Kancelaria Apostolska
Podstrony: 1 [2] [3]
Santiago Luis Copello (ur. 7 stycznia 1880 w San Isidoro na terenie archidiecezji La Plata (miasto), zm. 9 lutego 1967 w Rzymie) – argentyński duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup Buenos Aires i prymas Argentyny, wysoki urzędnik kurii rzymskiej. Pierre Le Tessier (ur. ok. 1255 w Saint-Antonin-Noble-Val − zm. 22 marca 1325 w Awinionie) – francuski duchowny, z zakonu kanoników regularnych św. Augustyna. Opat klasztoru Saint-Sernin w Tuluzie (1318). Bliski współpracownik i kapelan papieża Jana XXII. Nuncjusz papieski na Sycylii w 1317. Wicekanclerz Św. Kościoła Rzymskiego od 1319 roku. Na konsystorzu 20 grudnia 1320 został mianowany kardynałem prezbiterem Santo Stefano al Monte Celio. Zmarł w Awinionie w wieku około 70 lat.
Kancelaria Apostolska – w przeszłości jeden z najważniejszych urzędów w Kurii Rzymskiej.
Historia urzędu[ | edytuj kod]
Istnienie kancelarii papieskiej jest poświadczone już w IV stuleciu. Była ona wówczas zorganizowana jako kolegium notariuszy, na czele których stał primicerius, którego z kolei wspomagał secundicerius. Do ich zadań należało redagowanie papieskich dokumentów, zajmowali się też archiwami. Nie później niż w pocz. VIII wieku primicerius został zastąpiony przez Bibliotekarza św. Kościoła Rzymskiego W XI i XII wieku urząd ten przeważnie zajmowali kardynałowie, dla wielu z nich (Fryderyk Lotaryński, Giovanni Coniulo, Gerardo Caccienemici, Rolando Bandinelli, Alberto di Morra) był on swoistą „odskocznią” do papieskiego tronu. W połowie XII wieku urząd Bibliotekarza przekształcił w urząd kanclerza (jeśli sprawował go kardynał), jednak często przez długi czas bywał on nieobsadzony. W tym czasie obowiązki kanclerza wykonywał duchowny spoza kolegium kardynalskiego, tytułowany najczęściej jako wicekanclerz. Z uwagi na długotrwałość tej praktyki nazwa ta utrwaliła się i używano jej nawet, jeśli w trakcie urzędowania dochodziło do promocji kardynalskiej dla wicekanclerza. Począwszy od pontyfikatu Jana XXII (1316-34) urząd wicekanclerski był powierzany wyłącznie kardynałom.
Wzrost aktywności papieży w zakresie wydawania bull, dekretów i innych dokumentów pociągał za sobą rozrost kancelarii papieskiej. W XIII wieku obok notariuszy (od XIV stulecia zwanych protonotariuszami apostolskimi) pojawiają się także abbreviatores, correctores, scriptores i plumbstores, grupowani w kolegia. Od 1377 powoływany był – jako zastępca kardynała-wicekanclerza – regent Kancelarii Apostolskiej (jako pierwszy funkcję tę sprawował arcybiskup Bartolomeo Prignano). Szczyt potęgi Kancelarii przypada na wiek XV i pocz. XVI, kiedy urząd wicekanclerza Kościoła był uważany za najważniejszy urząd w Kościele zaraz po papieżu. W tym czasie do jej kompetencji należały wszelkie sprawy finansowe Stolicy Apostolskiej, sprawy związane z beneficjami kościelnymi, a nawet udzielaniem odpustów i dyspens. Papież Klemens VII, który poprzednio sam był wicekanclerzem, w 1532 przypisał do tej funkcji tytuł prezbiterialny S. Lorenzo in Damaso, który kardynałowie-wicekanclerze mieli zachowywać nawet jeśli przechodzili do rangi kardynałów-biskupów. Dyspozycję tę zatwierdził papież Sykstus V.
Zarazem jednak przełom XV i XVI wieku to początek stopniowego przejmowania kompetencji Kancelarii przez inne urzędy, takich jak utworzony właśnie w tym czasie Sekretariat Listów Apostolskich, i w konsekwencji schyłku jej znaczenia. Wewnątrz Kancelarii funkcje protonotariuszy niemal w całości przejęły kolegia abbreviatores litterarum apostolicarum, natomiast pozostałe kolegia stopniowo zanikały. Papież Pius X w 1908 roku konstytucją Sapienti Consilio przeprowadził gruntowną reformę kancelarii, przywracając tytuł kanclerza i znacząco zredukował cały urząd, pozostawiając w jego składzie: kardynała-kanclerza, regenta, kolegium protonotariuszy apostolskich (którzy ponownie przejęli funkcje zniesionego kolegium abbreviatores), notariusza, sekretarza, archiwistę, protokolanta i 4 piszących pod dyktando sekretarzy. Jej kompetencje zostały ograniczone do redagowania – zgodnie ze wskazówkami papieża lub odpowiednich kongregacji – dekretów kanonizacyjnych, bull dotyczących niektórych beneficjów, tworzenia nowych diecezji i kapituł i kilku innych ważniejszych spraw Kościoła.
Papież Paweł VI w motu proprio „Quo aptius” z 27 lutego 1973 zlikwidował Kancelarię Apostolską i urząd kardynała-kanclerza, przekazując ich kompetencje do Sekretariatu Stanu.
Podstrony: 1 [2] [3]