Jan Kulikowski
Kanonik (łac. canonicus) – wczesnośredniowieczna nazwa duchownych, żyjących według reguł kanonicznych przy kościołach biskupich (katedrach); obecnie kapłan uhonorowany tą godnością za szczególne zasługi dla Kościoła lokalnego, zobowiązany do sprawowania określonych obrzędów liturgicznych wraz z innymi kanonikami lub miejscowym biskupem.Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.
Liceum Krzemienieckie (także Liceum Wołyńskie) – polska szkoła w Krzemieńcu na Wołyniu, istniejąca w latach 1805-1831, reaktywowana w latach 1922-1939, zwana także Atenami Wołyńskimi. Odegrała znaczącą rolę w rozwoju poziomu kultury polskiej na Wołyniu.
Jan Kulikowskii herbu Drogomir (ur. w Korowińczykach i ochrzczony 10 lutego 1799 w Cudnowie, zm. 21 czerwca 1864 w Żytomierzu) – polski duchowny, teolog i pedagog, profesor Liceum Krzemienieckiego.
Życiorys[ | edytuj kod]
Jan Kulikowski pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej zamieszkującej powiat żytomierski. Był synem Daniela i Zofii z Grabowskich Szaciło Kulikowskich. Po uzyskaniu tytułu magistra teologii został proboszczem cudnowskim, a następnie kanonikiem katedralnym łuckim. W 1825 roku zastąpił ks. Bazylego Bożydara Sobkiewicza na stanowisku kapelana i nauczyciela religii w Liceum Krzemienieckim, które od 1818 roku posiadało rangę uczelni akademickiej. Jednocześnie stał się członkiem kadry naukowej zbierającej tak wyśmienitych pedagogów jak Euzebiusz Słowacki, Joachim Lelewel i Aleksander Mickiewicz.
Program Liceum Krzemienieckiego miał na celu wszechstronny rozwój intelektualny, moralny, kulturalny i obywatelski uczniów, w oparciu o założenia sprecyzowane przez Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Ważną częścią tego programu była nauka religii uznawana za podwalinę moralną absolwentów i czynnik wzmacniający patriotyzm uczniów, którzy w większości byli pochodzenia polskiego.
W 1828 roku w Poczajowie opublikowano napisany przez Kulikowskiego „Katechizm początkowy dla młodzi Chrześcianskiey Rzymsko-Katolickiego Kościoła”.
Jan Kulikowski pracował na stanowisku profesora Liceum aż do jego likwidacji w 1831 roku. Od 1832 roku był związany z Żytomierzem jako nauczyciel religii w gimnazjum żytomierskim oraz rektor seminarium żytomierskiego.
Kulikowski jest uznawany za jednego z najważniejszych kaznodziei i pedagogów XIX w. zasłużonych dla utrzymania polskości Kresów południowo-wschodnich, a jako duchowny, pisarz i pedagog był uwzględniany w najważniejszych dziewiętnastowiecznych encyklopediach i antologiach.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Adam Boniecki , Herbarz polski. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, 1899 .
- Aleksander Kozieradzki , Wspomnienia z lat szkolnych, 1820-1831, s. 138, 1962 .
- Karol Estreicher , Bibliografia Polska XIX stulecia dopełnienia P-Ż, t.7, s. 33, 1882 .
- Kazimierz W. Wójcicki , Biblioteka warszawska, t. 2, s. 347, 1863 .
- J. Zawadzki , Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce, od wprowadzenia do niej druku do 1830 roku włącznie, Tom 2, s. 204, 1840 .
- Encyklopedia powszechna, t. 16, s. 437-438, 1864 .
- S. Orgelbrand , Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami, s. 61-62, 1901 .