Jezioro tektoniczne
Przeczytaj także...
Jezioro Alberta (ang. Lake Albert, fr. Lac Albert, Albert Nyanza, dawniej jezioro Mobutu Sese Seko) – jezioro w Afryce, jedno z Wielkich Jezior Afrykańskich, siódme pod względem powierzchni na tym kontynencie.Jezioro – naturalny śródlądowy zbiornik wodny, którego występowanie uwarunkowane jest istnieniem zagłębienia (misy jeziornej), w którym mogą gromadzić się wody powierzchniowe, oraz zasilaniem przewyższającym straty wody wskutek parowania lub odpływu. Większość jezior występuje na obszarach zajmowanych niegdyś przez lodowiec. Woda z topniejącego lodowca wypełniała doliny i tworzyła jeziora. Powstanie mis jeziornych wiąże się przede wszystkim z procesami geologicznymi. Zasilanie należy natomiast przede wszystkim od warunków klimatycznych. Jezioro różni się od stawu występowaniem strefy afotycznej – światło nie dociera do dna uniemożliwiając tam rozwój roślinności.
Jezioro Edwarda (ang. Lake Edward, fr. Lac Édouard) – jezioro w Afryce na pograniczu Demokratycznej Republiki Konga i Ugandy. Położone w Wielkim Rowie Afrykańskim, nieco na południe od równika. Za czasów Idi Amina przez władze Ugandy oficjalnie przemianowane na Jezioro Idi Amin Dada.
Jezioro Alberta (ang. Lake Albert, fr. Lac Albert, Albert Nyanza, dawniej jezioro Mobutu Sese Seko) – jezioro w Afryce, jedno z Wielkich Jezior Afrykańskich, siódme pod względem powierzchni na tym kontynencie.Jezioro – naturalny śródlądowy zbiornik wodny, którego występowanie uwarunkowane jest istnieniem zagłębienia (misy jeziornej), w którym mogą gromadzić się wody powierzchniowe, oraz zasilaniem przewyższającym straty wody wskutek parowania lub odpływu. Większość jezior występuje na obszarach zajmowanych niegdyś przez lodowiec. Woda z topniejącego lodowca wypełniała doliny i tworzyła jeziora. Powstanie mis jeziornych wiąże się przede wszystkim z procesami geologicznymi. Zasilanie należy natomiast przede wszystkim od warunków klimatycznych. Jezioro różni się od stawu występowaniem strefy afotycznej – światło nie dociera do dna uniemożliwiając tam rozwój roślinności.
Jezioro Edwarda (ang. Lake Edward, fr. Lac Édouard) – jezioro w Afryce na pograniczu Demokratycznej Republiki Konga i Ugandy. Położone w Wielkim Rowie Afrykańskim, nieco na południe od równika. Za czasów Idi Amina przez władze Ugandy oficjalnie przemianowane na Jezioro Idi Amin Dada.
Jezioro tektoniczne – typ genetyczny jeziora, które powstaje w wyniku wypełniania wodą głębokich rowów tektonicznych, ukształtowanych w wyniku ruchów płyt tektonicznych. Mają zróżnicowaną wielkość. Zazwyczaj są głębokie, mają wydłużone kształty i strome stoki. Powszechne jest występowanie jezior o genezie tektoniczno-polodowcowej, takich jak Jezioro Górne w Ameryce Północnej. Do najsłynniejszych kompleksów rowów tektonicznych należą jeziora w Wielkich Rowach Afrykańskich, m.in.: Jezioro Alberta, Jezioro Edwarda, Jezioro Niasa, czy Jezioro Tanganika.
Rów tektoniczny (graben) - rodzaj obniżenia geologicznego, obejmujący wąski i podłużny fragment skorupy ziemskiej, który zapadł się wzdłuż równoległych do siebie uskoków normalnych. Natomiast część skorupy, która została wypiętrzona i znajduje się ponad rowem nosi nazwę zrębu lub horstu.Ameryka Północna – kontynent o powierzchni 24 242 000 km² (co stanowi 16,3% całkowitej powierzchni lądów na kuli ziemskiej), położony na półkulach: północnej i zachodniej. Do Ameryki Północnej należy Ameryka Środkowa.
Największe jeziora tektoniczne[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Witold Mizerski, Jan Żukowski: Tablice geograficzne. Warszawa: Adamantan, 2008, s. 167-172. ISBN 978-83-7350-121-8.
Tanganika – jezioro w Afryce Wschodniej, jedno z Wielkich Jezior Afrykańskich, położone w strefie ryftu wschodnioafrykańskiego, w Wielkim Rowie Zachodnim, na terytorium Zambii, Demokratycznej Republiki Konga, Burundi i Tanzanii. Zajmuje powierzchnię 34,4 tys. km², jest najdłuższym słodkowodnym jeziorem świata i najgłębszym jeziorem afrykańskim. Jezioro położone na wysokości 773 m n.p.m. Średnia głębokość wynosi 570 m, zaś maksymalna osiąga 1435 m (drugie pod względem głębokości po jeziorze Bajkał) – stanowi tym samym kryptodepresję, dno jeziora leży 662 m p.p.m.Niasa, Malawi – jezioro pochodzenia tektonicznego, położone w południowo-wschodniej Afryce. Jego wody podzielone są pomiędzy trzy państwa: Malawi, Tanzanię i Mozambik. Położone jest najbardziej na południe spośród wszystkich jezior Wielkich Rowów Afrykańskich. Jezioro otoczone jest przez wysokie góry dochodzące do 3000 m. Odpływ wód z jeziora następuje poprzez rzekę Shire - dopływ Zambezi. Na jeziorze znajduje się wiele wysp; największe z nich to Likoma i Chizumulu.
Warto wiedzieć że... beta
Jezioro Górne (ang. Lake Superior, fr.Lac Supérieur) - największe jezioro w kompleksie pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Największe słodkowodne i drugie co do wielkości jezioro na świecie (po Morzu Kaspijskim). Położone jest na pograniczu Kanady i USA. Od wschodu dostęp mają stany: Michigan, Wisconsin i Minnesota. Zajmuje powierzchnię 82,1 tys. km², z czego 28,8 tys. km² znajduje się w Kanadzie.
Płyta tektoniczna (płyta/kra litosfery/litosferyczna) – największa jednostka podziału litosfery, zgodnie z teorią tektoniki płyt. Płyty litosfery graniczą ze sobą wzdłuż stref o wzmożonej aktywności sejsmicznej i wulkanicznej, jednakże same zachowują stosunkowo dużą spójność i sztywność. Mogą przemieszczać się poziomo po strefach obniżonej lepkości występujących w górnej części płaszcza Ziemi. Wyróżnia się płyty kontynentalne i oceaniczne.
Wielkie Rowy Afrykańskie – jednostka fizycznogeograficzna we wschodniej części Afryki obejmująca zespół południkowo rozciągniętych rowów tektonicznych, ryftów. Jej charakterystycznym elementem są strome zbocza i dna częściowo wypełnione jeziorami. Rowy powstały na skutek oddalania się płyty afrykańskiej od płyty arabskiej i somalijskiej, co prowadzi do powolnego (w skali czasu geologicznego) oddzielania się cypla wschodniej Afryki z Wyżyną Wschodnioafrykańską od większej części kontynentu afrykańskiego. Rowy wschodnioafrykańskie są zauważalne na hipsometrycznej mapie Afryki, a wyraźnie widoczne na mapie geomorfologicznej.