Kalisz

Kalisz (łac. Calisia, jid. ‏קאַליש‎) – miasto na prawach powiatu, drugi co do wielkości ośrodek województwa wielkopolskiego, historyczna stolica Wielkopolski, stolica Kaliskiego, siedziba powiatu kaliskiego, jeden z dwóch głównych ośrodków aglomeracji kalisko-ostrowskiej i Kalisko-Ostrowskiego Okręgu Przemysłowego; siedziba kurii diecezji kaliskiej. Miasto położone w środkowo-zachodniej Polsce na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Prosną, u ujścia Swędrni.

Wojewódzki Szpital Zespolony im. Ludwika Perzyny w Kaliszu – szpital z zespołem specjalistycznych poradni, utworzono w 2006 w wyniku połączenia Szpitala Zespolonego przy ul. Poznańskiej oraz Wojewódzkiego Szpitala Matki i Dziecka przy ul. Toruńskiej.Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.

Od 1314 do II rozbioru Polski Kalisz był stolicą województwa kaliskiego. Od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku był miejscem obrad sejmików elekcyjnych województwa kaliskiego. Następnie został stolicą departamentu kaliskiego w Księstwie Warszawskim, w Królestwie Polskim stolicą województwa (do 1837), później (w latach 1837–1845 i 1867–1918) stolicą guberni. W latach 1975–1998 był stolicą województwa kaliskiego.

Prusy Południowe (niem. Südpreußen) – prowincja Królestwa Prus istniejąca w latach 1793–1807 na części ziem uzyskanych w wyniku rozbiorów Rzeczypospolitej.Województwo wielkopolskie – województwo utworzone w 1999 w środkowo-zachodniej Polsce, na Pojezierzu Wielkopolskim i Nizinie Południowowielkopolskiej, w dorzeczu środkowej Warty; dzieli się na 4 miasta na prawach powiatu, 31 powiatów i 226 gmin, które zamieszkuje 3 447 441 osób (31 marca 2011); siedzibą wojewody i władz samorządu województwa jest Poznań.

Miasto stanowi ważny ośrodek kulturalny; znajdują się w nim teatr, muzea, filharmonia, galerie sztuki, organizowane są festiwale, m.in. Kaliskie Spotkania Teatralne (1961) i Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych (1974).

Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r., miasto było zamieszkiwane przez 99 106 osób.

Patronem Kalisza jest św. Paschalis Baylón i św. Józef. Święto miasta obchodzone jest 11 czerwca.

Odbudowa Kalisza – odbudowa miasta zrealizowana w dwudziestoleciu międzywojennym po zburzeniu miasta przez wojska niemieckie w czasie I wojny światowej. Kaliskie Spotkania Teatralne – coroczny festiwal teatralny w Kaliszu założony w 1960 przez Tadeusza Kubalskiego, konkurs teatralny organizowany przez Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu od 1961, od 1985 konkurs aktorski; najstarszy polski festiwal teatralny i jedyny polski konkurs aktorski; od 2007 dyrektorem festiwalu jest Igor Michalski.

Położenie[ | edytuj kod]

Kalisz leży na Nizinie Południowowielkopolskiej (jest największym miastem w tym makroregionie fizycznogeograficznym), we wschodniej części Wysoczyzny Kaliskiej, nad Prosną, u ujścia Swędrni; w południowej części miasta do Prosny uchodzi Pokrzywnica. Kalisz jest największym miastem aglomeracji kalisko-ostrowskiej i głównym ośrodkiem przemysłowym Kalisko-Ostrowskiego Okręgu Przemysłowego; w zespole miejskim Kalisza leży Opatówek i Nowe Skalmierzyce. Przez miasto przebiega linia kolejowa nr 14 oraz droga krajowa nr 12, droga krajowa nr 25, droga wojewódzka nr 442, droga wojewódzka nr 450 i droga wojewódzka nr 470.

