. 6 lutego 1685 w Whitehall, Londyn) – król Anglii i Szkocji w latach 1649–1685 (de iure) lub 1660-1685 (de facto), syn Karola I Stuarta, króla Anglii i Szkocji i Henrietty Marii, córki Henryka IV Burbona, króla Francji.
Książę Walii[ | edytuj kod]
Karol urodził się w 1630 r. i jako najstarszy żyjący syn pary królewskiej (Karol miał starszego brata, Karola Jakuba, księcia Kornwalii, który urodził się i zmarł w 1629 r.) otrzymał tytuły księcia Kornwalii i Rothesay, a niedługo później księcia Walii. Dzieciństwo Karola upłynęło w czasach osobistych rządów jego ojca, Karola I, znienawidzonego przez społeczeństwo za nakładanie nadmiernych podatków, tendencje absolutystyczne i represje wobec opornych. Karol I przelał na swojego syna wysokie pojęcie o godności monarszej i przekonanie do absolutyzmu.
Karol, chociaż nosił tytuł księcia Walii, nigdy formalnie nie otrzymał insygniów związanych z tym stanowiskiem. W 1641 r. zasiadł po raz pierwszy w Izbie Lordów, podczas obrad „Długiego Parlamentu”, zwołanego przez jego ojca rok wcześniej, w związku z niepowodzeniami podczas wojny ze zbuntowaną przeciwko reformom religijnym Szkocją. Zdominowany przez purytańską opozycję Parlament sprzeciwiał się wszystkim planom królewskim. Karol I zdecydował się aresztować czołowych działaczy opozycji. Nie udało mu się to i musiał wyjechać z Londynu. Udał się na północ, gdzie 22 sierpnia 1642 r. wypowiedział wojnę Parlamentowi.
Mimo młodego wieku książę Walii od początku brał udział w działaniach wojny domowej. 23 października 1642 r. wraz z ojcem uczestniczył w pierwszej bitwie wojny pod Edgehill. Brał u boku ojca udział w większych kampaniach tej wojny, a w 1645 r., w wieku 15 lat, został tytularnym dowódcą wojsk w hrabstwach zachodnich. W tym samym roku rojaliści ponieśli klęskę pod Naseby z rąk wojsk Parlamentu dowodzonych przez Olivera Cromwella, który rozpoczął oblężenie Oksfordu, nieformalnej stolicy rojalistów.
W 1646 r. Karol został dla bezpieczeństwa wysłany na wyspy Scilly, u wybrzeży Kornwalii, później zaś na wyspę Jersey w archipelagu Wysp Normandzkich. Następnie udał się do Francji, gdzie od pewnego czasu przebywała jego matka.
Po wybuchu drugiej wojny domowej w 1648 r. Karol udał się do Hagi, do swojego szwagra Wilhelma II Orańskiego, który bardziej niż Francuzi był skłonny popierać rojalistów. Karol przygotowywał flotę, na której czele chciał ruszyć do Anglii, ale klęska rojalistów pod Preston (sierpień 1648 r.), uczyniła tę ekspedycję bezcelową. Podczas pobytu w Hadze Karol nawiązał pierwszy ze swoich licznych romansów. Jego wybranką stała się Lucy Walter, pochodząca ze średniozamożnej walijskiej rodziny szlacheckiej. Niektóre źródła twierdzą, że Karol i Lucy wzięli sekretny ślub.
Król de iure[ | edytuj kod]
Próby objęcia tronu[ | edytuj kod]
Kiedy Karol przebywał we Francji, w 1647 r. jego ojciec został pojmany przez wojska Parlamentu. W 1649 r., kiedy Cromwell rozpędził Parlament, Karol został postawiony przed sądem i skazany na śmierć. Ścięto go 30 stycznia 1649 r. W oczach rojalistów jego syn stał się królem Karolem II. Karol nie posiadał jednak realnej władzy. W tym czasie Anglia została proklamowana republiką, a realna władza znalazła się w rękach Cromwella.
Pierwsza proklamowała Karola królem Szkocja. Miało to miejsce w Edynburgu 5 lutego 1649 r. Za Karolem stanęła większość Szkotów, nawet radykalni prezbiterianie, którzy często sprzeciwiali się Karolowi I. Wymogli jednak na Karolu przysięgę (znaną jako traktat z Bredy), że nie będzie wzorem ojca i dziada dążył do unifikacji Kościołów Anglii i Szkocji. Karol traktat przysiągł i 23 czerwca 1650 r. wylądował w Szkocji, gdzie od razu ogłosił zniesienie anglikanizmu. Przydało mu to popularności wśród Szkotów, ale przyczyniło się też do spadku jego popularności wśród Anglików.
Cromwell tymczasem nie czekał z założonymi rękoma. Błyskawicznie ruszył do Szkocji i kiedy Karol jeszcze świętował swoje przybycie, rozgromił armię szkocką pod Dunbar (3 września 1650 r.). Szkoci jednakże pozostali wierni Karolowi, który 1 stycznia 1651 r. w Scone został koronowany na króla Szkocji. Karol postanowił przenieść działania wojenne do Anglii, ale większość prezbiterian na czele z Archibaldem Cambellem, 1. markizem Argyll, odmówiła uczestnictwa w ekspedycji. Do sił Karola przyłączyła się tylko niewielka grupa angielskich rojalistów. Karol ruszył na południe Anglii, gdzie 3 września 1651 r. został pod Worcester rozgromiony przez siły Parlamentu.
Na wygnaniu[ | edytuj kod]
Po klęsce Karol ukrywał się jakiś czas w dębie (zwanym później Royal Oak) w Bascobel House, po czym uciekł do Francji. Parlament wyznaczył cenę za głowę króla (wynosiła ona 1 000 funtów) i karę śmierci na każdego, kto by mu pomagał. Ucieczka Karola trwała 6 tygodni, ale zakończyła się sukcesem. Kiedy król przybył na kontynent, okazało się, że zarówno Francja, jak i Niderlandy sprzymierzyły się z Cromwellem. Karol musiał więc szukać wsparcia w Hiszpanii. Rozpoczął nawet tworzenie tam armii, ale na przeszkodzie stanęła pusta kiesa wygnanego króla.
Przez kolejnych 9 lat Karol pędził żywot wygnańca. W tym czasie przebywał głównie we Francji. Od króla Ludwika XIV otrzymał pokaźną sumę pieniędzy, ale jego rozrzutny tryb życia spowodował, że wkrótce mu ich zabrakło. Karol prowadził utracjuszowski tryb życia, wydawał i uczestniczył w licznych balach oraz wdawał się w liczne romanse. Nie czynił nic, co by go mogło przybliżyć do odzyskania angielskiego tronu. Nieoczekiwanie jednak szansa taka pojawiła się w 1658 r.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]