Jowisz - mitologia
Flamen – kapłan w starożytnym Rzymie, służący jednemu bogu. Kolegium flaminów składało się z 15 kapłanów. Najwyższy rangą był flamen Jowisza, zwany flamen Dialis. Dwaj kolejni to flamen Marsa flamen Martialis i Kwiryna flamen Quirinalis. Pozostali służyli mniejszym bogom i boginiom jak: Wulkan, Flora, Pomona.Gubbio – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Umbria, w prowincji Perugia, powstałe w miejscu starorzymskiego miasta Iguvium.
Kult religijny – integralny składnik religii, który w szerokim tego pojęcia znaczeniu oznacza czynności, dokonywane z pobudek religijnych, zaś w wąskim znaczeniu oznacza ustalone rytuały, odprawiane ku czci wobec sacrum.
Jowisz, Jupiter (łac. Iuppiter) – w mitologii rzymskiej bóg nieba, burzy i deszczu, najwyższy władca nieba i ziemi, ojciec bogów. Był źródłem władzy (łac. imperium), jaką dzierżyli rzymscy urzędnicy. Rzymscy władcy i wodzowie starali się pozować na ludzkie ucieleśnienie czy odzwierciedlenie Jowisza. Pospolicie utożsamiany jest z greckim Zeusem, z czasem przejął jego cechy. Atrybutami Jowisza były piorun i orzeł. Syn Saturna. W rzeczywistości jest to (tożsamy z Zeusem) praindoeuropejski bóg dziennego nieboskłonu, burzy i piorunów. Obie nazwy, grecka i łacińska, wywodzą się z praindoeuropejskiego imienia Dieus ph2ter, co w wyniku różnych przekształceń fonetycznych dało łacińskie Iuppiter (Iovis + pater). Od dopełniacza (genetivus) tego imienia, brzmiącego Iovis, pochodzi polskie imię tego bóstwa, Jowisz.
Kult Jowisza, czczonego jako Jowisz Najlepszy Największy (łac. Iuppiter Optimus Maximus) koncentrował się w świątyni położonej na Kapitolu w Rzymie, gdzie zasiadał on w towarzystwie Junony i Minerwy. Czynnościami kultowymi opiekował się kapłan zwany flamen Dialis.
Jowisz i cała Trójca Kapitolińska uosabiali rzymskie państwo. W koloniach rzymskich budowano analogiczne świątynie Trójcy Kapitolińskiej, zwane po prostu Kapitolami, rozprzestrzeniając kult poza miasto Rzym.
Na terenach starożytnego italskiego miasta Iguvium odnaleziono w 1444 roku tablice poświęcone Jowiszowi (zobacz: Tablice iguwińskie). Jowisz razem z Junoną i Minerwą tworzył trójcę kapitolińską.
Przydomki Jowisza: Stator – ten, który zatrzymuje chwiejące się szeregi rzymskie, Victor – dawca zwycięstwa, Versor – ten, który zmusza nieprzyjaciół do ucieczki, Ultor – karzący, niosący pomstę (Mściciel, na podobieństwo Marsa).
Zobacz też[]
Przypisy
- Encyklopedia dla dociekliwych wydawnictwo Elżbieta Jarmołkiewicz
- Starożytność – Imperium Romanum, Starożytny Rzym, Egipt, Świat Celtów, kultura, handel, armia, legiony, etc. – HISTORICA.pl
- Za Aleksandra Sewera miał wzniesioną osobną świątynię wyobrażoną na ówczesnych monetach (S. W. Stevenson, C. R. Smith, F. W. Madden: A Dictionary of Roman Coins, Republican and Imperial. London: G. Bell & Sons, 1889, s. 486).