Jan Muskata
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Biecz – miasto w południowo-wschodniej Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biecz. Leży nad rzeką Ropą, na jednym ze wzgórz Pogórza Karpackiego. Ze względu na swoją bogatą historię często jest nazywane perłą Podkarpacia lub małym Krakowem. Bywa także określany jako polskie Carcassonne, dzięki zachowanym fragmentom średniowiecznych murów miejskich i zabudowy.Ekskomunika (z łac. excommunicatio – poza wspólnotą, wyłączenie ze wspólnoty, pot. klątwa, wyklęcie i anatema) – w chrześcijaństwie najwyższa kara kościelna polegająca na wykluczeniu z życia Kościoła.
Jan Muskata (ur. ok. 1250, zm. 7 lutego 1320) – biskup krakowski w latach 1294–1320, polityk okresu walk o zjednoczenie Królestwa Polskiego na przełomie XIII i XIV wieku, stronnik królów Czech i Polski Wacława II i Wacława III oraz zagorzały przeciwnik Władysława Łokietka.
Droga Jana Muskaty do biskupiej infuły do 1294 r.[ | edytuj kod]
Jan Muskata przyszedł na świat około 1250 roku we Wrocławiu. Jego ojcem był mieszczanin, bogaty patrycjusz, właściciel kramu na rynku wrocławskim, w którym handlował m.in. egzotyczną przyprawą korzenną – gałką muszkatołową. Od jej łacińskiej nazwy urobiono przydomek przyszłego biskupa krakowskiego, a podobiznę owej gałki umieszczono w herbie biskupa obok trzech koron. Jan Muskata był więc z pochodzenia Ślązakiem, potomkiem mieszczanina, przybysza z Niemiec. Karierę duchowną ułatwiło Janowi Muskacie wysokie wykształcenie. Studiował na uniwersytecie w Bolonii, gdzie uzyskał tytuł magistra sztuk wyzwolonych i słuchał wykładów z prawa. Jego pierwsze godności kościelne to beneficja kanonika katedralnego we Wrocławiu i Krakowie oraz archidiakona w Łęczycy. Wypłynął na szerokie wody w czasie głośnego sporu o immunitet, jaki toczyli ze sobą biskup wrocławski Tomasz II i tamtejszy książę – Henryk IV Probus. Muskata był posłem biskupa Tomasza do Rzymu, a następnie mediatorem w konflikcie, cenionym i nagradzanym przez obie strony. W Rzymie załatwił sobie bardzo dochodowe i ważne stanowisko – papieskiego kolektora świętopietrza na Polskę. Nawiązał też współpracę z potężnym władcą Czech, Wacławem II, któremu oddał nieznane bliżej przysługi w czasie sporu z poprzednim biskupem krakowskim – Prokopem.
W służbie Wacława II, władcy czeskiego (1294–1303)[ | edytuj kod]
11 lipca 1294 r. prałaci i kanonicy krakowskiej kapituły katedralnej zebrali się w celu dokonania wyboru nowego biskupa. Elekcja ta miała przebieg bardzo niecodzienny. Jan Muskata zadbał o swój sukces wyborczy, obiecując kanonikom awanse oraz pozyskując obietnicami nadań królewskiego starostę. W czasie trwania elekcji przed budynek przybył starosta wraz z wojskiem i okazał duchownym list króla Wacława II popierający kandydaturę Muskaty. Już od początku swoich rządów spotykał się nowy biskup krakowski z dowodami niezwykłej łaski króla Wacława II, który tytułował go swoim księciem i kapelanem oraz obdarzał licznymi nadaniami. Biskup krakowski swą demonstracyjną nieobecnością na koronacji Przemysła II w Gnieźnie w 1295 r. okazał dezaprobatę wobec planów politycznych tego księcia, godzących w interesy Wacława. W zamian za to czeski król wydał specjalny przywilej, w którym nazwał biskupa „principis et fidelis”, co świadczyło o ogromnym zaufaniu jakim go obdarzył. Ochoczo pojechał za to do Pragi na koronację Wacława II w 1297 r. Prawdopodobnie uczestniczył on także w imieniu króla Czech w pertraktacjach z księciem Władysławem Łokietkiem i rozmowach z opozycją możnowładczą w Wielkopolsce. Jan Muskata wziął udział w wyprawie zbrojnej Wacława przeciw Łokietkowi w 1300 r., zakończonej jego wygnaniem z Polski i koronacją Przemyślidy w Gnieźnie na króla Polski. Kiedy w 1301 r. na królu Andrzeju III wygasła węgierska dynastia Arpadów, najpoważniejszym kandydatem do tronu okazał się król Czech i Polski Wacław II, a właściwie jego syn i imiennik Wacław III, koronowany na króla Węgier jako Władysław V. W triumfalnym początkowo pochodzie młodszego Wacława po Koronę Świętego Stefana uczestniczył i Jan Muskata. Musiał on oddać królowi jakieś cenne usługi, został bowiem mianowany podkanclerzym Królestwa Węgierskiego, dla swego biskupstwa uzyskując cenne nadanie (Pławiec). Dopiero kiedy w walki o koronę węgierską wmieszał się przeciw Wacławowi papież Bonifacy VIII, Muskata, obawiając się utraty biskupstwa, w pośpiechu powrócił do Polski. Jego decyzję o powrocie przyspieszyła akcja kościelnego zwierzchnika – metropolity gnieźnieńskiego Jakuba Świnki, który obłożył Jana Muskatę karami kościelnymi.
Można przypuszczać, że biskup krakowski snuł plany uniezależnienia swej diecezji spod kościelnej jurysdykcji Gniezna i przyłączenia do planowanej metropolii praskiej. Od początku rządów biskup Jan Muskata dbał o umacnianie gospodarczej i militarnej pozycji biskupów krakowskich oraz króla na obszarze swojej diecezji. Jego głównym celem była budowa księstwa biskupiego wokół posiadłości biskupów krakowskich w Małopolsce, na wzór biskupów wrocławskich. Po uzyskaniu stosownego przywileju Wacława, otoczył murami najbogatsze z biskupich miast – górniczy Sławków oraz obwarował inne ośrodki dóbr, m.in. Iłżę, Tarczek i Kielce. Jego największym przedsięwzięciem budowlanym było wzniesienie zamku w biskupiej wsi Lipowiec. Jan Muskata okazał się w tym okresie świetnym gospodarzem i zarządcą dóbr kościelnych, jednak bardzo niedbałym duszpasterzem. Zaniedbywał obowiązki wizytacyjne i liturgiczne, nie potrafił wysiedzieć na nabożeństwach, a do tego łamał celibat z niejaką Gerussą – córką wójta sądeckiego.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]