Jezioro Genewskie

Ujście Rodanu do Jeziora Genewskiego

Jezioro Genewskie (hist. Jezioro Lemańskie, fr. Lac Léman lub Lac de Genève, wł. Lago Lemano lub Lago di Ginevra, niem. Genfersee) – jezioro położone na granicy Szwajcarii i Francji, znajduje się w obniżeniu tektonicznym między Alpami i Jurą. Największe jezioro w Alpach i Europie Zachodniej. Jezioro Genewskie nie zostało uznane największym jeziorem w Szwajcarii, ze względu na obszar należący również do Francji.

Adam Bernard Mickiewicz herbu Poraj (ur. 24 grudnia 1798 w Zaosiu lub Nowogródku, zm. 26 listopada 1855 w Konstantynopolu) – polski poeta, działacz i publicysta polityczny, wolnomularz. Obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego uważany za największego poetę polskiego romantyzmu (grono tzw. Trzech Wieszczów) oraz literatury polskiej w ogóle, a nawet za jednego z największych na skalę europejską. Określany też przez innych, jako poeta przeobrażeń oraz bard słowiański. Członek i założyciel Towarzystwa Filomatycznego, mesjanista związany z Kołem Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego. Jeden z najwybitniejszych twórców dramatu romantycznego w Polsce, zarówno w ojczyźnie, jak i w zachodniej Europie porównywany do Byrona i Goethego. W okresie pobytu w Paryżu był wykładowcą literatury słowiańskiej w Collège de France. Znany przede wszystkim jako autor ballad, powieści poetyckich, dramatu Dziady oraz epopei narodowej Pan Tadeusz uznawanej za ostatni wielki epos kultury szlacheckiej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.Jezioro – naturalny śródlądowy zbiornik wodny, którego występowanie uwarunkowane jest istnieniem zagłębienia (misy jeziornej), w którym mogą gromadzić się wody powierzchniowe, oraz zasilaniem przewyższającym straty wody wskutek parowania lub odpływu. Większość jezior występuje na obszarach zajmowanych niegdyś przez lodowiec. Woda z topniejącego lodowca wypełniała doliny i tworzyła jeziora. Powstanie mis jeziornych wiąże się przede wszystkim z procesami geologicznymi. Zasilanie należy natomiast przede wszystkim od warunków klimatycznych. Jezioro różni się od stawu występowaniem strefy afotycznej – światło nie dociera do dna uniemożliwiając tam rozwój roślinności.

Podstawowe dane liczbowe dotyczące jeziora[ | edytuj kod]

powierzchnia 581,4 km²; jezioro tradycyjnie dzieli się na dwie części: le Petit Lac („Małe Jezioro”, od Genewy po Yvoire we Francji), liczące 81,2 km² czyli ok. 15% powierzchni, oraz le Grand Lac („Wielkie Jezioro”, od Yvoire do Villeneuve);

głębokość maksymalna 308,99 m, średnia 154 m;

długość maksymalna (wzdłuż linii łączącej Villeneuve i Genewę) 72,3 km;

szerokość maksymalna (pomiędzy Évian-les-Bains i Lozanną) 13,8 km;

objętość wód jeziora ok. 89 miliardów m³;

długość linii brzegowej 200,2 km, z tego na Szwajcarię przypada 142,2 km (kanton Vaud – 102 km, kanton Valais – 7,6 km, kanton Genewa – 32,6 km), a na Francję (departament Haute-Savoie) – 58 km;

powierzchnia basenu jeziora (wraz z jeziorem) 7.976 km²;

podział powierzchni jeziora: do Szwajcarii należy 345 km², a do Francji – pozostałe 236,4 km²;

średnie położenie lustra wody na wysokości 372,05 m n.p.m.

do jeziora wpływa kilkaset rzek i rzeczek, z których największą jest Rodan; Rodan jest również jedyną rzeką wypływającą z jeziora. Wyprowadza on z jeziora średnio 243 m³ wody/s;

na jeziorze jest 5 wysp (nie licząc wystających z wody skał i większych głazów);

według różnych obliczeń, jezioro wypełni się w sposób samoistny osadami za ok. 42 000 (według Colleta) do 64 000 (według Forela) lat;

na jeziorze obserwowany jest cykliczny przypływ, którego wysokość wynosi 4,4 mm (cztery i cztery dziesiąte milimetra), natomiast amplituda ruchów sejszowych na Jeziorze Genewskim może osiągać 20 cm na wysokości Morges i około 40 cm w rejonie Genewy;

gdyby udało się osuszyć jezioro, Rodan potrzebowałby 16 lat i 11 miesięcy, by wypełnić misę jeziorną do obecnego poziomu;

gdyby między portami w Morges i Évian-les-Bains naciągnąć idealnie prosto linę, to na środku szerokości jeziora byłaby ona zanurzona ok. 6 metrów pod lustrem wody (wynika to z kulistości Ziemi);

gdyby cała ludność świata (ok. 6,6 miliarda w listopadzie 2007 r.) zanurzyła się w jeziorze, jego poziom podniósłby się zaledwie o ok. 70 cm.

jezioro stało się inspiracją do stworzenia m.in. "Liryków lozańskich" Adama Mickiewicza i "Rozłączenia" Juliusza Słowackiego.

Na północnym brzegu jeziora znajdują się winnice, zgrupowane w dwa rejony winiarskie: La Côte na zachód od Lozanny i Laveaux na wschód od tego miasta.

Nyon – miasto w Szwajcarii, w kantonie Vaud, nad Jeziorem Genewskim, ok. 25 km na północ od Genewy, 17 370 mieszkańców (wrzesień 2006), jedna z najszybciej rozwijających się miejscowości pomiędzy Genewą i Lozanną. Powierzchnia 6,74 km², tereny miasta położone są na wysokości 372-478 m n.p.m. (centrum miasta: 400 m n.p.m.). Stolica dystryktu, obejmującego oprócz samego miasta jeszcze 31 sąsiednich gmin.Villeneuve - miasto w południowo-zachodniej Szwajcarii, w francuskojęzycznej części kraju, w kantonie Vaud. W 2012 roku liczyło 4936 mieszkańców.

Nad jeziorem leżą miasta Genewa, Lozanna i Nyon oraz liczne ośrodki turystyczne, wypoczynkowe, sportowe i uzdrowiskowe m.in.:

Montreux – słynie z festiwalu jazzowego

Przypisy[ | edytuj kod]

Według pomiarów wykonanych przez Uniwersytet Genewski w 2012 r. [1]

Alpy (fr. Alpes, niem. Alpen, wł. Alpi, słoweń. Alpe, ret. Alps) – najwyższy łańcuch górski Europy, ciągnący się łukiem od wybrzeża Morza Śródziemnego po dolinę Dunaju w okolicach Wiednia. Łańcuch ma długość około 1200 km, szerokość od 150 do 250 km i zajmuje powierzchnię około 220 tys. km².Rów tektoniczny (graben) - rodzaj obniżenia geologicznego, obejmujący wąski i podłużny fragment skorupy ziemskiej, który zapadł się wzdłuż równoległych do siebie uskoków normalnych. Natomiast część skorupy, która została wypiętrzona i znajduje się ponad rowem nosi nazwę zrębu lub horstu.

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)