POLOmarket – sieć polskich sklepów spożywczych działająca na terenie Polski. Siedziba POLOmarket Sp. z o.o. i centrum logistyczne mieści się w Giebni k/Pakości w województwie kujawsko-pomorskim. Drugie centrum magazynowe zlokalizowano w Kłobucku.Szlak bursztynowy – szlak handlowy między europejskimi krajami basenu Morza Śródziemnego a ziemiami leżącymi na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego. W znaczeniu węższym jest to przebieg tras zorganizowanych wypraw po bursztyn, nasilonych od I wieku n.e.

Historyczne dzielnice miasta (Stare Miasto, Nowe Miasto, Warszawskie Przedmieście, Wrocławskie Przedmieście, Piskorzewie) leżą w głębokiej (do 40 m) dolinie Prosny, w Kaliskim Węźle Wodnym, uregulowanym w latach 1842–1843; w mieście znajduje się około 30 mostów drogowych i pieszych (stąd Kalisz nazywany jest „polską Wenecją Północy”). Śródmieście leży na dwóch wyspach rzecznych; na prawym brzegu Prosny leży zabytkowe Nowe Miasto, od północnego zachodu otoczone Plantami, na południowy wschód od niego rozciąga się rozległy Park Miejski, założony w 1798, przecięty Prosną i jej kanałami. Nowe dzielnice mieszkaniowe (m.in. Kaliniec, Serbinów, Korczak, Widok, Dobrzec), których budowę rozpoczęto w 1957, leżą w lewobrzeżnej części miasta, na tarasie nadzalewowym i na wysoczyźnie. Przy wschodniej granicy miasta leży zaporowe Jezioro Pokrzywnickie, zaś na północny zachód od niego niewielki Las Winiarski; w podmiejskiej wsi Wolica, około 7 km na południowy wschód od centrum miasta, leżą lasy komunalne.

Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) – państwowa jednostka organizacyjna działająca na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Fundusz wypełnia w polskim systemie opieki zdrowotnej funkcję płatnika: ze środków pochodzących z obowiązkowych składek ubezpieczenia zdrowotnego, NFZ finansuje świadczenia zdrowotne udzielane ubezpieczonym i refunduje leki.Międzynarodowy Festiwal "Chopin w barwach jesieni" w Antoninie – jeden z dwóch polskich (obok Dusznik-Zdroju) festiwali chopinowskich. Rangę festiwalu podkreśla obecność najwybitniejszych polskich i zagranicznych pianistów.

Kalisz położony jest we wschodniej części historycznej Wielkopolski, w Kaliskiem, na ziemi kaliskiej; do II rozbioru Polski (1793) był stolicą województwa kaliskiego, po utworzeniu Księstwa Warszawskiego (1807) był stolicą departamentu kaliskiego, po utworzeniu Królestwa Polskiego (1815) był stolicą województwa kaliskiego i jednym z trzech głównych (obok Warszawy i Łodzi) ośrodków przemysłowych kalisko-mazowieckiego okręgu przemysłowego.

Kanał wodny – sztuczny ciek, fragment drogi wodnej, którego celem jest połączenie istniejących naturalnych dróg wodnych. Tak powstałe drogi wodne znacznie ułatwiają żeglugę i wydatnie skracają czas podróży statków.Droga krajowa – jedna z kategorii dróg publicznych, umożliwiających krajową i międzynarodową komunikację kołową pomiędzy dużymi miastami oraz ogólnodostępnymi przejściami granicznymi, która jest rekomendowana do ruchu długodystansowego i tranzytowego.

Nazwa[ | edytuj kod]

Nazwa pochodzi od archaizmu kał oznaczającego bagno, mokradło.

Nazwę miasta w zlatynizowanej formie Kalis notuje Gall Anonim w Kronice polskiej spisanej w latach 1112–1116. Miasto wymienione jest w zlatynizowanej wersji Calis w napisanej na przełomie XIII i XIV wieku łacińskiej Kronice wielkopolskiej w związku z fundacją ok. 1145 kolegiaty św. Pawła Apostoła przez księcia kaliskiego Mieszka III Starego.

