Kalcyt
Góry Świętokrzyskie (342.34) – masyw górski położony w południowo-wschodniej Polsce, w centralnej części Wyżyny Kieleckiej. Najwyższy szczyt to Łysica (612 m n.p.m.) w paśmie Łysogór. Nazwa gór pochodzi od relikwii Krzyża Świętego przechowywanych w klasztorze na Łysej Górze.Wielka Brytania, Zjednoczone Królestwo (ang. United Kingdom), Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (ang. United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) – unitarne państwo wyspiarskie położone w Europie Zachodniej. W skład Wielkiej Brytanii wchodzą: Anglia, Walia i Szkocja położone na wyspie Wielka Brytania oraz Irlandia Północna leżąca w północnej części wyspy Irlandia. Na wyspie tej znajduje się jedyna granica lądowa Zjednoczonego Królestwa z innym państwem – Irlandią. Poza nią, Wielka Brytania otoczona jest przez Ocean Atlantycki na zachodzie i północy, Morze Północne na wschodzie, kanał La Manche na południu i Morze Irlandzkie na zachodzie.
Tatry (514.5, słow. Tatry, niem. Tatra, węg. Tátra) – najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat, również najwyższe między Alpami a Uralem i Kaukazem. Są częścią Łańcucha Tatrzańskiego, w Centralnych Karpatach Zachodnich.
Kalcyt – minerał z gromady węglanów, węglan wapnia. Bardzo rozpowszechniony minerał skałotwórczy.
Nazwa pochodzi od gr. χάλιξ chalix = wapno oraz łac. calx (calcis) = wapno i nawiązuje do tradycyjnego zastosowania tego minerału.
Właściwości[ | edytuj kod]
Tworzy kryształy izomeryczne, tabliczkowe, słupkowe, igiełkowe. Często wykształca bliźniaki oraz zrosty wielokrotne. Odznacza się bogactwem postaci – znanych jest ponad 2000 form jego kryształów i kombinacji. Najczęściej przyjmuje postać romboedrów i skalenoedrów. Pospolity minerał utworów hydrotermalnych. Często tworzy naskorupienia, naloty, żyły. Jest izostrukturalny z magnezytem, rodochrozytem, syderytem. Jest kruchy, przezroczysty, często zawiera domieszki: manganu – manganokalcyt; żelaza i magnezu – kalcyt magnezowy; strontu – stroncjokalcyt; baru i kobaltu – kobaltokalcyt; ołowiu – plumbokalcyt.
W czystych kryształach kalcytu (szpat islandzki) można zaobserwować zjawisko podwójnego załamania światła.
Szereg izomorficzny kalcytu: magnezyt MgCO3, sferokobaltyn CoCO3, smithsonit ZnCO3, syderyt FeCO3, rodochrozyt MnCO3 i kalcyt.
Tworzy trzy polimorfy: kalcyt, aragonit (rombowy) i vateryt (heksagonalny).
Galeria[ | edytuj kod]
Kalcyt w pegmatycie, Zimnik, okolice Jeleniej Góry, Karkonosze.
Kalcyt z wrostkami pirytu, Kostomłoty, Góry Świętokrzyskie.
Nietoperz zalany kalcytem w Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie
Występowanie[ | edytuj kod]
Kalcyt stanowi powszechny składnik skałotwórczy.
Kryształy kalcytu przybierają bardzo różne postacie i są elementem wielu różnych skał – wapienie, marmury, nacieki jaskiniowe (stalaktyty, stalagmity i stalagnaty), oolity, dolomitów, margli, zieleńców, fyllitów, skarnów, erlanów. Może występować jako spoiwo w piaskowcach i zlepieńcach. Tworzy wypełnienie żyłek w najrozmaitszych skałach osadowych i metamorficznych.
Miejsca występowania to głównie: Wielka Brytania (Kumbria, Kornwalia), Islandia, Niemcy, USA, Czechy.
W Polsce – występuje na Wyżynie Śląskiej i Krakowsko-Częstochowskiej, w Górach Świętokrzyskich, Pieninach, Tatrach, na Górnym i Dolnym Śląsku.
Zastosowanie[ | edytuj kod]
Kalcyt stosowany jest w
Jest też ceniony i poszukiwany przez kolekcjonerów.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Calcite. Mindat.org. [dostęp 2016-11-14].
- ↑ Calcite. Webmineral.com. [dostęp 2016-11-14].
- Kopaliny mineralne regionu świętokrzyskiego, Państwowy Instytut Geologiczny - PIB [dostęp 2020-07-22] (pol.).