Szczypiorno – dzielnica Kalisza znajdująca się na południowo-zachodnim krańcu miasta, przy wylocie na Ostrów Wielkopolski i dalej Wrocław, Katowice (droga krajowa nr 25, stacja kolejowa Kalisz Szczypiorno), włączona do miasta w 1976.Królestwo Prus (niem. Königreich Preußen) – oficjalny tytuł państwa prusko-brandenburskiego po 1701, wraz z pozostałymi domenami dynastii Hohenzollernów w latach 1701-1918, od 1871 wchodzące w skład Cesarstwa Niemieckiego. Terytorium Królestwa Prus obejmowało dwie trzecie całego obszaru Cesarstwa Niemieckiego.

W dokumentach wymienione zostały również obecne osiedla miasta, które w wyniku procesów urbanizacyjnych zostały przez nie wchłonięte. Obecne osiedle Kalisza Tyniec jako osobną miejscowość w zlatynizowanej formie villa Thynecz oraz obecnie stosowanej Tyniec wymieniono w dwóch łacińskich dokumentach z 1282 roku wydanych w Kaliszu i sygnowanych przez księcia kaliskiego Przemysła II. Wymienione w nich również zostały, oprócz samego Kalisza, notowanego w formie łacińskiej Kalis, także Stare Miasto jako Antiqua civitas, Piwonice jako Pywniz, Majków jako Maykowo, Dobrzec w obecnie stosowanej nazwie Dobrzec.

Biedronka – sieć sklepów dyskontowych należących do spółki akcyjnej Jeronimo Martins Polska (JMP), której właścicielem jest portugalskie konsorcjum Jerónimo Martins.W czasie II wojny światowej roboty przymusowe stanowiły jedną z głównych metod pozyskiwania taniej siły roboczej w Niemczech dla przemysłu i rolnictwa, a zarazem jedną z form eksterminacji ludności terytoriów podbitych przez III Rzeszę.

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Wrocławskie Przedmieście – historyczna dzielnica Kalisza, obecnie lewobrzeżna część Śródmieścia położona na południowy zachód od kaliskiej starówki, ograniczona Prosną oraz ulicami: Czaszkowską, Nowym Światem, Harcerską, Mikołaja Kopernika; graniczy z Czaszkami, Kalińcem, Widokiem, Ogrodami, Piskorzewiem; stanowi cenny zespół obiektów zabytkowych (barokowych, klasycystycznych, secesyjnych, modernistycznych); w granicach administracyjnych od 1785; pełni funkcje mieszkaniowo-usługowe.

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu – państwowa szkoła wyższa z siedzibą w Poznaniu przy alei Niepodległości 10. Rektorat uczelni mieści się w monumentalnym gmachu, wzniesionym dla potrzeb szkoły w l. 1929-1932 według projektu Adama Ballenstaedta.

Kościelec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Kościelec, nad Kiełbaską. Miejscowość jest siedzibą gminy Kościelec. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa konińskiego.

Ogólnopolski Festiwal Zespołów Muzyki Dawnej „Schola Cantorum” – coroczny festiwal muzyki dawnej w Kaliszu założony w 1978; organizatorem festiwalu jest miejscowy Młodzieżowy Dom Kultury im. Władysława Broniewskiego.

Decathlon – sieć dużych (od 2 do 10 tys. m²) francuskich marketów sportowych. W Polsce firma działa od 2001 roku, a obecnie sklepy znajdują się w 29 miejscowościach. Ponadto w Gliwicach znajduje się regionalne centrum magazynowe obsługujące sklepy w Polsce.

Towarzystwo Jezusowe, SJ (łac. Societas Iesu, SI), jezuici – męski papieski zakon apostolski Kościoła katolickiego, zatwierdzony przez papieża Pawła III 27 września 1540. Towarzystwo Jezusowe zostało założone w głównej mierze do walki z reformacją, by bronić i rozszerzać wiarę oraz naukę Kościoła katolickiego, przede wszystkim przez publiczne nauczanie, ćwiczenia duchowe, edukację i udzielanie sakramentów.

Bolesław I Chrobry (Wielki) (ur. 967, zm. 17 czerwca 1025) – pierwszy koronowany król Polski (od 1025 roku) z dynastii Piastów, w latach 1003-1004 także książę Czech jako Bolesław IV, książę Polski od 992 roku.

Kalisz

Kalisz

Spis treści

Położenie[ | edytuj kod]

Nazwa[ | edytuj kod]

Reklama